Đây cũng là nguồn thu lớn, phức tạp và khó khăn nhất. Do vậy, trong 9 tháng đầu năm 2009, tổng thu cân đối ngân sách trên địa bàn thị xã đạt 10,738 tỷ đồng (bằng 75% kế hoạch năm). Trong đó, thuế nhà đất đạt 1,112 tỷ đồng, bằng 82% kế hoạch, thu tiền giao đất đạt 3,392 tỷ đồng, bằng 85% kế hoạch; phí trước bạ 0,036 tỷ đồng, bằng 75% kế hoạch; thu thuế thu nhập cá nhân đạt 0,312 triệu đồng, bằng 125% kế hoạch và thu thuế ngoài quốc doanh đạt 2,914 tỷ đồng, bằng 45% kế hoạch...

Con số trên phản ánh, thu ngoài quốc doanh là một trong những khoản thu đạt thấp nhất và nguyên nhân được xác định là do trên địa bàn tập trung chủ yếu vào sản xuất nông nghiệp, kinh doanh thương mại và dịch vụ nhỏ. Hiện nay, thị xã có 834 hộ kinh doanh, 39 doanh nghiệp, hợp tác xã và 5 hộ kê khai thì có 670 hộ quản lý thuế bình quân, 130 hộ thu nhập thấp còn lại là nghỉ kinh doanh đã điều chỉnh doanh thu và thuế. Số thuế giảm, thay đổi chính sách hộ phải nộp thuế thu nhập cá nhân, trong đó thuế thu nhập doanh nghiệp chiếm 63%, thuế giá trị gia tăng chiếm 37% nên điều chỉnh doanh số tăng từ 2 đến 3 lần tùy theo từng ngành hàng.

Các doanh nghiệp được hưởng chính sách giảm 50% thuế giá trị gia tăng đối với 19 nhóm, ngành, mặt hàng, giảm 30% và giãn thuế thu nhập doanh nghiệp sau 9 tháng mới phải nộp. Bên cạnh đó, khối doanh nghiệp trên địa bàn thị xã có 43 đơn vị thì 4 doanh nghiệp đang làm thủ tục giải thể, 8 doanh nghiệp không hoạt động, một số doanh nghiệp mới thành lập đang trong giai đoạn đầu tư xây dựng cơ bản, doanh nghiệp có doanh số thu lại thuộc đối tượng giảm 50% thuế giá trị gia tăng như các doanh nghiệp kinh doanh vật liệu xây dựng, khách sạn, nhà nghỉ, xăng dầu...; tổng số thuế giá trị gia tăng trong 9 tháng giảm 2 tỷ đồng; một số doanh nghiệp kinh doanh xây dựng chưa phát sinh doanh thu, có công trình hoàn thành nghiệm thu nhưng chưa có vốn thanh toán; các công trình được ký kết mới bắt đầu triển khai và một số hạng mục công trình chưa đủ điều kiện thi công...

Để bảo đảm hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch thu ngân sách đã đề ra trong năm 2009, đặc biệt là các giải pháp tăng cường thu ngoài quốc doanh đạt chỉ tiêu kế hoạch, thị xã Nghĩa Lộ đã tổ chức hội nghị chuyên đề bàn các giải pháp khắc phục khó khăn, quyết tâm thực hiện các giải pháp đồng bộ, hiệu quả cao trong thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách Nhà nước trong những tháng cuối năm 2009, trong đó, có những giải pháp được tập trung chủ yếu là việc thực hiện một số khoản thu khó đạt và đạt thấp như thuế nhà đất đạt 82%, đặc biệt là thuế ngoài quốc doanh mới đạt 45% doanh thu năm.

Thị xã đã tập trung sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp, sự phối hợp giữa các ngành, các tổ chức chính trị xã hội; phát huy sự quản lý trực tiếp và có hiệu quả của UBND thị xã và các xã, phường trong việc quản lý chặt chẽ các nguồn thu và các hoạt động kinh tế phát sinh trên địa bàn; tăng cường phối hợp trong công tác tuyên truyền chính sách thuế qua các phương tiện thông tin đại chúng; xử lý các hành vi trốn thuế và các doanh nghiệp không chấp hành Luật Thuế.

Riêng đối với thu ngoài quốc doanh, sẽ tăng cường các biện pháp tận thu; kiên quyết xử lý các đối tượng nợ đọng thuế. Đối với các cơ sở kinh doanh là doanh nghiệp và các hộ kê khai thuế: tăng cường công tác kiểm tra tại các cơ quan thuế, xác định đúng số lượng thuế phải nộp với tổng số 2,9 tỷ đồng, trong đó từ khối doanh nghiệp 1,52 tỷ đồng thu từ hộ khoán cố định, xây dựng cơ bản tư nhân, thuế tài nguyên 380 triệu đồng, các doanh nghiệp ngoài thị xã đăng ký công trình xây dựng cơ bản năm 2008 thu 2% là 300 triệu đồng, các doanh nghiệp ngoài thị xã thực hiện công trình xây dựng cơ bản năm 2009 tạm thu 2% là 700 triệu đồng.

Nguyễn Đức Phương