Nỗi đau không đáng có

Hai ngày sau cơn lũ quét, chúng tôi có mặt tại thôn Liên Sơn xã Lang Thíp huyện Văn Yên. Vốn đã nghèo đói, nay Liên Sơn lại tan hoang xơ xác dưới sức tàn phá của cơn lũ quét sáng ngày 14/8. Đường xá, công trình thuỷ lợi bị phá huỷ, toàn bộ ruộng nước bị vùi lấp,  những tải ngô người dân vừa thu hoạch về xếp trong nhà cũng bị lũ cuốn đi. Và chắc chắn 114 hộ dân ở đây sẽ rất khó khăn trong vụ này.

Nhưng đau lòng hơn cả là người mẹ Triệu Thị Phái, đến giờ chị vẫn không tin mình đã mất đi một người con. Trước mộ cô con gái 8 tuổi, đôi mắt người mẹ trở nên đờ đẫn, nước mắt đã cạn hết trong hai ngày qua. Chị Phái gần như phát điên khi cơn lũ ập đến, mang đi mãi mãi cô công chúa mà cả gia đình hết mực yêu thương.

Sáng ngày 14/8 mưa to bất ngờ ập đến, chị Phái lo lắng cho mấy sào ruộng bị nước ngập vội vàng khoác áo mưa đi be bờ không cho nước tràn vào mà không biết cô con gái Đặng Phương Nhất cũng lẽo đẽo theo sau cách đó không xa. Ruộng của chị nằm ngay trên khe nước vốn nhiều năm trơ đáy, chẳng năm nào đủ nước cho mấy sào ruộng của chị, vậy mà hôm nay, mưa mới chỉ gần hai tiếng mà nước đã ngập qua.

Đang đắp bờ thì chị thấy một người cùng thôn chỉ trỏ, mưa to quá chị không nghe thấy gì, đến khi chị nghe thấy người kia bảo con gái theo sau kìa quay lại thì lũ đã cuốn phăng cô bé.

Trường hợp của em Tráng Seo Quan, 5 tuổi thôn Làng Khoang cùng xã cũng đau lòng không kém. Sáng tinh mơ cả bố, mẹ xuống chợ, ở nhà Quan dắt trâu đi thả, đây vốn là công việc hàng ngày mà cậu bé có thể giúp được cho cha mẹ. Thế nhưng cơn mưa bất ngờ đến, và thảm hoạ cũng từ trên trời ập xuống khi một vạt đồi bị sạt vùi lấp cậu bé.

Hàng ngàn người sẽ vẫn phải sống chung với “tử thần”

Trong những năm gần đây tình trạng lũ quét, sảt lở đất ở không chỉ Yên Bái mà hầu hết các tỉnh miền núi, trung du phía Bắc rất khó dự đoán chính xác. Yên Bái là nơi có địa hình núi cao, sườn dốc, hệ thống sông suối dày đặc, khi có mưa cục bộ với cường độ cao từ 1-3 giờ thường xảy ra lũ quét đe doạ cuộc sống của người dân.

Theo thống kê của Ban chỉ huy PCLB – TKCN tỉnh, giai đoạn 2005 – 2015 toàn tỉnh cần phải di dời 5.950 hộ dân ra khỏi vùng có nguy cơ chịu ảnh hưởng của lũ quét, sạt lở đất, tổng kinh phí cần là 500 tỷ đồng. Qua 4 năm triển khai thực hiện đến nay đã di dời được 1.100 hộ với tổng kinh phí đã hỗ trợ là 75 tỷ đồng. Như vậy sẽ vẫn còn 4.850 hộ dân phải sống chung với “tử thần”.

Tại Hội nghị trực tuyến về công tác di dân phòng, tránh thiên tai tổ chức ngày 16/8, Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn T.Ư cho biết, lũ quét và sạt lở đất rất khó dự báo một cách chính xác, đặc biệt trong điều kiện biến đổi khí hậu hiện nay, nhiều khu vực trước đây chưa bao giờ xảy ra lũ quét nhưng nay bất ngờ xảy ra, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản, do vậy người dân cần hết sức cảnh giác.

Đồng chí Nguyễn Văn Bình – Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, Trưởng ban chỉ huy PCLB – TKCN tỉnh Yên Bái cho biết: “Trong điều kiện khó khăn về kinh phí để thực hiện di dời các hộ dân trong khu vực nguy hiểm chịu ảnh hưởng của lũ quét, sạt lở đất thì công tác cảnh báo người dân đặc biệt quan trọng. Các địa phương phải nghiêm tục thực hiện trực 24/24 khi có mưa to, phải chủ động di dời người dân đến nơi an toàn khi có mưa theo kết hoạch PCLB đã được phê duyệt. Bên cạnh đó người dân sống trong khu vực được cảnh báo có nguy cơ lũ quét, sạt lở đất cần chủ động tự phòng tránh”.

Anh Dũng