Làng nghề Yên Bái trước ngã rẽ sinh tử

Kinh tế

Làng nghề Yên Bái trước ngã rẽ sinh tử

Cập nhật: Thứ tư, 5/3/2025 | 2:10:34 PM

YênBái - Giữa dòng chảy công nghệ cuồn cuộn, những làng nghề truyền thống ở Yên Bái đang đứng trước ngã rẽ sinh tử. Có nơi bắt nhịp chuyển đổi số, đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử, mở rộng thị trường. Nhưng cũng không ít làng nghề vẫn loay hoay, lạc nhịp giữa thời đại số, đối mặt nguy cơ mai một vì tư duy cũ, hạ tầng hạn chế. Liệu những bàn tay khéo léo từng dệt nên tinh hoa văn hóa có đủ sức níu giữ nghề cha ông?

Làng nghề đan rọ tôm Phúc An thời huy hoàng.

>> Các làng nghề truyền thống ở Yên Bái góp sức xây dựng nông thôn mới

>> Yên Bái tích cực bảo tồn và phát triển làng nghề nông thôn

>> Yên Bái có 15 làng nghề, nghề truyền thống gắn với du lịch

>> Yên Bái phát triển làng nghề tạo việc làm cho lao động nông thôn

Giữa nhịp sống hiện đại hối hả, đâu đó trong những ngôi làng Yên Bái vẫn vang lên tiếng thoi dệt, âm thanh của khung cửi hay hình ảnh những bàn tay thoăn thoắt đan rọ tôm. Những làng nghề truyền thống không chỉ mang lại kế sinh nhai cho bao thế hệ mà còn là những "chứng nhân" lưu giữ tinh hoa văn hóa dân tộc.

Tuy nhiên, trong làn sóng chuyển đổi số, nhiều làng nghề đang đối diện bài toán sống còn. Toàn tỉnh Yên Bái hiện có 15 làng nghề và nghề truyền thống, chủ yếu tập trung ở các huyện Lục Yên, Mù Cang Chải, Văn Chấn, Trấn Yên. Một thời huy hoàng, các làng nghề từng mang lại doanh thu hàng trăm tỷ đồng, tạo việc làm cho hàng chục nghìn lao động. Nhưng nay, trong bối cảnh thị trường ngày càng cạnh tranh, nhiều làng nghề đang gặp khó khăn.

Sản phẩm tiêu thụ chậm, kênh bán hàng hạn chế, giá trị kinh tế chưa cao. Không ít hộ sản xuất vẫn phụ thuộc vào phương thức bán hàng truyền thống, chủ yếu qua các chợ phiên hoặc đại lý thu mua nhỏ lẻ.

Nghề dệt thổ cẩm của đồng bào Thái ở xã Nghĩa An từng là niềm tự hào, là nét văn hóa không thể thiếu trong đời sống cộng đồng. Làng dệt từng rực rỡ với hàng trăm khung cửi, nhưng giờ đây, chỉ còn duy nhất một hộ gia đình duy trì nghề, chủ yếu phục vụ khách du lịch. Sự mai một bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân: thu nhập thấp, thị trường tiêu thụ hạn chế, sản phẩm công nghiệp giá rẻ tràn vào.

Trong khi đó, hoạt động khôi phục làng nghề vẫn chưa được đầu tư bài bản, kinh phí eo hẹp khiến việc duy trì nghề gặp muôn vàn khó khăn. Dù địa phương đã có những định hướng phát triển như gắn dệt thổ cẩm với du lịch cộng đồng, tìm kiếm thị trường mới, nhưng vẫn cần một chiến lược dài hơi hơn để hồi sinh làng nghề. Nếu không có sự chung tay của chính quyền, doanh nghiệp và người dân, liệu nghề dệt thổ cẩm Nghĩa An có thể giữ lại sắc màu văn hóa truyền thống hay sẽ chỉ còn trong ký ức?

Câu chuyện tương tự cũng diễn ra tại làng đan rọ tôm Phúc An - nơi đã tồn tại hơn 100 năm và được công nhận làng nghề đầu tiên của huyện Yên Bình vào năm 2017. Trước đây, trung bình mỗi tháng làng sản xuất 120.000 rọ, nay con số này giảm còn chưa đến 1.000 rọ.

Nguyên nhân là do làng nghề chưa khai thác thương mại điện tử, vẫn phụ thuộc vào thương lái, quy trình sản xuất chưa tối ưu. Nếu không thay đổi, nguy cơ mai một của làng nghề này là rất lớn.

Tuy nhiên, giữa những khó khăn, vẫn có điểm sáng trong bức tranh chuyển đổi số của làng nghề Yên Bái. Làng miến đao Giới Phiên đã tiên phong đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử như Shopee, Voso, Postmart và tận dụng mạng xã hội để quảng bá.

Nhờ vậy, mỗi năm làng nghề cung cấp ra thị trường từ 400 - 500 tấn miến, doanh thu gần 30 tỷ đồng, tạo việc làm ổn định cho hàng trăm lao động. "Nếu không chuyển đổi số, chúng tôi khó mở rộng thị trường. Giờ đây, miến đao Giới Phiên không chỉ bán trong nước mà còn tiếp cận khách hàng quốc tế", bà Phạm Thị Thu Hà, thành viên Hợp tác xã miến đao Giới Phiên chia sẻ.

Yên Bái đang hướng đến mục tiêu bảo tồn và phát triển làng nghề gắn với Chiến lược phát triển ngành nghề nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Để hiện thực hóa mục tiêu này, cần triển khai nhiều giải pháp như: đào tạo kỹ năng số, mở các lớp hướng dẫn bán hàng trực tuyến, hỗ trợ tài chính, chính sách vay vốn ưu đãi cho hộ sản xuất đầu tư máy móc, công nghệ; kết nối doanh nghiệp công nghệ, tư vấn xây dựng thương hiệu và tối ưu vận hành.

Đồng thời, việc quảng bá sản phẩm làng nghề gắn với du lịch cũng là một hướng đi cần được đẩy mạnh. Chuyển đổi số không chỉ là xu thế mà là con đường sống còn của làng nghề. Nếu không nhanh chóng thích nghi, nguy cơ bị thị trường bỏ lại là điều tất yếu. Chính quyền và doanh nghiệp cần chung tay để các làng nghề Yên Bái không chỉ giữ gìn tinh hoa truyền thống mà còn vươn xa trên bản đồ kinh tế trong và ngoài nước.

Văn Thông

Yên Bái làng nghề truyền thông

Các tin khác

Thả hơn 12,6 triệu con cá giống tại hồ Thác Bà năm 2025

Các loài cá thả tại hồ Thác Bà có đầy đủ hồ sơ nguồn gốc, xuất xứ theo đúng quy định, đảm bảo theo tiêu chuẩn kỹ thuật chuyên ngành về kích cỡ, chất lượng cá giống.

Nhằm bổ sung nguồn lợi thủy sản cho hồ Thác Bà, hồ nhân tạo lớn nhất nhì Việt Nam, hàng năm tỉnh Yên Bái đều dành một nguồn kinh phí để thả bổ sung một lượng lớn cá giống vào hồ. Trong năm 2025 này, Công ty Cổ phần Nuôi trồng và Chế biến Thủy sản Việt Nam sẽ thả 12,6 triệu con cá giống trong 2 đợt tại các khu vực trọng điểm trên hồ Thác Bà.

Xã Nậm Khắt đón bằng công nhận đạt chuẩn nông thôn mới năm 2024

Đồng chí Trần Huy Tuấn - Bí thư Tỉnh ủy tặng hoa chúc mừng xã Nậm Khắt đón bằng công nhận đạt chuẩn NTM năm 2024.

Ngày 5/3, huyện Mù Cang Chải tổ chức lễ công bố Quyết định của Chủ tịch UBND tỉnh công nhận xã Nậm Khắt đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) năm 2024. Dự Lễ công bố có các đồng chí: Trần Huy Tuấn - Bí thư Tỉnh ủy; Nguyễn Thế Phước - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh; lãnh đạo các sở, ngành, các huyện, xã Nậm Khắt...

Giá vàng SJC, vàng nhẫn gây bất ngờ

Giá vàng nhẫn sau nhiều ngày cao hơn vàng miếng SJC thì nay ngang giá.

Sáng nay (5/3), giá vàng trong nước tăng mạnh. Theo đó, giá vàng miếng và vàng nhẫn bất ngờ ngang nhau gần chạm mốc 93 triệu đồng/lượng.

Giải ngân vốn đầu tư công 2 tháng đầu năm 2025 đạt 7,32%

Thành phố Hà Nội triển khai nhiều dự án giao thông quan trọng sử dụng vốn đầu tư công.

Ước giải ngân vốn đầu tư công từ đầu năm đến ngày 28-2 là 60.423,8 tỷ đồng, đạt 7,32% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao.

Kinh tế