Xã Y Can, huyện Trấn Yên có trên 2.890 ha đất lâm nghiệp, chiếm 82% diện tích tự nhiên. Vì vậy, thực hiện phương án giao rừng, cho thuê rừng gắn liền với giao đất, cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) sản xuất lâm nghiệp đối với diện tích rừng sản xuất do Lâm trường Việt Hưng bàn giao cho Ban quản lý 661 của huyện tại Y Can thời gian qua đã góp phần giúp nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số, hộ nghèo có tư liệu sản xuất, người dân trong xã yên tâm đầu tư phát triển kinh tế đồi rừng xóa đói, giảm nghèo.

Dẫn chúng tôi tới thăm một số hộ trong thôn, ông Nguyễn Văn Chỉ - Trưởng thôn Khe Chè cho biết: “Theo phương án đã được cấp trên phê duyệt, từ khi được nhận đất, nhiều hộ trong thôn Khe Chè đã có tư liệu sản xuất và đầu tư thâm canh nhiều giống cây lâm nghiệp như: quế, keo, bồ đề… phục vụ phát triển kinh tế gia đình, góp phần đảm bảo an ninh nông thôn. Có hộ thoát nghèo, nhiều hộ kinh tế khá lên từ rừng”.

Trong thời gian qua, toàn thôn có 58 hộ dân được nhận đất. Hộ nhiều được 2 ha, hộ ít thì trên 1.000 m2. Đây là điều kiện quyết định để người dân sống được bằng nghề rừng - nghề vốn là thế mạnh ở thôn Khe Chè nói riêng và ở xã Y Can nói chung. Với nhiều người dân thôn Khe Chè, Minh An, An Phú, An Hòa… của Y Can, được giao rừng, cho thuê rừng gắn liền với giao đất, cho thuê đất, cấp GCNQSDĐ sản xuất lâm nghiệp là một cuộc cải cách lớn bởi trước đây, tình trạng tranh chấp sử dụng đất, bảo vệ rừng kinh tế từng là vấn đề nóng của địa phương, là nguyên nhân của những vụ khiếu kiện đông người.

Trước rất nhiều khó khăn, vướng mắc như: Lâm trường Việt Hưng chỉ bàn giao hồ sơ, không tiến hành bàn giao tại thực địa, phần đường ranh giới cũ của lâm trường trước khi bàn giao không theo quy chuẩn mà chỉ dựa vào bản đồ cũ để khoanh định ranh giới trên bản đồ 672 và cũng không được tiếp nhận cụ thể tại vị trí nào, hiện trạng đối với quỹ đất nhận bàn giao từ Lâm trường Việt Hưng sang để thực hiện Phương án giao rừng, cho thuê rừng gắn liền với giao đất, cho thuê đất, cấp GCNQSDĐ sản xuất lâm nghiệp theo hệ thống bản đồ đo đạc khoanh bao nên mất nhiều thời gian lập hồ sơ, chưa có hướng xử lý phần diện tích 43 ha rừng phòng hộ liên quan tới tài sản trên đất… huyện Trấn Yên đã thành lập Ban chỉ đạo thực hiện Phương án giao rừng, cho thuê rừng gắn liền với giao đất, cho thuê đất, cấp GCNQSDĐ sản xuất lâm nghiệp đối với diện tích rừng sản xuất do Lâm Trường Việt Hưng bàn giao cho Ban quản lý Dự án 661 của huyện tại xã Y Can. Xã cũng thành lập ban chỉ đạo phối hợp với các ngành chức năng của huyện, tập trung vào công tác tuyên truyền, lập hồ sơ giao đất, thuê đất, cấp GCNQSDĐ sản xuất lâm nghiệp.

Đồng chí Dương Kim Vượng - Bí thư Đảng ủy xã Y Can cho biết: “Thực hiện sự chỉ đạo của huyện, để có căn cứ xây dựng phương án, xã Y Can đã xây dựng hạn mức giao đất sản xuất lâm nghiệp bình quân trên địa bàn và thông qua kỳ họp HĐND xã, trình huyện xem xét và trình UBND tỉnh phê duyệt. Qua đó, UBND tỉnh đã phê duyệt hạn mức giao rừng, cho thuê rừng gắn liền với giao đất, cho thuê đất, cấp GCNQSDĐ sản xuất lâm nghiệp của Y Can là 2,2 ha”. Đến ngày 19/5/2015, địa phương đã giao đất đối với 458 thửa/313,1 ha cho 369 lượt hộ, cá nhân. Trong đó: giao 15,42 ha cho 15 hộ là đồng bào dân tộc thiểu số nghèo; thiết lập hồ sơ thuê đất đối với 515 thửa (trên 620ha).

Qua đó, góp phần để sản xuất lâm nghiệp trên địa bàn được đầu tư và phát triển, công tác trồng, bảo vệ rừng được đẩy mạnh, dần hình thành vùng sản xuất lâm nghiệp gắn với chế biến gỗ rừng trồng tại thôn Khe Chè, An Phú, Minh An, An Thành, An Hoà.

Hiện nay, Y Can có trên 1.850 ha rừng trồng, khai thác hợp lý cây lâm nghiệp, cây quế và cây nguyên liệu. Hàng năm, bình quân địa phương khai thác và trồng rừng tập trung 150 ha và trên 140.000 cây phân tán. Sản lượng gỗ khai thác hàng năm 6.106 m³ chủ yếu là gỗ keo, bồ đề, trị giá trên 6,9 tỷ đồng, sản lượng khai thác vỏ quế tươi hàng năm bình quân đạt 320 tấn, trị giá 5,2 tỷ đồng.

Thực hiện Phương án giao rừng, cho thuê rừng gắn liền với giao đất, cho thuê đất, cấp GCNQSDĐ sản xuất lâm nghiệp ở Y Can đã góp phần tích cực ổn định tình hình quản lý và sử dụng đất theo hướng bền vững, hiệu quả trong phát triển kinh tế rừng của địa phương theo chủ trương của Chính phủ, tạo thuận lợi trong công tác quản lý đất đai ở địa phương, đảm bảo ổn định đời sống cho nhân dân trong xã.

Khánh Linh