Trước tình trạng nhân dân thiếu nước sinh hoạt, năm 1998 từ nguồn vốn tài trợ của UNICEF, Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường tỉnh Yên Bái đã xây dựng công trình nước sạch Phai Lầu tại thôn Yên Phú. Công trình có hai bể chứa với thể tích 40m3, tổng số vốn hơn 700 triệu đồng. Sau một năm xây dựng công trình  hoàn thành và đưa vào sử dụng. Sau đó, tỉnh giao toàn quyền quản lý cho UBND xã. Mới đầu nước về rất nhiều, người dân phấn khởi vô cùng:

"Đứng ngay trên sàn nhà vặn vòi là nước chảy ào ào, tiện lắm”! – anh Triệu Văn Chinh, thôn Làng Tả nhớ lại. Nhưng “niềm vui được chẳng tày gang”, chỉ sau nửa năm hoạt động, công trình bị hư hỏng không phục vụ được nhu cầu về nước sinh hoạt cho nhân dân. Khoảng 4 - 5 tháng đầu nước về rất đều và nhiều, sau nước về ít dần và mất hẳn và đến nay đã ngót chục năm rồi mà chẳng thấy ai khắc phục” – bà Bế Thị Ngư, thôn Làng Tả nói.

Do công trình Phai Lầu không hoạt động nên rất nhiều hộ dân nơi đây đã và đang trong tình trạng thiếu nước cả mùa mưa lẫn mùa khô: “Riêng trong thôn tôi đã có tới hơn 20 hộ thường xuyên phải đi lấy nước rất xa. Có nhà phải đi vài cây số mới lấy được nước, rất khó khăn cho sinh hoạt” - ông Hoàng Văn Tuyên, Trưởng thôn Làng Tả cho biết.

Khi được trực tiếp nghe những người dân nơi đây bày tỏ, mới thấy hết những khó khăn họ đang gặp phải: “Không có nước sinh hoạt khổ lắm! Ở khu này đào giếng rất khó, thành ra nhà tôi và mấy hộ quanh đây thường xuyên đi gánh nước rất xa, vất vả lắm. Chỉ mong sao các cấp chính quyền có biện pháp khắc phục, để tiếp tục đưa nước về giúp chúng tôi bớt khó khăn thôi!”- ông Nông Văn Nghiệp than thở.

Tìm hiểu về nguyên nhân ngừng hoạt động của công trình Phai Lầu, ông Nông Ngọc Canh lúc đó là Chủ tịch UBND xã, nay là Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã cho biết: “Vào mùa khô nước ở đầu nguồn ít, cho nên không đủ nước để cung cấp cho dân. Hơn nữa do không có nguồn thu dẫn đến không có đủ kinh phí duy tu, bảo dưỡng nên công trình bị xuống cấp, hư hỏng và không hoạt động”.

Do ngưng hoạt động trong thời gian quá lâu nên công trình đã xuống cấp nghiêm trọng. “Đường ống một số nơi đã bị tắc, một số nơi xã đã cho đào ống nước lên để làm đường” - ông Canh nói. Tuy vậy, khả năng khắc phục công trình này vẫn khả quan. Ông Canh cho biết thêm: “Nếu tu sửa lại sẽ không khó và kinh phí cũng không cao, do đường ống vẫn còn và bể chứa vẫn rất kiên cố. Phải rà soát lại nhu cầu sử dụng nước sạch của toàn bộ các hộ dân và cần có phương án đảm bảo nguồn kinh phí để duy trì hoạt động và bảo trì công trình”.

Trong tình trạng người dân đang khốn khổ vì nước sinh hoạt như hiện nay, thiết nghĩ chính quyền xã cùng các cấp có thẩm quyền nên nhanh chóng có biện pháp duy tu, nhằm giải quyết khó khăn cho người dân.

Triệu Huấn