Trong khi đó, cách thức để gian lận cũng trở nên tinh vi đến mức Bộ Khoa học - công nghệ phải đề nghị công an vào cuộc...

Trước tình trạng gian lận trong đo lường kinh doanh xăng dầu, Bộ Khoa học - công nghệ (KHCN) làm gì để triệt tận gốc hành vi này? Trao đổi với báo chí, ông Trần Minh Dũng - chánh thanh tra Bộ KHCN - cho biết:

- Mặc dù thanh tra KHCN các tỉnh, thành phố đã được tập huấn rất kỹ và khi kiểm tra đều có trinh sát trước, không để lọt thông tin ra ngoài, nhưng đến thời điểm này, việc phát hiện ăn gian xăng dầu, đặc biệt tìm nơi sản xuất chip giúp ăn bớt xăng dầu, vẫn rất khó khăn. Rất nhiều cây xăng mắc lỗi này nhưng các cơ sở vi phạm thường chỉ khai báo là họ mua trôi nổi ngoài thị trường. Chúng tôi đang kiến nghị bên công an vào cuộc để xác định nguồn gốc các thiết bị này. Những hành vi gian lận trên xảy ra nhiều ở các vùng xa trung tâm, nơi các ngành chức năng khó kiểm soát thường xuyên. 

Thực tế qua kiểm tra, thanh tra KHCN gặp không ít khó khăn khi năng lực kiểm tra chất lượng xăng dầu hiện chỉ có một số ít đơn vị chuyên ngành mới làm được. Trong khi đó, thời gian từ khi lấy mẫu để phân tích đến khi có kết quả cụ thể mất ít nhất một tuần. Lúc này, các cây xăng vẫn bán hàng và khi có kết quả kiểm định là vi phạm thì xăng trong bồn đã bán hết. Phương tiện kiểm tra nhanh hiện mới phát hiện được xăng có pha dầu, mỡ động - thực vật, từ đó có thể ra quyết định niêm phong cửa hàng bán hay không chứ không thể cung cấp được các thông số kỹ thuật khác.

* Mức độ ăn gian của các cây xăng như thế nào, thưa ông?

- Sai số cho phép trong đong đếm xăng dầu là 0,5%. Nhưng qua kiểm tra, chúng tôi phát hiện nhiều cây xăng đã đong thiếu của khách từ 3% đến gần 10%. Có nghĩa cứ bán 100 lít xăng, các chủ cây xăng đã ăn bớt của khách gần 10 lít.

* Việc phát hiện, rồi xử phạt cũng đã được thực hiện nhiều. Lần này, Bộ KHCN đã có hướng xử lý nào đủ mạnh để răn đe?

- Đúng là mức xử phạt tối đa 20 triệu đồng như hiện nay được cho là quá nhẹ so với lợi nhuận từ gian lận có thể đem lại cho chủ các cơ sở kinh doanh xăng dầu. Bộ KHCN cũng đang đề nghị sẽ nâng mức phạt đối với các cơ sở vi phạm lên mức cao nhất là 40 triệu đồng. Những trường hợp sai phạm nghiêm trọng có thể bị đình chỉ hoạt động, rút giấy phép kinh doanh, truy tố trách nhiệm hình sự.

* Không thể xử phạt nếu như không bắt được tận tay hành vi gian lận, vậy bộ có những giải pháp gì để tăng khả năng phát hiện?

- Hiện tại, chúng tôi kiến nghị các sở KHCN địa phương cần sớm công bố đường dây nóng để người dân có thể tham gia mạng lưới giám sát chất lượng và đo lường xăng dầu. Người tiêu dùng nên căn cứ vào cảm quan của mình, tính toán lộ trình sẽ đi, về lượng xăng hao hụt khi được bơm vào bình, nếu thấy hao hụt bất thường so với những lần đo trước với cùng một lượng tiền bỏ ra thì có thể nghi ngờ và gọi điện đến đường dây nóng.

(Theo TTO)