Chúng tôi về thăm xã Hát Lừu, một trong những xã có diện tích gieo cấy lúa xuân lớn nhất huyện: 165 ha. Vào thời điểm này năm trước, cánh đồng Hát Lừu đã nhộn nhịp những bước chân của đồng bào Thái đi gieo cấy lúa xuân. Năm nay, do hậu quả của đợt rét đậm trước tết Nguyên đán Tân Mão nên mạ xuân ở xã Hát Lừu nơi thì lá trắng bệch, nơi vẫn chưa tháo được ni lon chống rét khiến cho cây mạ chưa đủ sức để xuống đồng đúng khung thời vụ.

Cánh đồng rộng 165 ha tại bản Hát và bản Lừu vẫn chưa có mạ cấy. Nén tiếng thở dài nhìn ruộng mạ lá bạc trắng, chị Đồng Thị Tền, thôn Hát 1 xã Hát Lừu cho biết: “Vụ xuân này gia đình tôi có 2000m2 ruộng nước, được Nhà nước hỗ trợ 8kg giống gia đình mua thêm 20kg đã ngâm ủ và gieo trước tết Nguyên đán. Nếu như mọi năm thì khoảng mùng 5 mùng 6 tháng giêng là gia đình đã bắt đầu cấy nhưng năm nay do rét đậm rét hại kéo dài mạ nhà tôi đã chết gần hết, số còn lại cũng chưa thể cấy ngay được.

Tuy nhiên gia đình đã ngâm ủ mạ gieo đợt 2 đến cuối tháng 2 là có thể gieo cấy được”. Vụ xuân năm nay, xã Hát  Lừu được giao gieo cấy 165 ha lúa nước. Do nhận thức được tầm quan trọng của vụ lúa xuân trong việc nâng tổng sản lượng lương thực có hạt, UBND xã vận động nhân dân làm đất mở rộng diện tích  gieo cấy lúa xuân tăng lên 174 ha. UBND xã đã kiện toàn Ban chỉ đạo sản xuất vụ xuân do đồng chí Chủ tịch UBND xã làm Trưởng ban và giao nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên xuống từng thôn bản chỉ đạo.

Phòng Nông nghiệp huyện cấp giống đợt 2 cho các xã.

Bên cạnh đó là việc tu sửa các kênh mương nhỏ cùng với 4 công trình thủy lợi kiên cố đã được Nhà nước đầu tư đảm bảo đủ nước tưới tiêu cho sản xuất. Do số mạ gieo trước tết Nguyên đán đã chết 20% diện tích, số còn lại cũng sinh trưởng chậm chưa thể xuống đồng, UBND xã đã có những phương án giải quyết cụ thể.

Ông Lò Văn Chiến -  Chủ tịch UBND xã cho biết: “ Sau tết, thời tiết đã ấm hơn các diện tích mạ đã bắt đầu sinh trưởng tốt  để đảm bảo đủ mạ cấy vụ xuân, xã đã chỉ đạo nhân dân ban ngày mở ni lon che mạ, tối dẫn nước vào ruộng và che chắn cẩn thận. Bên cạnh đó, người dân trong xã đã vận chuyển phân chuồng ra ruộng để ngâm ủ đảm bảo ngay sau khi có mạ là kịp thời gieo cấy”.

Không chỉ Hát Lừu mà các xã khác của huyện Trạm Tấu cũng đang đối diện với nhiều nỗi lo trong vụ xuân này. Người Mông Trạm Tấu thường đón tết sớm hơn 1 tháng nên sau tết họ đã tất bật chuẩn bị sản xuất với tập quán canh tác của đồng bào Mông là gieo cấy những nơi có nước. Do thành công của cuộc vận động định canh định cư khai hoang mở rộng diện tích nên  diện tích lúa xuân tăng thêm từng năm . Năm 2011 toàn huyện gieo cấy được 730 ha tăng 80 ha so với năm trước, tuy nhiên tại phần lớn các cánh đồng của huyện vẫn chưa thể gieo cấy lúa xuân.

Bà Nguyễn Thị Duyên - Phó trưởng phòng Nông nghiệp huyện cho biết: “ Để đảm bảo lịch gieo cấy vụ xuân đúng khung thời vụ, Phòng đã nhận và cấp 46,9 tấn lúa giống trong đó giống lúa thuần  40 tấn và lúa lai 6,9 tấn, do thời tiết rét đậm rét hại kéo dài nên số mạ đã gieo đầu tháng 1 Dương lịch đã chết 15%, số còn lại sinh trưởng chậm nên chưa thể gieo cấy vào thời điểm này. Để đảm bảo đủ mạ cấy, Phòng đã cấp bổ sung 3.810kg giống lúa lai Nhị ưu 838  cho đồng bào 11 xã gieo mạ đợt 2.

Bên cạnh đó cử cán bộ về cơ sở hướng dẫn đồng bào làm mạ sân rút ngắn thời gian đợi cấy, đồng thời hướng dẫn nhân dân cách chăm sóc mạ và ngâm ủ đồng ruộng cũng như cách dẫn nước vào ruộng sau cấy đảm bảo gieo cấy trong khung thời vụ quy định phấn đấu đạt năng suất 44 tạ/ha”.

Hiện nay, toàn huyện Trạm Tấu có 49 công trình thủy lợi do Nhà nước đầu tư và trên 1.000 tuyến kênh mương dẫn nước nhỏ vào đồng ruộng do dân tự làm. Nhờ có sự sát sao trong chỉ đạo điều hành của Ban chỉ đạo sản xuất từ huyện đến cơ sở nên hiện nay đã đảm bảo nguồn nước tưới tiêu cho sản xuất, người dân cũng đã chủ động nguồn phân xanh và phân hữu cơ để bón lót cho ruộng.

Phương Thùy