Nhiều khó khăn với các mặt hàng xuất khẩu chủ lực

Theo dự báo của Bộ Công Thương, năm 2010, bên cạnh những thuận lợi, sẽ có những khó khăn đối với xuất khẩu do đây là năm nhiều cam kết gia nhập WTO đến thời hạn thực thi, nhất là cam kết về mở cửa lĩnh vực dịch vụ, tài chính, bán lẻ, tạo ra thách thức không nhỏ đối với các doanh nghiệp Việt Nam.

Cùng với đó, năng lực sản xuất nhiều mặt hàng nông sản, khoáng sản đã đến ngưỡng, khó có khả năng tăng trưởng cao như lúa gạo, cà phê, cao su, thủy sản, dầu thô, than đá... Đặc biệt, lượng dầu thô xuất khẩu sẽ giảm khoảng 3,5-4 triệu tấn năm 2010 do phục vụ Nhà máy lọc dầu Dung Quất.

Việc Mỹ sẽ bỏ hoàn toàn hạn ngạch hàng dệt may đối với Trung Quốc tạo cạnh tranh lớn với hàng Việt Nam; nhiều hàng rào phi thuế và các biện pháp bảo hộ tinh vi được các nước dựng lên bắt đầu có hiệu lực sẽ thắt là những khó khăn lớn đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường này.

Theo dự báo của Bộ Công Thương, năm 2010, tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước đạt 59,9 tỷ USD, tăng trên 6% so với năm 2009. Kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng nông sản, thuỷ sản đạt 12,9 tỷ USD, tăng 4,9% so với năm 2009.

Trong đó, các mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu lớn như thuỷ sản đạt 4,7 tỷ USD, tăng 6,8%; gạo đạt 2,75 tỷ USD, tăng 1,9%; cao su đạt 1,3 tỷ USD, tăng 12,1%. Nhóm nhiên liệu, khoáng sản đạt 8,32 tỷ USD và nhóm công nghiệp chế biến đạt 38,64 tỷ USD.

Trong năm 2010, cơ quan chức năng sẽ tiếp tục kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu các sản phẩm từ thép, đá quý, kim loại quý, hàng hóa khác…, với kim ngạch nhập khẩu dự kiến khoảng 6,3 tỷ USD, tăng 7,2% so với năm 2009.

Các mặt hàng tiêu dùng, ô tô nguyên chiếc dưới 9 chỗ, linh kiện ô tô dưới 9 chỗ, linh kiện và phụ tùng xe gắn máy cũng sẽ tiếp tục hạn chế nhập khẩu. Hiện tỷ trọng nhóm này ở hiện chiếm 8,8% tổng kim ngạch nhập khẩu. Dự kiến, kim ngạch nhập khẩu nhóm này đạt 6,32 tỷ năm 2010, tăng 5% so với năm 2009 và tỷ trọng giảm xuống còn 8,5%.

Tăng trưởng xuất khẩu 6%: Không dễ

Trao đổi với Tiền Phong, một chuyên gia kinh tế khẳng định mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 6% trong năm 2010 là nhiệm vụ không hề đơn giản. Mức xuất khẩu đạt 56,5 tỷ USD trong năm 2009 là một thành công so với nhiều nước trong khu vực. Tuy nhiên, nếu trừ 2 tỷ USD của xuất khẩu vàng thì kim ngạch năm 2009 chỉ còn 54,5 tỷ USD.

“Như vậy, với mục tiêu xuất khẩu năm 2010 đạt 59,9 tỷ USD thì tăng trưởng thực chất là 9,9% so với năm 2009. Trong khi đó dự báo của Bộ Công Thương cho thấy năm 2010, lượng xuất khẩu nhiều mặt hàng chủ lực sẽ giảm, do đó, việc tăng trưởng xuất khẩu năm 2010 sẽ chủ yếu phụ thuộc vào việc tăng giá xuất khẩu”- Ông này cho biết.

Theo chuyên gia này, năm 2009 lượng xuất khẩu nhiều mặt hàng trong nhóm nông sản, thủy sản đã tăng mạnh như cà phê tăng 11,3%, chè tăng 29,2%, hạt tiêu tăng 49,6%, gạo tăng 28,6%, sắn các loại tăng 143,5%.

Do đó, năm 2010, việc tăng khối lượng xuất khẩu các mặt hàng này sẽ vô cùng khó khăn, thậm chí lượng xuất khẩu có thể giảm, như gạo dự kiến xuất khẩu năm 2010 khoảng 5,5 triệu tấn, giảm 9,9% về lượng, hạt tiêu và sắn các loại giảm khoảng 11%.

Ngoài ra, do hạn chế về diện tích, thời tiết, nguồn nước, năng suất và kể cả lượng xuất khẩu tương đối lớn vào năm 2009, nên xuất khẩu các mặt hàng thuộc nhóm hàng nông sản, thuỷ sản có khả năng tăng trưởng cao trong năm 2010, thậm chí một số sẽ đến ngưỡng nếu không có những biện pháp tích cực.

Theo tính toán của Bộ Công Thương, dự kiến xuất khẩu nhóm hàng khoáng sản trong năm 2010 sẽ đạt 8,3 tỷ USD, giảm 1,9% so với năm 2009, trong đó chủ yếu là mặt hàng dầu thô với kim ngạch xuất khẩu đạt 6 tỷ USD, giảm 4,6%. Xuất khẩu than đá chỉ dự kiến đạt khoảng 1,15 tỷ USD, giảm 8% so với năm 2009.

Thủ tướng cũng giao Bộ Công Thương trong đầu quý I/2010 phải trình chính sách phát triển xuất khẩu cho năm 2010; Quy chế xây dựng và thực hiện Chương trình xúc tiến thương mại quốc gia được trình Thủ tướng Chính phủ ban hành vào quý II/2010.

(Theo TPO)