Kinh tế tập thể (KTTT) mà nòng cốt là các HTX trên địa bàn tỉnh ngày một phát triển mạnh mẽ cả về số lượng quy mô, lợi nhuận.
HTX đẩy mạnh liên doanh, liên kết, đồng hành, chắp cánh cho kinh tế hộ phát triển. Xã viên có lương và được đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, tạo việc làm, thu nhập cho hàng ngàn lao động, đóng góp không nhỏ vào ngân sách Nhà nước.
Xác định rõ, KTTT mà nòng cốt là HTX có một vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội, những năm qua, tỉnh luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, đôn đốc các cấp, ngành thực hiện nhiệm vụ phát triển KTTT và tiếp tục kiện toàn Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTTT tỉnh. Cùng đó, ban hành các văn bản, chương trình, cơ chế, chính sách, khuyến khích hỗ trợ đẩy mạnh phát triển KTTT, HTX.
Đến nay, toàn tỉnh đã có 415 HTX (5 tháng đầu năm 2020 thành lập mới 22 HTX), tăng 100 HTX, bằng 31,7% so với năm 2015. Số HTX hoạt động hiệu quả theo Luật HTX 2012 là 366 HTX, chiếm 70,5% tổng số HTX đang hoạt động. Phấn đấu hết năm 2020, tổng số HTX đạt 465 đơn vị và 3.700 tổ hợp tác, thu hút và giải quyết việc làm cho trên 40.000 thành viên, người lao động tham gia vào khu vực KTTT.
Các HTX hoạt động ở nhiều lĩnh vực khác nhau (nông, lâm, ngư nghiệp 249 HTX chiếm 60% tổng số HTX, phi nông nghiệp chiếm 36% tổng số HTX và 17 quỹ tín dụng nhân dân chiếm 4,0% tổng số HTX). Các HTX đã thu hút trên 26.888 thành viên, với tổng số vốn hoạt động trên 948,8 tỷ đồng, tăng 171,8% so với năm 2015.
Doanh thu bình quân là 2 tỷ đồng/HTX, lãi bình quân đạt 425 triệu đồng/HTX, tăng 84,7 triệu đồng/HTX so với năm 2015. Bình quân mỗi năm nộp ngân sách Nhà nước đạt trên 35 tỷ đồng, tăng 34% so với năm 2015.
Bên cạnh các HTX, toàn tỉnh có 3.140 tổ hợp tác, với trên 18.800 thành viên, tăng 543 tổ hợp tác và 9.800 thành viên so với năm 2015; doanh thu bình quân đạt 300 triệu đồng, lợi nhuận đạt 70 triệu đồng/tổ/năm; thu nhập bình quân lao động đạt 3,5 triệu đồng/người/tháng.
Có thể khẳng định, HTX, tổ hợp tác có vai trò tích cực trong thúc đẩy kinh tế hộ phát triển, tạo mối liên kết, hợp tác giữa những cơ sở sản xuất nhỏ với nhau; hỗ trợ nhau về vốn, kỹ thuật, thị trường; giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho thành viên. HTX hình thành, phát triển rộng khắp từ vùng thấp đến vùng cao và tập trung vào các lĩnh vực mà tỉnh có lợi thế như chế biến chè, gỗ rừng trồng, các sản phẩm từ quế, miến đao, măng tre Bát độ, nuôi trồng thủy sản...
Không chỉ vậy, khu vực KTTT đã tập trung đổi mới phương thức quản lý, tiết kiệm chi phí, giảm giá thành sản phẩm, đẩy mạnh liên doanh, liên kết, tìm kiếm thị trường, tạo việc làm, thu nhập ổn định cho thành viên, người lao động và ngày càng có nhiều mô hình HTX kiểu mới sản xuất theo chuỗi giá trị sản phẩm đã hình thành, phát triển.
Các HTX góp phần tích cực vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi và điều hòa các quan hệ về sở hữu và lợi ích kinh tế. Với sự năng động, sáng tạo, nhạy bén, HTX Dịch vụ tổng hợp Kiến Thuận đã tiên phong trong thực hiện chuỗi liên kết và trở thành đầu tàu thúc đẩy phát triển HTX và là điểm tựa trong quá trình xây dựng nông thôn mới tại huyện Văn Chấn.
HTX đã ký hợp đồng cung cấp dịch vụ, bao tiêu sản phẩm chè búp tươi với 54 thành viên HTX và 35 hộ dân quanh vùng để liên kết sản xuất. HTX đứng ra hoạch định chiến lược phát triển, hỗ trợ kỹ thuật chăm sóc, thu hoạch, bao tiêu đầu ra cho toàn bộ sản phẩm với giá cao hơn giá thị trường 300 - 500 đồng/kg.
Bằng sự liên kết chặt chẽ và biết chia sẻ lợi nhuận HTX và các hộ thành viên, các hộ dân liên kết đã chung một nhịp cầu trên con đường phát triển. Với sự cố gắng và đổi mới trong sản xuất, kinh doanh, doanh thu HTX tăng từ 23,5 tỷ đồng năm 2017 lên trên 25 tỷ đồng năm 2019, nộp ngân sách Nhà nước 800 triệu đồng mỗi năm. Cùng đó, HTX còn giải quyết việc làm cho hàng trăm lao động có thu nhập ổn định từ 5 - 7 triệu đồng/người/tháng.
Có thể khẳng định, với sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của tỉnh cùng những cơ chế, chính sách, sự vào cuộc đồng bộ của hệ thống chính trị, sự nỗ lực đổi mới, mạnh dạn, dám nghĩ, dám làm, KTTT mà nòng cốt là các HTX đã góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội và trở thành lĩnh vực kinh tế chủ lực của tỉnh.
Thanh Phúc