Là huyện vùng cao đặc biệt khó khăn, có diện tích rừng rộng trên 37 nghìn ha, địa hình Trạm Tấu lại rất phức tạp, người dân sống chủ yếu dựa vào rừng và sản xuất lương thực theo tập quán đốt nương làm rẫy. Bên cạnh đó, thời tiết nơi đây khắc nghiệt, từ tháng 10 năm trước đến tháng 4 năm sau thường xuyên có gió Lào... dẫn đến công tác bảo vệ rừng, phòng cháy chữa cháy rừng (PCCCR) gặp nhiều khó khăn. Đã nhiều năm, đây luôn là điểm nóng về cháy rừng, có năm cao điểm xảy ra hàng chục vụ, gây thiệt hại lớn về kinh tế, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sinh thái.

Trước thực trạng đó, huyện Trạm Tấu xác định nhiệm vụ bảo vệ rừng, PCCCR là trọng tâm đối với các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương. Ngay từ đầu tháng 10 hàng năm, Ban Chỉ đạo PCCCR huyện đã triển khai công tác tới cơ sở.

Toàn huyện có 13 xã, thị trấn thì đều thành lập ban chỉ đạo và các xã còn xây dựng được 69 tổ, đội PCCCR ở các thôn, bản với 1.000 thành viên tham gia. Ban Chỉ đạo PCCCR huyện đã phân công, chỉ đạo và giao nhiệm vụ cho các thành viên phối hợp cùng lực lượng kiểm lâm, công an, ban quản lý rừng phụ trách các xã xuống cơ sở để tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện các biện pháp và tham mưu cho chính quyền các xã lập phương án, kế hoạch PCCCR. Công tác tuyên truyền thông qua nhiều hình thức như: phát tờ rơi, kẻ pa nô, áp phích; tổ chức cho nhân dân học tập, ký cam kết bảo vệ rừng, PCCCR bằng tiếng phổ thông và tiếng địa phương với nội dung ngắn gọn.

Hiểu rõ lợi ích của việc bảo vệ và PCCCR, 100% thôn, bản xây dựng quy ước bảo vệ rừng trong cộng đồng dân cư. Huyện xác định có hai thời điểm dễ xảy ra cháy rừng là tết cổ truyền của người Mông và mùa làm nương rẫy. Để hạn chế việc phá rừng làm nương, giúp đồng bào đi vào sản xuất lúa nương ổn định, cán bộ kiểm lâm xuống xã cùng thống kê số lượng nương rẫy của các hộ, trên cơ sở đó hướng dẫn và giám sát việc đốt nương rẫy theo đúng quy trình kỹ thuật. Bên cạnh đó, tổ chức các lực lượng tuần tra canh gác ở những nơi có nguy cơ cháy rừng cao để phát hiện lửa rừng và tổ chức lực lượng tham gia chữa cháy kịp thời khi có cháy xảy ra. Hạt Kiểm lâm thường xuyên theo dõi diễn biến cấp dự báo cháy rừng trong suốt vụ khô hanh, trên cơ sở đó ra thông báo kịp thời cho ban chỉ huy các xã, các chủ rừng để chủ động PCCCR. Mùa khô hanh 2007 – 2008, trên địa bàn huyện không xảy ra vụ cháy rừng nào lớn.

Ông Hoàng Đình Dậu - Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Trạm Tấu cho biết: “Năm nay, do rét đậm rét hại kéo dài, nhiều diện tích lúa bị chết không thể khôi phục được nên một hệ quả tất yếu xảy ra là người vùng cao sẽ tăng diện tích làm nương rẫy để bù lại lương thực đã mất nên nguy cơ cháy lan từ đốt nương làm rẫy là rất cao. Thời gian này, Hạt tăng cường toàn lực lượng xuống cơ sở phối hợp với chính quyền địa phương tuyên truyền vận động, kiểm tra những diện tích rừng xung yếu có nguy cơ cháy cao. Để hạn chế thấp nhất nguy cơ cháy rừng từ đốt nương rẫy, cán bộ kiểm lâm đã tham mưu cho UBND các xã tổ chức “cưỡng chế” đốt trước những mảnh nương rẫy có nguy cơ cháy lan sang rừng, hạn chế thấp nhất việc bà con đốt nương tự phát. Từ đầu vụ đến nay đã tổ chức và giám sát đốt được hàng trăm mảnh nương. Bên cạnh đó, lực lượng kiểm lâm còn hướng dẫn hàng trăm hộ dân cách đốt nương an toàn, hiệu quả”.

Trong quá trình kiểm tra có biên bản làm việc, xã nào làm sai sẽ bị xử lý theo quy định. Bên cạnh đó tăng cường tuần tra, kiểm soát, phát hiện và xử lý kịp thời những trường hợp phát nương, làm rẫy vào diện tích rừng tự nhiên; các xã đều có kiểm lâm trực 24/24h. Với nhiều nỗ lực trong công tác PCCCR, huyện Trạm Tấu đã và sẽ từng năm khép lại lửa rừng, không để xảy ra những vụ cháy rừng nghiêm trọng.

Văn Thông