Trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 45 năm quan hệ ASEAN - EU ở Brussels, các nhà lãnh đạo Việt Nam và Nhóm đối tác Quốc tế (IPG) bao gồm Liên minh Châu Âu, Vương quốc Anh, Pháp, Đức, Mỹ, Italia, Canada, Nhật Bản, Na Uy và Đan Mạch đã ký kết thỏa thuận Đối tác Chuyển dịch Năng lượng Bình đẳng (JETP) ngày 14.12.
Theo Đại sứ quán Mỹ tại Việt Nam, thỏa thuận đối tác này sẽ giúp Việt Nam hiện thực mục tiêu đầy tham vọng cân bằng phát thải vào năm 2050, đẩy nhanh quá trình đạt đỉnh phát thải khí nhà kính và chuyển dịch từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng sạch.
"Trước mắt, JETP sẽ huy động 15,5 tỉ USD nguồn tài chính từ khối tư nhân và chính phủ trong ba đến năm năm tới để hỗ trợ quá trình chuyển dịch xanh của Việt Nam" - thông cáo nêu rõ.
Đóng góp ban đầu cho JETP của Việt Nam bao gồm cam kết 7,75 tỉ USD từ IPG, Ngân hàng Phát triển Châu Á và Công ty Tài chính Quốc tế. Đầu tư từ khối tư nhân từ các tổ chức tài chính do Glasgow Financial Alliance for Net Zero (GFANZ) cam kết huy động một khoản đối ứng 7,75 tỉ USD nữa.
Trong 12 tháng tới, với sự hỗ trợ của các nước đối tác, Việt Nam sẽ xây dựng Kế hoạch Huy động Nguồn lực JETP để triển khai chiến lược và góp vốn của JETP.
Theo thỏa thuận mới ký kết, JETP sẽ hỗ trợ Việt Nam đạt được các mục tiêu mới, như đẩy nhanh thời gian đạt đỉnh phát thải khi nhà kính dự kiến từ năm 2035 lên 2030; Giảm tới 30% phát thải hàng năm của ngành điện từ 240 triệu tấn xuống 170 triệu tấn và đẩy nhanh đỉnh phát thải sớm thêm năm năm vào năm 2030... Khoảng 500 triệu tấn khí thải sẽ được cắt giảm vào năm 2035 nếu các mục tiêu này được hoàn thành.
Việt Nam là quốc gia thứ ba ký kết JETP sau thành công của JETP với Nam Phi trong COP26 và JETP với Indonesia trong hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo G20 năm nay.
Nhân dịp này, lãnh đạo các nước đã gửi lời chúc mừng Việt Nam. Thủ tướng Anh, Rishi Sunak cho biết: "Việt Nam là một nền kinh tế mới nổi, năng động ở trung tâm Đông Nam Á. Khoản đầu tư mà chúng ta đang thực hiện ngày hôm nay sẽ giúp Việt Nam có thể cắt giảm lượng phát thải mà vẫn đồng thời tạo ra được việc làm và tăng trưởng mới”.
Chủ tịch Ủy ban Châu Âu, Ursula von der Leyen cho biết: "Cam kết của JETP sẽ giúp trang bị cho Việt Nam một ngành điện hiện đại của thế kỷ 21, tạo động lực cho quá trình hiện đại hóa nền kinh tế của đất nước. Chúng tôi rất vui khi được trở thành một phần của Quan hệ Đối tác đột phá này”.
Trong khi đó, Thủ tướng Canada Justin Trudeau nhận định: "JETP là một hình mẫu cho thấy các đối tác có thể làm việc với các đối tác như Việt Nam để hành động hướng tới các nguồn năng lượng sạch hơn”.
Tổng thống Mỹ Joe Biden chia sẻ: "Hôm nay, Việt Nam đã vạch ra một tương lai năng lượng sạch và đầy tham vọng, nó sẽ tạo ra sự tự chủ và an ninh năng lượng từ việc tham gia JETP. Mỹ rất hào hứng là một đối tác của Việt Nam trong lĩnh vực năng lượng xanh, thông qua USAID, chúng tôi đã cam kết 50 triệu USD sẽ được giải ngân trong năm năm tới".
Tổng thống Mỹ chia sẻ thêm: "Cam kết lịch sử của Việt Nam tăng năng lượng tái tạo, giảm nhiệt điện than và phát thải sẽ là chất xúc tác để thúc đẩy đầu tư, tăng trưởng kinh tế và tạo ra cơ hội cho người dân Việt Nam, đồng thời đẩy mạnh cuộc chiến chống khủng hoảng khí hậu toàn cầu. Cùng nhau, chúng ta sẽ đạt được cân bằng phát thải vào năm 2050!”
Trong khi đó, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres chỉ ra, với thỏa thuận ngày 14.12, "Việt Nam đang đi đầu trong việc xây dựng một mô hình hợp tác mới nhằm đạt được việc chuyển dịch năng lượng công bằng, bao trùm thông qua năng lượng tái tạo. Các cam kết đối tác này là một công cụ quan trọng để giảm phát thải trong thập kỷ 2020 mà thế giới chúng ta đang cần”.
(Theo LĐO)