Để đảm bảo đo lường, chất lượng trong kinh doanh xăng dầu, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng và doanh nghiệp kinh doanh chân chính, Sở Khoa học và Công nghệ (KHCN) đã tổ chức 3 đợt kiểm tra (một đợt trong năm 2015 và 2 đợt trong năm 2016), kịp thời chấn chỉnh hoạt động kinh doanh xăng, dầu theo quy định của pháp luật.

Để đảm bảo đo lường, chất lượng trong kinh doanh xăng dầu, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng và doanh nghiệp kinh doanh chân chính, Sở Khoa học và Công nghệ (KHCN) đã tổ chức 3 đợt kiểm tra (một đợt trong năm 2015 và 2 đợt trong năm 2016), kịp thời chấn chỉnh hoạt động kinh doanh xăng, dầu theo quy định của pháp luật.

Trong đó, thực hiện nội dung Công văn số 1863/BKHCN-TĐC ngày 03/6/2015 của Bộ KHCN về việc thực hiện sự chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ  tại Công văn số: 2813/VPCP-V.I ngày 22/4/2015, về việc phát hiện, xử lý hành vi gian lận trong kinh doanh xăng, dầu, Sở KHCN đã ban hành Kế hoạch số 24/KH-SKHCN, ngày 05/11/2015 về việc kiểm tra, xử lý hành vi gian lận về đo lường, chất lượng trong kinh doanh xăng, dầu trên địa bàn tỉnh, kế hoạch được tiến hành làm 3 đợt.

Đợt 1: kiểm tra, rà soát các cột đo xăng dầu do Công ty cổ phần Kỹ thuật SEEN cung cấp; đợt 2, kiểm tra, rà soát các cột đo xăng dầu do Công ty cổ phần Thiết bị Xăng dầu Petrolimex cung cấp; đợt 3: kiểm tra, rà soát các cột đo xăng còn lại do 10 cơ sở khác cung cấp.

Kết quả 3 đợt kiểm tra, hầu hết các cửa hàng kinh doanh xăng, dầu trên địa bàn tỉnh cơ bản đã chấp hành các quy định của pháp luật về đo lường, chất lượng trong hoạt động kinh doanh xăng, dầu như: các cột đo đều được cấp giấy chứng nhận kiểm định đang còn hiệu lực; chì niêm phong tại các vị trí trên cột đo còn nguyên vẹn; việc lưu giữ hồ sơ chất lượng sản phẩm, lưu mẫu, ghi các thông tin trên cột đo; các cửa hàng kinh doanh xăng, dầu đã có ý thức chấp hành các quy định của Nhà nước...

Tuy nhiên, qua kết quả kiểm tra vẫn còn một số cửa hàng ghi các thông tin chưa đầy đủ trên cột đo; chưa lưu giữ hồ sơ chất lượng xăng, dầu; chưa xây dựng kế hoạch và sổ theo dõi công tác tự kiểm tra đối với phương tiện đo.

Phần lớn các cửa hàng được kiểm tra chưa tiến hành xây dựng, áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 9001:2008 theo quy định tại Thông tư 15/2015/TT-BKHCN; vẫn còn nhiều cột đo xăng, dầu có IC chương trình không phù hợp với Quyết định phê duyệt mẫu....

Qua 3 đợt kiểm tra việc thực hiện Thông tư số 15/2015/TT-BKHCN ngày 25/8/2015 của Bộ KHCN cho thấy, về đo lường: 97/97 cửa hàng được kiểm tra đã thực hiện tương đối tốt các quy định về đo lường theo quy định tại Thông tư số 15/2015/TT-BKHCN.

Các bộ phận, chi tiết, chức năng có khả năng can thiệp làm thay đổi các đặc tính kỹ thuật đo lường của cột đo xăng, dầu đều được niêm phong, kẹp chì của tổ chức kiểm định; các cầu dao, thiết bị đóng ngắt nguồn điện của các cột đo xăng, dầu trong các cửa hàng đã bảo đảm các quy định về an toàn, phòng chống cháy nổ và được lắp đặt tại các vị trí thuận tiện cho việc ra vào thực hiện việc đóng ngắt nguồn điện khi cần thiết; các cửa hàng đã được trang bị bộ ca đong để tự kiểm tra định kỳ theo quy định. Tuy nhiên, vẫn còn 21/97 cửa hàng chưa xây dựng kế hoạch và sổ theo dõi công tác tự kiểm tra theo định kỳ. Đoàn kiểm tra đã nhắc nhở, hướng dẫn các đơn vị thực hiện.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có tổng số 284 cột đo xăng, dầu do 12 cơ sở sản xuất và nhập khẩu PTĐ cung cấp. Trong đó, có 96 cột đo do Công ty cổ phần Chế tạo thiết bị SEEN sản xuất cung cấp; 109 cột đo do Công ty cổ phần Thiết bị xăng dầu Petrolimex cung cấp; 22 cột đo do Công ty TNHH Thiết bị phụ tùng chuyên dùng Xăng dầu cung cấp; 22 cột đo do Công ty Vật tư thiết bị xăng dầu Hải Bình cung cấp; 10 cột đo do Công ty TNHH Hệ thống điện tử & Tin học SEI CO cung cấp...

Kết quả kiểm tra chất lượng xăng, dầu: đa số các cửa hàng đã thực hiện tốt việc lấy mẫu, niêm phong và lưu mẫu theo quy định (91/97 cửa hàng); đồng thời, công khai ở vị trí thuận tiện để người tiêu dùng dễ nhận biết các thông tin về loại xăng, dầu kinh doanh theo quy định của quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, tiêu chuẩn công bố áp dụng.

Tại thời điểm kiểm tra thì 95/97 cửa hàng chưa xây dựng, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng (HTQLCL) theo tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 9001: 2008 quy định tại Thông tư 15/2015/TT- BKHCN. Đoàn kiểm tra yêu cầu các cửa hàng tiến hành xây dựng, áp dụng HTQLCL theo tiêu chuẩn ISO 9001:2008, thời gian hoàn thành trước 30/9/2016.

Kết quả kiểm tra hồ sơ: 284/284 cột đo xăng, dầu đều được cấp giấy chứng nhận kiểm định và đang còn hiệu lực. Kiểm tra sai số PTĐ: kết quả kiểm tra có 280/284 cột đo xăng dầu tại các cửa hàng đều đạt yêu cầu kỹ thuật về đo lường theo quy định tại Thông tư 28/TT-BKHCN ngày 17/12/2013 của Bộ KHCN quy định kiểm tra nhà nước về đo lường, có 4/284 cột đo có sai số không đạt yêu cầu về đo lường.

Qua kiểm tra, rà soát IC chương trình của bộ chỉ thị điện tử của 284 cột đo, trong đó có 240/284 (chiếm 84%) cột đo xăng, dầu có tem niêm phong IC của nhà sản xuất còn nguyên vẹn và có chương trình phù hợp với quyết định phê duyệt mẫu của cơ sở sản xuất, cung cấp cột đo; có 44/284 (chiếm 16%) cột đo xăng, dầu không có tem niêm phong IC của nhà sản xuất hoặc tem không còn nguyên vẹn, có chương trình không phù hợp với quyết định phê duyệt mẫu của cơ sở sản xuất cột đo.

Trong số 44 cột đo xăng, dầu có IC chương trình không phù hợp với quyết định phê duyệt mẫu, chủ yếu do 3 cơ sở sau cung cấp: Công ty cổ phần Kỹ thuật SEEN cung cấp 36/96 cột đo, chiếm 38 % số cột đo do hãng cung cấp; Công ty TNHH Thiết bị phụ tùng chuyên dùng cung cấp 6/22 cột đo, chiếm 27 % số cột đo do hãng cung cấp; Công ty Vật tư thiết bị xăng dầu Hải Bình cung cấp: 2/22 cột đo, chiếm 10 % số cột đo do hãng cung cấp. Đoàn kiểm tra đã phối hợp với cán bộ kỹ thuật của các cơ sở cung cấp thiết bị đã xác định, chạy lại chương trình IC cho phù hợp với quyết định phê duyệt mẫu, tiến hành kiểm định PTĐ đạt yêu cầu về đo lường, dán tem niêm phong IC chương trình của nhà cung cấp và cơ quan quản lý trước khi đưa vào sử dụng.

Kết quả kiểm tra sự phù hợp của cột đo so với quyết định phê duyệt mẫu: qua kiểm tra cho thấy 284/284 cột đo có chì niêm phong tại các vị trí trên các cột đo còn nguyên vẹn; 54/284 (chiếm 19%) cột đo thông tin ghi trên tem đồng (Eteket) không phù hợp với quyết định phê duyệt mẫu; 01/284 cột đo có bộ lường không phù hợp với quyết định phê duyệt mẫu.

Đoàn kiểm tra yêu cầu các cửa hàng tiến hành khắc phục thay tem đồng và bộ lường đối với cột đo không phù hợp với quyết định phê duyệt mẫu theo quy định. Qua kiểm tra việc lưu giữ hồ sơ chất lượng xăng, dầu của 97 cửa hàng có 51/97 cửa hàng (chiếm 53%) đã lưu giữ đầy đủ toàn bộ bộ hồ sơ chất lượng xăng dầu (bao gồm kết quả thử nghiệm, chứng thư chất lượng, biên bản lấy mẫu niêm phong, bàn giao mẫu và cam kết chất lượng xăng dầu) theo đúng quy định tại thông tư 15/TT-BKHCN; 34/96 cửa hàng (chiếm 36%) chỉ lưu giữ kết quả thử nghiệm, chứng thư chất lượng của đơn vị cung ứng xăng dầu; có 11/97 cửa hàng (chiếm 11%) chưa lưu giữ hồ sơ chất lượng xăng dầu.

Đoàn đã tiến hành nhắc nhở đề nghị khắc phục tình trạng trên. Đoàn kiểm tra việc ghi các thông tin trên cột đo nhiên liệu: có 77/97 cửa hàng (chiếm 80%) đã ghi đầy đủ các thông tin trên cột đo nhiên liệu; có 19/97 cửa hàng (chiếm 20%) chưa ghi đầy đủ các thông tin trên cột đo nhiên liệu, theo quy định tại QCVN 1:2015/BKHCN - Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về xăng, nhiên liệu Diezen và nhiên liệu sinh học. Đoàn kiểm tra đã nhắc nhở, hướng dẫn các cửa hàng khắc phục những tồn tại trên...

Đoàn kiểm tra đã tiến hành kiểm tra nhanh chất lượng xăng RON 92-II và RON 95-II (chỉ số ocatan) bằng máy kiểm tra nhanh ZX101C đối với 5 cửa hàng. Kết quả đạt theo QCVN 1:2015/BKHCN.

Kết quả 3 đợt kiểm tra về đo lường, chất lượng trong kinh doanh xăng, dầu trên địa bàn tỉnh cho thấy, hầu hết các cửa hàng kinh doanh xăng, dầu trên địa bàn tỉnh cơ bản đã chấp hành các quy định của pháp luật về đo lường, chất lượng trong hoạt động kinh doanh xăng, dầu như: các cột đo đều được cấp giấy chứng nhận kiểm định đang còn hiệu lực; chì niêm phong tại các vị trí trên cột đo còn nguyên vẹn; việc lưu giữ hồ sơ chất lượng sản phẩm, lưu mẫu, ghi các thông tin trên cột đo; các cửa hàng kinh doanh xăng, dầu đã có ý thức chấp hành các quy định của nhà nước. Tuy nhiên, qua kết quả kiểm tra vẫn còn một số cửa hàng ghi các thông tin chưa đầy đủ trên cột đo, chưa lưu giữ hồ sơ chất lượng xăng, dầu, chưa xây dựng kế hoạch và sổ theo dõi công tác tự kiểm tra đối với phương tiện đo. Phần lớn các cửa hàng được kiểm tra chưa tiến hành xây dựng, áp dụng HTQLCL theo tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 9001: 2008 theo quy định tại Thông tư 15/2015/TT-BKHCN.

Đoàn kiểm tra đã yêu cầu các cửa hàng khẩn trương triển khai xây dựng, áp dụng, thời gian hoàn thành trước ngày 30/9/2016. Để giải quyết xử lý triệt để các cột đo xăng, dầu sử dụng chíp điện tử không đúng với quyết định phê duyệt mẫu, nhằm mục đích gian lận trong đo lường và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng. Sở KHCN đã đề nghị Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng có văn bản chỉ đạo Chi cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng các tỉnh, thành phố phối hợp với cơ sở cung cấp thiết bị tiến hành rà soát cột đo xăng, dầu, đặc biệt là các cột đo xăng, dầu do Công ty cổ phần Chế tạo thiết bị SEEN sản xuất và cung cấp theo đúng nội dung tại Điểm a, Khoản 2 phần III Giải pháp thực hiện của Công văn số 959/ BKHCN- TĐC ngày 01/4/2015 của Bộ Khoa học và Công nghệ.

Đồng thời, đôn đốc, giám sát việc thực hiện các nội dung, yêu cầu và kiến nghị của đoàn kiểm tra đối với các cơ sở kinh doanh xăng, dầu, sau khi kết thúc đợt kiểm tra...

Đến hết tháng 7/2016, Sở KHCN đã chỉ đạo Chi cục Tiêu chuẩn - Đo lường - Chất lượng phối hợp với tất cả các cơ sở sản xuất, cung cấp cột đo xăng dầu tiến hành rà soát 100% các cột đo hiện đang sử dụng trong kinh doanh xăng, dầu theo đúng hướng dẫn Thông tư số 15 của Bộ KHCN, nhằm tăng cường công tác quản lý nhà nước về đo lường, chất lượng trong hoạt động kinh doanh xăng, dầu trên địa bàn tỉnh và bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng và các doanh nghiệp kinh doanh chân chính.

Cao Chính