Tuy nhiên, phần lớn các đơn vị này hoạt động phân tán, nhỏ lẻ, lao động thủ công, bán cơ giới, nhiều cơ sở vốn ít, cơ sở vật chất, kỹ thuật chưa đáp ứng nhu cầu sản xuất trong cơ chế thị trường hiện nay. Việc quản lý lao động, quản lý đơn vị sản xuất, kinh doanh còn mang nặng tính gia đình. Người lao động trong các doanh nghiệp đa số có trình độ học vấn thấp, tay nghề, bậc thợ thấp, chưa được đào tạo cơ bản. Hợp đồng lao động trong các doanh nghiệp chủ yếu theo hình thức lao động ngắn hạn, mùa vụ, người lao động thường xuyên thay đổi chỗ làm. Hiện tại mới chỉ có khoảng 20% số lao động đang làm việc tại khu vực này được đóng bảo hiểm xã hội (BHXH).

Trước thực trạng trên, nhu cầu phát triển các tổ chức công đoàn cơ sở trong các doanh nghiệp NQD nhằm thúc đẩy phong trào lao động sản xuất và bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người lao động là hết sức cần thiết. Ban Thường vụ Huyện ủy Yên Bình đã thành lập Ban chỉ đạo khảo sát các doanh nghiệp NQD. Liên đoàn lao động huyện thành lập Ban chỉ đạo phát triển công đoàn khu vực NQD, điều tra, khảo sát các doanh nghiệp trên địa bàn huyện, đồng thời phân loại các doanh nghiệp có thể thành lập tổ chức công đoàn. Đã có nhiều buổi làm việc, gặp mặt các chủ doanh nghiệp được tổ chức. Cán bộ Liên đoàn lao động huyện bám sát cơ sở được phân công để vận động, tuyên truyền doanh nghiệp thành lập tổ chức công đoàn.

Bà Cao Thị Thơm - Chủ tịch Liên đoàn lao động huyện Yên Bình cho biết: “Ở những nơi có đủ điều kiện thành lập công đoàn, Liên đoàn lao động huyện đã chủ động tiếp cận với chủ doanh nghiệp và công nhân lao động để tuyên truyền các nội dung có liên quan tới hoạt động công đoàn, đồng thời tuyên truyền tới người sử dụng lao động và người lao động nhận thức đầy đủ về tổ chức công đoàn. Còn đối với những đơn vị NQD đã có tổ chức công đoàn rồi thì Liên đoàn lao động huyện tổ chức thăm hỏi, trợ cấp khó khăn, tư vấn, trợ giúp pháp lý cho người lao động và sử dụng lao động về ký kết thoả ước lao động tập thể đảm bảo đúng pháp luật”.

Liên đoàn lao động huyện Yên Bình chú trọng tăng cường củng cố, nâng cao chất lượng hoạt động của các công đoàn cơ sở. Các công đoàn cơ sở tập trung vào đẩy mạnh phong trào thi đua sản xuất trong doanh nghiệp, công ty, nhất là phong trào bảo đảm an toàn vệ sinh lao động, phòng chống cháy nổ; phối hợp với chủ doanh nghiệp để thực hiện đúng Luật Lao động, chế độ, chính sách với đối với người lao động. Những hoạt động này không chỉ giúp nhiều doanh nghiệp làm ăn ngày một phát triển, mà uy tín của tổ chức công đoàn cũng được nâng lên.

Với cách làm trên, từ năm 2003 đến nay, Liên đoàn lao động huyện Yên Bình đã thành lập được 4 công đoàn cơ sở trong các doanh nghiệp với 152 thành viên, trong đó một số công đoàn hoạt động có hiệu quả, mang lại lợi ích cho người lao động như: Công ty trách nhiệm hữu hạn Yên Phú, 100% người lao động được đóng bảo hiểm xã hội; HTX chè Hương Lý có 20 công nhân chính thức, 100% công nhân trong công ty được đóng BHXH, BHYT…

Tuy nhiên, để các doanh nghiệp NQD trên địa bàn huyện thành lập được tổ chức công đoàn cơ sở, Liên đoàn lao động huyện Yên Bình đang gặp rất nhiều khó khăn như: việc chấp hành pháp luật, nhất là Luật Lao động, Luật Công đoàn, Luật BHXH…của phần lớn các doanh nghiệp chưa nghiêm. Một số chủ doanh nghiệp không muốn thành lập tổ chức công đoàn nên đã viện nhiều lý do để tránh khi cán bộ công đoàn đăng ký đến doanh nghiệp làm việc, trong khi đó hiện nay chưa có chế tài bắt buộc doanh nghiệp phải thành lập tổ chức công đoàn. Đây là một thực tế nan giải mà Liên đoàn lao động huyện Yên Bình chưa có giải pháp khắc phục.

 Quang Thiều