Sau hơn 12 năm thực hiện Quyết định 661/QĐ-TTg, ngày 29/7/1998 của Thủ tướng Chính phủ về thực hiện Dự án trồng mới 5 triệu ha rừng, tại huyện Trạm Tấu (Yên Bái) rừng đã được quản lý bảo vệ tốt hơn; diện tích rừng, chất lượng rừng được nâng lên; tạo việc làm thu nhập cho hàng vạn lao động địa phương, tăng thu nhập cho các hộ gia đình, nhất là các hộ đồng bào dân tộc nghèo.

Nét nổi bật sau hơn 12 năm thực hiện Dự án 5 triệu ha rừng ở Trạm Tấu là rừng đã được quản lý, bảo vệ tốt hơn, tình trạng khai thác, chặt phá rừng được hạn chế. Ban quản lý Dự án huyện cũng đã thực hiện tốt việc quy hoạch 3 loại rừng. Rừng và đất lâm nghiệp đã được giao khoán cho các hộ gia đình, cộng đồng dân cư thôn, bản bảo vệ và phát triển rừng theo kế hoạch. Đối với diện tích rừng và đất lâm nghiệp quy hoạch cho sản xuất được lập thành đề án giao đất, giao rừng, gắn với cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giao cho các hộ gia đình, cá nhân…

Công tác quản lý, bảo vệ rừng đã có sự vào cuộc tích cực của các ngành, các cấp, tình trạng vi phạm lâm luật đã được kiềm chế, hạn chế tối đa việc xâm lấn, phát rừng làm nương rẫy. Đã giao 186.856 ha rừng cho nhân dân bảo vệ (50.776 ha rừng tự nhiên, 38.848 ha rừng trồng và khoanh nuôi tái sinh trên 97 ngàn ha), giá trị thực hiện đạt gần 19 tỷ đồng. Khoanh nuôi tái sinh mới rừng phòng hộ 13.620 ha, giá trị thực hiện đạt trên 543 triệu đồng.

Quan trọng hơn, diện tích rừng khoanh nuôi tái sinh được bảo vệ tốt, quá trình tái sinh của thảm thực bì được duy trì và phát huy, rừng được phục hồi nhanh, nhiều loại gỗ quý hiếm như pơ mu, dổi, sến… phát triển mạnh và đã có trên 9 ngàn ha phục hồi đủ điều kiện xác định thành rừng.

Kể từ khi thực hiện dự án, nhân dân trong huyện trồng mới được trên 10.226 ha rừng, giá trị đạt trên trên 31 tỷ đồng. Diện tích rừng trồng theo dự án không ngừng tăng lên cả về diện tích, chất lượng và cơ cấu giống. Nếu như năm 1999 toàn huyện mới trồng được 400 ha, thì năm 2010 đã nâng lên 1.200 ha. Cơ cấu giống cũng có sự chuyển biến tích cực, từ trồng thông mã vĩ thuần loài sau chuyển dần sang trồng hỗn giao thông với vối thuốc, tô hạp và thông với cây sơn tra để nâng cao hiệu quả kinh tế từ rừng phòng hộ, nhằm giúp nhân dân có thêm thu nhập, tiến tới sống bằng nghề rừng.

Đặc biệt trong năm 2006, 2007, Trạm Tấu đã trồng được trên 600 ha rừng kinh tế bằng giống cây keo đã xóa bỏ được tất cả hoài nghi rằng vùng cao Trạm Tấu không thể trồng được rừng kinh tế. Không chỉ trồng mà nhân dân rất chú trọng công tác chăm sóc, bảo vệ thời kỳ kiến thiết cơ bản do vậy rừng sinh trưởng và phát triển tốt.

Ngoài nhiệm vụ bảo vệ và phát triển rừng, Ban quản lý Dự án 661 huyện còn tổ chức xây dựng 9 vườn ươm, 2 trạm bảo vệ rừng, trồng mới 10 chè Shan giâm cành, 10 ha rừng thử nghiệm đa loài và trồng 576 ha rừng trồng phòng hộ bị cháy năm 2006, 2007 và năm 2010. Bằng những nỗ lực của chính quyền và nhân dân các dân tộc Trạm Tấu đã nâng độ che phủ rừng từ 29% năm 1999 lên 53% năm 2010.

Qua thực hiện dự án nhân dân trên địa bàn đã được hưởng lợi gần 68 tỷ đồng thu nhập từ nhận khoán trồng, chăm sóc và bảo vệ rừng. Ngoài ra nhiều hộ gia đình còn được hưởng lợi thông qua thu hoạch các sản phẩm phụ dưới tán rừng, thu nhập từ sản xuất nông - lâm kết hợp như chăn nuôi dưới tán rừng, trồng cây sơn tra trong rừng phòng hộ, trồng cây pơmu trong rừng khoanh nuôi. Tiêu biểu có gia đình ông Lò Văn Ôn, xã Hát Lừu ngoài việc nhận khoanh nuôi tốt diện tích rừng được giao, gia đình ông còn trồng bổ sung thêm 10 ha pơmu. Hiện tại toàn bộ diện tích trồng bổ sung của gia đình cây sinh trưởng phát triển rất tốt, đường kính gốc bình quân đạt trên 15 cm.

Thông qua Dự án 661 đã hạn chế được phá rừng, đốt nương làm rẫy, khai thác rừng trái phép, tạo thêm công ăn việc làm, tăng thu nhập cho nhân dân, góp phần xóa đói giảm nghèo và giữ gìn an ninh trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn. Quan trọng hơn là dự án đã góp phần bảo vệ môi trường, hệ sinh thái, giảm thiểu thiên tai như lũ quét, lũ ống, bảo vệ đa dạng sinh học.

Thanh Phúc