1. Vì sao vào mùa mưa thường xảy ra dịch bệnh ở gia súc, gia cầm?

- Vào mùa mưa, mầm bệnh theo nước lũ sẽ lan đi khắp nơi. Lũ lụt càng lớn, quy mô càng rộng thì sự lan truyền mầm bệnh càng tăng, mức độ nguy hiểm càng lớn. Mặt khác, trong khi có sự di chuyển đàn gia súc, gia cầm tránh lũ sẽ đem theo các mầm bệnh từ nơi này tới nơi khác. Các khâu chăm sóc, nuôi dưỡng, vệ sinh tẩy uế chuồng trại cũng không được thực hiện tốt làm suy giảm đáng kể sức chống chịu bệnh tật ở vật nuôi, khiến cho các bệnh truyền nhiễm như tiêu chảy, dịch tả, thương hàn… dễ lây lan và bùng phát.

2. Vào mùa mưa lũ, những bệnh nào ở gia súc, gia cầm thường xảy ra?

- Đó là bệnh dịch tả, lở mồm long móng ở trâu, bò, dê; bệnh tiêu chảy ở lợn con; bệnh Gumboro, tụ huyết trùng, cầu trùng… ở gia cầm, thủy cầm.

3. Vì sao phải chủ động phòng chống dịch bệnh ở vật nuôi?

- Chủ động có nghĩa là áp dụng các biện pháp khi dịch chưa kịp xảy ra, chủ động tấn công tiêu diệt, ngăn chặn mầm bệnh ở môi trường đồng thời với việc áp dụng các biện pháp nâng cao sức khỏe vật nuôi, nâng cao sức chống chịu bệnh tật. Khi mầm bệnh còn ở ngoài môi trường, chúng rất dễ bị tiêu diệt bởi các tác động ngoại cảnh được thực hiện qua biện pháp vệ sinh tẩy uế môi sinh. Một khi chúng xâm nhập vào cơ thể vật nuôi và gây thành bệnh thì chi phí chữa trị rất tốn kém mà hiệu quả thường không cao.

4. Chủ động phòng, chống dịch bệnh cho gia súc, gia cầm vào mùa mưa lũ như thế nào cho hiệu quả?

- Thứ nhất: Đối với những vùng có nguy cơ và thường hay ngập lụt, cần chủ động tôn cao nền chuồng hoặc làm sàn cao cho chúng ở; làm rèm che chắn mưa tạt gió lùa để gia súc, gia cầm được ở sạch.

- Thứ hai: Đảm bảo luôn luôn có nước uống sạch cho gia súc, gia cầm. Cần có đủ thùng đựng nước. Nước cần được đánh phèn cho trong và khử trùng bằng Chloramin-B hoặc Chloramin-T, pha 1 viên với 25 lít để khử trùng nước uống cho gia súc, gia cầm.

- Thứ ba: Vật nuôi cần được chăm sóc, nuôi dưỡng chu đáo, không bị bỏ đói hoặc ăn những loại thức ăn tận dụng, thiếu dinh dưỡng, bị mốc, kém chất lượng. Nâng cao sức chống chịu cho vật nuôi là chủ động phòng ngừa rất có hiệu quả sự nhiễm mầm bệnh truyền nhiễm ở chúng.

- Thứ tư: Thực hiện vệ sinh thật tốt, thường xuyên quét dọn chuồng trại để vật nuôi được ở sạch. Định kỳ 1 tuần 1 - 2 lần phun tẩy uế chuồng trại và khu vực xung quanh bằng dung dịch 1% - 2% BKA hoặc Benkocid (pha 20 - 30ml thuốc, 110 lít nước) hoặc 1% Chloramin-T. Khi nước rút đến đâu thì dọn vệ sinh, phun thuốc sát trùng, tiêu độc, diệt mầm bệnh truyền nhiễm đến đó.

* Xử lý xác vật nuôi: Phương pháp hiệu quả nhất là đốt xác vật chết, phun thuốc diệt côn trùng hoặc thuốc sát trùng hoặc tưới dầu hỏa lên xác vật chết để chống các loài ăn thịt và côn trùng xâm nhập, đợi khi nước rút thì đem chôn lấp.

- Thứ năm: Tổ chức tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch các vắc-xin phòng chống bệnh ở vật nuôi:
+ Đối với trâu, bò, dê: Tiêm phòng bệnh tụ huyết trùng, lở mồm long móng.
+ Đối với lợn: Tiêm phòng dịch tả, tụ huyết trùng phó thương hàn và lở mồm long móng.
+  Đối với gia cầm: Cần tiêm phòng dịch tả gà, vịt…

- Thứ sáu: Khuyến cáo hạn chế sử dụng kháng sinh, các chất kích thích tăng trọng… để có thực phẩm an toàn cho sức khỏe cộng đồng. Tổ chức tốt hơn việc triển khai đồng bộ tiêm phòng cho đàn gia súc, gia cầm và không để sót địa bàn, địa phương nào.

Tóm lại, phòng chống bệnh cho gia súc, gia cầm mùa mưa lũ là công việc quan trọng cần được tổ chức, giám sát thực hiện, huy động sức mạnh của tất cả cộng đồng từ các cấp quản lý Nhà nước đến người chăn nuôi trực tiếp. Làm được như vậy tức là chủ động phòng chống có hiệu quả dịch bệnh ở gia súc, gia cầm.

Nguyễn Thị Nhàn (Trung tâm Khuyến nông tỉnh Yên Bái)