Từ tháng 9 đến nay, miền Bắc hầu như không có mưa, lưu lượng nước trên các sông, suối cạn kiệt. Theo kế hoạch, năm 2009 có khoảng 3.300MW công suất nguồn được đưa vào vận hành. Song, đến nay hầu hết các công trình bị chậm tiến độ. Những khó khăn trên khiến nguy cơ thiếu điện trong mùa khô năm 2010 ngày càng gay gắt.

Mực nước ở các hồ thủy điện rất thấp

Thời tiết năm nay rất bất lợi cho việc cung cấp điện và sản xuất nông nghiệp. Lượng mưa trong 11 tháng mới đạt 85% so với mức bình quân hằng năm khiến lượng nước chứa ở các hồ thủy điện xuống rất thấp, có khả năng gây thiếu nước nghiêm trọng cho các nhà máy thủy điện và điều tiết nước cho nông nghiệp vùng hạ du. Do nước về ít và đang vào thời gian tích nước phục vụ mùa khô 2010, nên hồ Hòa Bình đã đóng toàn bộ cửa xả lũ từ ngày 8-9-2009.

Song, mực nước trong hồ hiện vẫn thấp hơn khoảng 2,7m so với yêu cầu tích nước của năm 2010. Mặc dù nước về ít, nhưng nhu cầu phụ tải điện lại tăng. Riêng tháng 11-2009, sản lượng điện tiêu thụ đã tăng 24,18% so với cùng kỳ 2008. Dự báo, mùa khô năm 2010, miền Bắc cần thêm khoảng 2,5 tỷ kWh điện so với mùa khô năm 2009, song khó có thêm nguồn bổ sung vì hầu hết các nguồn mới đều đã phải lùi kế hoạch phát điện.

Cuộc họp giữa EVN và các ngành liên quan nhằm thống nhất thời gian xả nước hồ thủy điện phục vụ nông nghiệp các tỉnh Trung du, Đồng bằng Bắc bộ đã thống nhất, EVN tăng cường phát điện từ hồ Hòa Bình, Thác Bà, Tuyên Quang nhằm dâng cao mực nước chảy về hạ du, bảo đảm cho hệ thống thủy lợi lấy nước làm đất gieo cấy lúa vụ xuân 2010 theo 3 đợt. Đợt 1, từ ngày 24-1 đến 1-2-2010; đợt 2, từ ngày 7-2 đến 13-2-2010; đợt 3, dự kiến từ ngày 20-2-2010.

Theo EVN, việc thiếu hụt tới 2,6 tỷ mét khối nước tại các hồ thủy điện sẽ là khó khăn lớn cho ngành trong việc vừa phải điều tiết lượng nước phục vụ gieo cấy, vừa phải bảo đảm nhu cầu điện trong mùa khô năm 2010. Vì thế, mùa khô 2010 sẽ rất khó khăn với EVN.

Miền Bắc có thể thiếu điện vào giờ cao điểm

Bộ Công thương cho biết, đến hết tháng 12 chỉ có 1.800MW công suất nguồn điện mới đi vào vận hành (đạt 55% kế hoạch năm 2009), vì vậy đã ảnh hưởng lớn đến việc cung cấp điện trên toàn hệ thống, nhất là ở phía bắc. Sản lượng thủy điện phát tháng 11, 12 ước đạt 25% so với cùng kỳ năm 2008.

Từ đầu tháng 11-2009 tới nay, thủy điện miền Bắc phát thấp do thiếu nước đã khiến các đường dây truyền tải 500kV Bắc - Nam (Đà Nẵng - Hà Tĩnh, Đà Nẵng - Pleiku) luôn vận hành trong tình trạng căng thẳng. Đặc biệt, lưới điện truyền tải ở Hà Nội hiện bị quá tải do 100% dự án lưới 220kV và 83% lưới 110kV không đưa vào vận hành theo đúng kế hoạch.

Dự báo, nhu cầu phụ tải điện năm 2010 có thể tăng 13-15% so với các tháng cùng kỳ năm 2009. Sản lượng điện sản xuất đạt khoảng 94-96 tỷ kWh; công suất cực đại lên tới 15.300-15.600MW. Để khắc phục khó khăn, EVN đang tính các phương án để vừa bảo đảm sản xuất nông nghiệp, vừa đáp ứng nhu cầu điện trong năm 2010 nói chung và các tháng mùa khô nói riêng.

Theo đó, EVN sẽ khai thác hạn chế các hồ thủy điện miền Bắc nhằm giữ mức nước hồ cao nhất có thể. Với các hồ thủy điện miền Nam (trừ Trị An) và miền Trung sẽ khai thác hết theo khả năng nước về. Để đáp ứng đủ điện cho nhu cầu phát triển KT-XH, những ngày cuối năm, nhất là ngày lễ, tết… EVN đã, đang chuẩn bị sẵn phương án huy động các nguồn nhiệt điện than, dầu, tua bin khí ở mức tối đa. Tiếp tục truyền tải công suất cao trên đường dây 500 kV Bắc - Nam để phục vụ giữ nước các hồ thủy điện miền Bắc.

Để thu xếp vốn cho các dự án nguồn và lưới, EVN chủ động phát hành trái phiếu, làm việc với các ngân hàng… huy động vốn bảo đảm tiến độ các dự án theo quy hoạch điện VI. Riêng năm 2009, EVN đã thu xếp đủ nguồn vốn đầu tư cho các dự án nguồn, lưới điện với tổng giá trị hơn 47.000 tỷ đồng, cao nhất từ trước đến nay, nhờ đó đã hoàn thành đưa vào vận hành thêm 13 tổ máy phát điện mới, với tổng công suất 1.856 MW.

Để bảo đảm cung ứng điện cho Hà Nội giai đoạn 2010-2011, EVN đang triển khai một số công trình cấp bách, như bổ sung 3 máy biến áp công suất 250MVA tại các trạm 220kV Chèm, Hà Đông, Mai Động, cải tạo thay dây dẫn một số đường dây 110kV, sớm hoàn thành công trình đường dây 220kV Thành Công - Hà Đông. EVN cũng phấn đấu hoàn thành việc tiếp nhận lưới điện hạ áp nông thôn, bán điện trực tiếp đến hộ dân tại hơn 2.900 xã trên cả nước.

Bên cạnh đó, Tập đoàn Dầu khí bảo đảm cung cấp đủ lượng khí cần thiết cho sản xuất điện trong các tháng mùa khô và cả năm 2010. Cụ thể, lượng khí Nam Côn Sơn cấp cho sản xuất điện ở mức 18 triệu mét khối/ngày, khí Cửu Long 0,6 triệu mét khối/ngày, khí PM3 hơn 5 triệu mét khối/ngày. Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản (TKV) cũng đẩy nhanh tiến độ 2 dự án nhiệt điện Sơn Động (2x110 MW) và Cẩm Phả (300 MW) để tăng nguồn cho hệ thống miền Bắc.

Chính phủ yêu cầu không để thiếu điện

Trước tình hình trên, Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải nhấn mạnh, mặc dù nhiệm vụ bảo đảm cung cấp điện cho mùa khô năm tới còn đặt ra nhiều thách thức, nhưng tinh thần chỉ đạo xuyên suốt của Chính phủ là kiên quyết không để xảy ra tình trạng thiếu điện.

Phó Thủ tướng yêu cầu, các ngành cần phải nỗ lực để bảo đảm cung cấp đủ điện cho sản xuất và sinh hoạt của người dân. EVN cần bố trí kế hoạch sửa chữa các nhà máy điện hợp lý, nâng cao công suất sẵn sàng của các nhà máy điện, kể cả các nhà máy điện sử dụng dầu, để có thể khai thác tối đa khi cần thiết; đồng thời tập trung chỉ đạo và đôn đốc tiến độ các dự án nhiệt điện Quảng Ninh, Hải Phòng để vận hành tin cậy trong thời gian sớm nhất, đưa các nhà máy thủy điện khu vực miền Trung vào vận hành đúng tiến độ; trưng dụng các tổ máy của Nhiệt điện Sơn Động, Cẩm Phả (của TKV) để huy động phục vụ cung cấp điện cho năm 2010; tăng cường truyền tải công suất và sản lượng từ miền Nam ra miền Bắc để dành nước của các nhà máy thủy điện phục vụ phát điện và cấp nước cho vụ đông xuân 2010...

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu EVN lập kế hoạch cấp điện và bảo đảm cung cấp điện an toàn cho Hà Nội, nhất là phục vụ Lễ hội 1000 năm Thăng Long - Hà Nội.

(Theo HNMO)