Là huyện vùng thấp của tỉnh, có nhiều tiềm năng, lợi thế “thiên thời -địa lợi” nhưng nơi đây vẫn chưa thực sự phát triển, cuộc sống người dân vẫn còn nhiều khó khăn, cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng nhưng chưa vững chắc. Trước những hạn chế, Đại hội Đảng bộ huyện lần XXI, nhiệm kỳ 2010 - 2015 đã xây dựng những nghị quyết chuyên đề cũng như xác định và đề ra 24 chỉ tiêu trong phát triển kinh tế - xã hội.

Tuy nhiên khi bước vào thực hiện, Yên Bình cũng như các địa phương khác gặp phải không ít những khó khăn do nhiều yếu tố khách quan như kinh tế thế giới suy thoái, khí hậu thời tiết bất thường, dịch bệnh gia súc, gia cầm hoành hành, ngân hàng thắt chặt tín dụng, giá cả nguyên vật liệu đầu vào tăng cao, thị trường tiêu thụ thu hẹp... Khó khăn là vậy nhưng với quyết tâm cùng với những hướng đi phù hợp, Yên Bình vẫn giành được những kết quả khích lệ. Trong 24 chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội khóa XXI đề ra, đến nay, Yên Bình đã đạt và hoàn thành vượt mức 22 chỉ tiêu. Còn 2 chỉ tiêu khó hoàn thành là: tỷ lệ trường mầm non và phổ thông đạt chuẩn quốc gia, dự kiến 2015 đạt 29,5/40% (đạt 73,7% so với mục tiêu Đại hội); hai là số xã đạt chuẩn nông thôn mới mục tiêu là 3 xã nhưng dự kiến chỉ đạt 1 xã đạt (33%). Để đạt được những kết quả đó, cán bộ lãnh đạo từ Bí thư Huyện ủy đến Chủ tịch UBND huyện, các đồng chí trong Ban Thường vụ HUyện ủy và các ngành đã rất sâu sát cơ sở…

Từ đó, huyện đã xây dựng các chuyên đề, chương trình phát triển kinh tế gắn với từng vùng. Nếu như các huyện, thị khác tập trung đầu tư thâm canh, tăng năng suất lúa bảo đảm an ninh lương thực thì Yên Bình lại có cách làm khác. Huyện tập trung vào chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nâng cao giá trị kinh tế trên mỗi héc-ta canh tác vì diện tích lúa ruộng của huyện nhiều nhưng phần lớn là ruộng chân chua ớm bóng, dẫu có đầu tư cao, chăm sóc tốt cũng không thể có năng suất cao.

Bên cạnh đó, đối với những diện tích kém hiệu quả, huyện vận động, giúp người dân chuyển đổi sang trồng rau xanh, thậm chí đào ao nuôi trồng thủy sản, miễn là làm sao đem lại giá trị kinh tế cao. “Giá trị kinh tế cao, người dân có tiền lại mua lương thực, ổn định cuộc sống, xóa đói giảm nghèo thì đó cũng là đảm bảo an ninh lương thực thôi - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Lã Tiến Hưng lý giải như thế. Bên cạnh đó, huyện từng bước hình thành những vùng chuyên canh lớn. Vùng bán ngập hồ Thác Bà trước đây bà con vẫn cấy lúa nhưng hiệu quả thấp, nay, cơ bản chuyển sang trồng lạc, đỗ tương mang lại hiệu quả rất cao; hình thành và xây dựng vùng lúa đặc sản Bạch Hà, vùng cây ăn quả, nhất là bưởi đặc sản Đại Minh... Nhờ vậy, tổng sản lượng lương thực năm 2014 đã đạt trên 27 ngàn tấn (vượt 5,6% kế hoạch giao).

Kinh tế đồi rừng cũng thực sự trở thành một nghề ở huyện. Yên Bình hôm nay không còn diện tích đất trống, đồi núi trọc, tỷ lệ tàn che đạt gần 66%. Hàng năm, có từ 900 -1.000ha rừng trồng kinh tế đến tuổi khai thác, sản lượng gỗ đạt trên 3.000m3 mang lại một nguồn thu không nhỏ. Bên cạnh đó, huyện đã xây dựng nhiều cơ chế chính sách, hỗ trợ vốn, hình thành phát triển hàng chục cơ sở, doanh nghiệp chế biến gỗ rừng trồng, nâng cao giá trị kinh tế, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người dân. Huyện cũng đã hình thành vùng chuyên canh sắn hàng ngàn héc-ta tại một số xã vùng đông hồ Thác Bà. Sản lượng sắn mỗi năm cũng đạt trên 100 ngàn tấn. Chỉ tính riêng năm 2014, nhân dân đã thu trên 100 tỷ đồng từ bán sắn củ cho chế biến.

Chè là một loại cây mũi nhọn nhưng do giống cũ, già cỗi, huyện đã xây dựng chuyên đề trồng và cải tạo giống chè. Đến nay, toàn huyện có trên 1 ngàn héc-ta chè lai, chè nhập nội có năng suất, chất lượng cao, đáp ứng cho chế biến chè xuất khẩu. Đối với các xã ven hồ Thác Bà, đẩy mạnh nuôi trồng thủy sản theo hướng bán công nghiệp, sản lượng khai thác đạt 3.500 tấn (vượt 40% so với mục tiêu đại hội).

Cùng với phát triển kinh tế nông - lâm nghiệp, huyện chú trọng phát triển công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp. Tuy không nằm trong khu công nghiệp trọng điểm của tỉnh nhưng Yên Bình lại có hàng chục doanh nghiệp tầm cỡ đến đầu tư xây dựng và hàng trăm công ty, doanh nghiệp vừa và nhỏ. Không chỉ nhiều về số lượng mà quy mô sản xuất lớn không kém địa phương nào. Các doanh nghiệp tập trung vào sản xuất, khai thác, chế biến bột đá, sản xuất bao bì, chế biến chè, gỗ, tinh bột sắn… Giá trị sản xuất công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp năm 2014 đạt 1.674 tỷ đồng.

Với những hướng đi và cách làm cụ thể đó, kinh tế - xã hội huyện đã có bước phát triển mạnh mẽ, số hộ đói nghèo bình quân mỗi năm giảm 4% - một con số không phải nơi nào cũng làm được. Tốc độ tăng trưởng kinh tế 5 năm vừa qua đạt trên 15%. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực, đúng hướng. Thu nhập bình quân đầu người đạt 32 triệu đồng/năm, cao hơn 2 triệu đồng so mục tiêu Đại hội.

Yên Bình hôm nay vẫn còn bộn bề khó khăn nhưng những bước đi phù hợp với kinh tế từng vùng, từng xã sẽ tạo nền tảng vững chắc cho huyện ngày một phát triển.

Thanh Phúc