Trong tổng diện tích 6.861 ha của xã có tới 4.200 ha rừng khoanh nuôi bảo vệ, 60 ha ruộng nước, 1.700 ha trồng quế, còn lại là đất đồi, đất sản xuất và thổ cư. Chính vì vậy, xã Xuân Tầm luôn xác định nhiệm vụ hàng đầu là phải tập trung lãnh đạo phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp. Vụ đông xuân năm nay, xã thực hiện kế hoạch cấy 50 ha lúa nước, song đợt rét đậm, rét hại đầu năm đã làm chết 100% diện tích lúa và số mạ đã gieo cấy và 42 con trâu, bò bị chết rét, gây thiệt hại rất lớn đối với bà con nông dân.

Không chùn bước trước khó khăn, Đảng bộ, chính quyền xã Xuân Tầm đã tập trung các biện pháp khôi phục sản xuất. Sau khi nhận giống lúa hỗ trợ, các thôn bản đã tích cực gieo mạ đợt 2 đảm bảo đúng kỹ thuật và huy động lực lượng khẩn trương cấy bù diện tích. Các tổ chức đoàn thể tăng cường vận động giúp nhau về sức kéo để cày bừa, giúp đổi công để đảm bảo cấy hết diện tích trong khung thời vụ. Huyện đoàn Văn Yên tổ chức đội thanh niên tình nguyện lên giúp bà con thôn Khe Đóm, một thôn vùng sâu vừa bị thiệt hại lớn.

Để giúp các gia đình vừa bị thiệt hại về trâu, bò, Hội Phụ nữ xã đã chủ động xây dựng kế hoạch và ký hợp đồng ủy thác với Ngân hàng Chính sách Xã hội vay 500 triệu đồng cho hội viên và hướng dẫn chị em sử dụng vốn vay có hiệu quả. Năm 2008, xã đặt kế hoạch trồng mới 150 ha quế để dần phủ xanh đồi núi trọc. Những diện tích gieo lúa nương kém hiệu quả, xã chỉ đạo nhân dân trồng sắn cao sản, chủ trương này được nhân dân đồng tình ủng hộ và khả năng sẽ trồng vượt kế hoạch.

Đối với Xuân Tầm, khó khăn lớn nhất phải tháo gỡ, đó là hiện nay có tới 30% số hộ không có đất sản xuất, không ruộng, không nương. Nghịch lý đó ở một vùng nông thôn miền núi, là hậu quả của thói quen canh tác lạc hậu, du canh. Năm đầu phát được mảnh nương tốt, thu hoạch hai, ba vụ, đất bạc màu lại khai phát mảnh nương mới, cứ như thế, người đuổi đất chạy đến cùng, khi quay lại thì những người khác chăm chỉ hơn đã sở hữu mảnh đất cũ và cây cối của họ đã lên xanh, thế là người du canh trở thành tay trắng.

Mặc dù Nhà nước đã có Chương trình 134 về giải quyết đất sản xuất cho đồng bào vùng cao, nhưng đến nay ở Xuân Tầm, các cơ quan chức năng chưa làm xong việc kiểm kê, quy hoạch quỹ đất. Mặt khác, do quan niệm đất ông cha tự khai phá nên cuộc vận động trả đất để quy hoạch đang gặp nhiều trở ngại. Trước thực tế đó, những năm gần đây, xã đã chỉ đạo các đoàn thể tăng cường tuyên truyền, vận động và trước hết yêu cầu trong từng dòng họ, hộ nào đang có nhiều diện tích đất canh tác phải nhường cho những hộ thiếu đất, tạm gọi là "cho mượn" với tình tương thân tương ái, khi nào quy hoạch xong, yêu cầu trả đất thì phải nghiêm túc chấp hành.

Để thúc đẩy sản xuất phát triển, xã còn quan tâm đến các công tác xã hội khác như: thường xuyên chăm lo đến những hộ khó khăn, phối hợp với các tổ chức và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc hỗ trợ xóa nhà dột nát cho hộ nghèo. Năm 2007 làm được 48 căn nhà mới, kế hoạch năm 2008 sẽ làm tiếp từ 15 đến 17 nhà. Vận động nhân dân đóng góp cùng sự hỗ trợ của Chương trình 134 xây được 67 bể nước sạch, làm đường ống dẫn nước về đến từng nhà. Tình hình an ninh chính trị ổn định, không có hiện tượng cờ bạc, nghiện hút. Để tạo điều kiện cho các cháu học sinh trung học cơ sở do nhà xa khu trung tâm được đi học liên tục và có chất lượng, xã đã huy động làm nhà bán trú cho các em ăn, ở chu đáo...

Xuân Tầm còn nghèo, nhưng với quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền xã và sự nỗ lực vươn lên của nhân dân, cái đói, cái nghèo rồi sẽ dần bị đẩy lùi và một ngày không xa nữa, đồng bào vùng cao Xuân Tầm sẽ có một cuộc sống mới ấm no, hạnh phúc hơn.

  Nguyễn Thị Thanh