Những tồn tại cũ của các doanh nghiệp vẫn còn hiện rõ như: quy mô nhỏ, công nghệ cũ, sản phẩm làm ra chưa có thương hiệu, khả năng tiếp cận với thị trường lớn còn rất hạn chế. Để hạn chế tối đa ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế và kìm chế suy giảm, nhiều cơ chế, chính sách của Chính phủ và nhất là những chính sách của tỉnh được ví như những liều “thuốc bổ” giúp nhiều doanh nghiệp vươn lên. Trong đó, phải kể đến những doanh nghiệp lớn của tỉnh đã sản xuất, kinh doanh tương đối ổn định góp phần quan trọng nâng cao giá trị sản xuất công nghiệp.

Theo thống kê của ngành công thương, giá trị sản xuất công nghiệp 9 tháng đạt 1.585,903 tỷ đồng, bằng 70% kế hoạch và tăng 35,6% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, công nghiệp trung ương đạt 550,4 tỷ đồng, bằng 59% kế hoạch, tăng 54,4% so với cùng kỳ; công nghiệp địa phương ước thực hiện 1.012,929 tỷ đồng, bằng 77,4% kế hoạch, tăng 28,2% so với cùng kỳ. Riêng khối công nghiệp do các huyện thị quản lý ước đạt 565,6 tỷ đồng, bằng 83% kế hoạch và tăng 17,7% so với cùng kỳ.

Theo ông Cù Đức Đua – Giám đốc Sở Công thương thì, trong bối cảnh khó khăn chung, nhất là một số sản phẩm có tính truyền thống vốn là thế mạnh của Yên Bái sản xuất giảm và đạt tỷ lệ thấp so với cùng kỳ như: quặng sắt ước đạt 40,544 ngàn tấn, bằng 16% kế hoạch; đá hạt đạt 99,26 nghìn tấn, bằng 58% kế hoạch; sứ điện ước đạt 1,953 ngàn tấn, bằng 55,8% kế hoạch; giấy đế, vàng mã chỉ đạt trên, dưới 50% kế hoạch... thì chúng ta đã có những doanh nghiệp, những ngành hàng phát triển ổn định.

Những doanh nghiệp sản xuất xi măng, điện, vật liệu xây dựng, tinh bột sắn như những đầu tầu kéo cả ngành công nghiệp đi lên. Dẫn đầu là hai nhà máy xi măng với tổng công suất trên 1 triệu tấn/năm đã đạt công suất thiết kế với 724,126 nghìn tấn xi măng + Clinhker đã được sản xuất và tiêu thụ hết. Xi măng Vinaconex Yên Bình và xi măng Yên Bái đã chiếm lĩnh gần như toàn bộ thị trường Yên Bái và ra các tỉnh bạn. Không còn khái niệm xi măng địa phương hay trung ương, người dân xây dựng nhà cửa bằng xi măng Yên Bái với sự tự hào và tin tưởng. Không những thế hai doanh nghiệp xi măng còn thắng thầu cung cấp vật liệu xây dựng nhiều công trình lớn với khối lượng hàng trăm nghìn tấn. Xi măng làm ăn phát đạt kéo theo công nghiệp khai khoáng và các ngành công nghiệp phụ trợ khác phát triển.

Sau xi măng phải kể đến điện thương phẩm: nhờ thời tiết, khí hậu tương đối thuận lợi nên lượng nước phát điện ổn định, mặc dù sản lượng điện của Nhà máy Thuỷ điện Thác Bà 9 tháng đầu năm không bằng năm 2008 như vẫn đạt 349,145 triệu Kwh. Đặc biệt, Nhà máy Thuỷ điện Nậm Tộc của Công ty Thanh Bình đã chính thức phát điện với công suất ổn định. Gạch xây dựng tiếp tục phát triển với tổng số 134,5 triệu viên đã ra lò và tiêu thụ, tăng 8,2% so với cùng kỳ, trong đó, gạch Xuân Lan sau khi nâng công suất thiết kế nhiều thời điểm vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu thị trường, còn gạch tuynel Văn Chấn “đã thống trị” thị trường miền Tây và vươn ra tỉnh bạn, chính thức xoá xổ các lò gạch thủ công chất lượng thấp, lãng phí tài nguyên và gây ô nhiễm môi trường.

Một tín hiệu hết sức đáng mừng nữa là, trên 400 cơ sở chế biến gỗ rừng trồng của Yên Bái đã phục hồi và phát triển sau một thời gian trầm lắng. Nguồn nguyên liệu dồi dào với giá từ  700 đến trên 1 triệu đồng/m3, các cơ sở chế biến ván ép, xẻ thanh hay làm đũa đã sản xuất được  26,11 ngàn m3 sản phẩm và 212 triệu đôi đũa, bằng 81% kế hoạch và tăng 20% so với cùng kỳ.

Nhờ các “đầu tầu” tăng tốc nên công nghiệp Yên Bái đã chuyển động và vươn lên mạnh mẽ. Nhờ vậy, mục tiêu 2.280 tỷ đồng giá trị sản xuất công nghiệp trong năm 2009 của Yên Bái hoàn toàn có thể đạt được, đặc biệt trong giai đoạn nước rút của quý IV là thời kỳ mùa khô, thuận lợi cho khai thác khoáng sản, lâm sản, các dự án đầu tư xây dựng đẩy nhanh thi công và nhất là một số các nhà máy điện hoàn thành và phát điện.

Lê Phiên