Tuyến đường nối từ ngã ba thôn Quyết Tiến đến thôn Quyết Tâm 2, xã Hoàng Thắng (Văn Yên) dài hơn 4km trước đây chỉ là lối mòn vách đá đi lại hết sức khó khăn nhưng nay đã được thay bằng con đường mới phong quang sạch đẹp, điều đáng nói là việc mở đường từ giải phóng mặt bằng và kinh phí làm đường trị giá trên 100 triệu đồng phần lớn đều do nhân dân trong thôn đóng góp.

Khổ… vì đường

Chuyện xảy ra cách đây đã hơn một năm nhưng đến giờ vẫn còn ám ảnh gia đình anh Lê Công Tráng. Còn nhớ, trong một buổi đi bóc quế, anh Tráng bị đau bụng, nghĩ là chỉ đau qua loa nên anh về nhà nghỉ ngơi, nhưng càng ngày bụng anh càng đau dữ dội, gia đình liền đưa anh đến trạm y tế xã.

Dù chỉ cách Trung tâm xã chưa đầy 6 km nhưng là con đường “độc đạo” lại là đường mòn, đất đá gồ ghề và qua nhiều khe suối, xe máy, xe đạp đều không chịu, chỉ có xe trâu mới có thể đi được. Mỗi lần chiếc xe trâu chồm lên vượt qua những ổ voi, ổ gà đều khiến bụng anh đau nhói. Cán bộ y tế xã khám xong và yêu cầu chuyển ngay anh lên Trung tâm y tế huyện. Ở đây, các bác sĩ đã chuẩn đoán anh Tráng bị viêm ruột thừa cấp và tiến hành phẫu thuật. Anh Tráng tâm sự: “Suýt chết! Bác sĩ bảo chỉ chậm một chút nữa thôi là nguy hiểm đến tính mạng”. Đây chỉ là một trong rất nhiều nỗi khổ của bà con thôn Quyết Tâm 2 vì con đường quá xấu nối thôn với bên ngoài.

Chị Dương Thị Lý, trưởng thôn Quyết Tâm 2 nói: "Vào mùa mưa mỗi khi có việc đi đâu đó, chúng tôi phải đi bộ vài cây số lên xã, sau đó mới có thể đi xe đạp, xe máy được”. Để học được cái chữ, các em nhỏ cũng vất vả không kém. Dù mới ở cấp tiểu học nhưng con em thôn Quyết Tâm 2 đã quen với cảnh tự lập khi phải đi trọ học. Đầu tuần mang ngô, gạo đến trường, cuối tuần lại về nhà chuẩn bị thực phẩm cho một tuần kế tiếp.

Cũng vì đường xấu mà giao lưu hàng hoá của thôn cũng gặp phải không ít khó khăn phiền toái. Sản xuất nông nghiệp của thôn Quyết Tâm 2 chủ yếu là tự cung, tự cấp, năng suất cây trồng, vật nuôi đạt thấp nên có thời điểm tỷ lệ hộ đói nghèo của thôn cao tới 60%.

Quyết tâm của cả thôn

Cũng vì giao thông đi lại khó khăn nên Quyết Tâm 2 được ví như một “ốc đảo” biệt lập với bên ngoài. Trước tình hình đó, chi bộ thôn quyết định, muốn phát triển kinh tế - xã hội phải mở đường giao thông, chi bộ đã họp, xây dựng Nghị quyết chuyên đề để làm đường giao thông liên thôn, kinh phí làm đường do nhân dân tự đóng góp, trong đó phát huy vai trò tiên phong gương mẫu của cán bộ đảng viên.

Tuyến giao thông đầu tiên được xác định là tuyến từ Cầu Tràn tới nhà văn hoá thôn. Ngay sau khi Nghị quyết được triển khai, bà con rất phấn khởi và đồng tình ủng hộ. Chi bộ, Ban công tác mặt trận đã tổ chức họp lấy ý kiến nhân dân để bàn bạc cách làm và huy động mức đóng góp. Đối với đảng viên mức huy động đóng góp gấp đôi quần chúng, thời gian thực hiện cho việc đóng góp được ấn định trong vòng một tuần, đối với các gia đình có hoàn cảnh khó khăn không có tiền đóng góp ngay, được thôn ưu tiên cho đóng góp dần trong vòng 3 tháng.

Phương thức làm đường được nhân dân trong thôn lựa chọn là thuê các phương tiện cơ giới thi công đào đắp và san gạt mặt bằng, hợp đồng thuê máy theo giờ chứ không trọn gói theo tuyến. Bên cạnh đó chi bộ và Ban công tác mặt trận thôn cũng đã vận động nhân dân nhường đất vườn, rừng, tự chặt cây cối để giải phóng mặt bằng. Với sự đồng tình ủng hộ của nhân dân trong thôn, sau 7 ngày thi công, con đường đất dài 2km, mặt đường rộng 4m đã hình thành trong niềm vui vô hạn của nhân dân.

Thành công ban đầu từ việc huy động sức dân mở đường giao thông đã tiếp sức cho thôn Quyết Tâm 2 làm tiếp tuyến đường nối từ nhà văn hoá thôn đến thôn Công Tâm xã Viễn Sơn. Đây là tuyến đường được xác định rất khó làm, lối đi cũ là con đường mòn nhỏ hẹp, ta luy dương cao tới 5 m, nhiều đoạn mắc đá rất khó khăn trong việc thi công. Trên cơ sở thực hiện qui chế dân chủ, việc mở đường lại được đưa ra cho nhân dân trong thôn bàn bạc phương án thi công thống nhất mức đóng góp.

Ban đầu mức huy động đối với đảng viên là 400.000 đồng/hộ và nhân dân là 200.000 đồng/hộ. Nhưng trong quá trình triển khai thi công kinh phí lại tăng gấp đôi do bà con muốn kéo dài tuyến và mở rộng mặt đường. Cán bộ, đảng viên và bà con trong thôn lại cùng nhau bàn bạc, mức huy động đóng góp của đảng viên được tăng lên 700.000 đồng/hộ, nhân dân là 500.000 đồng/hộ.

Sau khi huy động được trên 33 triệu đồng kinh phí do nhân dân đóng góp cộng với 12 triệu đồng và hai cống qua đường do Công ty TNHH xuất nhập khẩu Đạt Thành ủng hộ, nhân dân đã thuê máy xúc với giá ưu đãi 200.000đồng/giờ về đào ta luy dương còn phần khuôn đường do nhân dân tự san tạo.

Khởi công từ đầu tháng 1/2011, sau 2 tuần thi công, tuyến đường dài 2 km, mặt đường rộng 4 m, nối thôn Quyết Tâm 2 với thôn Công Tâm của xã Viễn Sơn đã được thông tuyến, chỉ còn 50m bị vướng đá, trong khi chờ Nhà nước hỗ trợ mìn để phá đá, thôn Quyết Tâm 2 đã tạm mở một con đường tránh theo khe suối dài 300 m để tạo điều kiện cho xe máy, xe trâu đi lại.

Thành quả từ phát huy nội lực

Cả thôn Quyết Tâm 2 chỉ còn 50 m đường bị vướng đá đang chờ hỗ trợ mìn phá đá để hoàn thành cho xe ô tô đi lại thuận lợi.

Ông Dương Trung Hình, dân tộc Dao ở thôn Quyết Tâm 2 phấn khởi nói với chúng tôi: “Có con đường lớn  cho con cháu đi lại, tôi sung sướng lắm, trước kia làm gì có xe ô tô chở hàng hoá vào tận thôn thế này, chúng tôi đi làm nương phải men theo con đường mòn bên khe suối vất vả lắm, nếu phải đóng góp nữa để làm đường tôi cũng sẽ vận động con cháu mình đóng góp, mình làm đường để mình đi mà”.

Khao khát cháy bỏng có một con đường đi lại thuận tiện, khi tuyến đường mới của thôn đi qua, nhiều gia đình đã chặt quế, bồ đề, cây cối lâu năm trong vườn để thôn mở đường. Điển hình là gia đình anh Triệu Đức Hồi và chị Đỗ Thị Huệ đã tự nguyện chuyển sang nơi ở mới để hiến đất cho thôn mở đường, cái hôm mà anh chị chuyển nhà nhường đất cho việc làm đường, trời mưa rất to nhưng có gần 100 người dân thôn Quyết Tâm 2 đã đến phụ giúp gia đình, khi làm song mọi người ai về nhà đấy ăn cơm tránh phiền phức cho gia chủ.

Anh Vũ Trung Sấu, bí thư chi bộ thôn Quyết Tâm 2 tâm sự: “ Con đường liên thôn, liên xã này là niềm mơ ước bấy lâu nay của nhân dân trong thôn, nó được hình thành bởi tinh thần đoàn kết và mồ hôi công sức của bà con, việc thanh quyết toán công trình được công khai minh bạch, được thông báo chi tiết từng khoản mục tại cuộc họp thôn và được niêm yết tại nhà văn hoá, những người dân đi đầu trong phong trào thi đua làm đường được thôn tuyên dương. Điều đó đã tạo niềm tin và sức mạnh hơn cho nhân dân.

Trò chuyện với chúng tôi, trưởng thôn Dương Thị Lý rất vui vẻ: “Nếu như trước đây bà con thường tậu trâu, tậu ngựa thì bây giờ mấy hộ trong thôn đã rủ nhau đi mua xe máy, xe đạp để đi lại”.

Có đường mới, sản xuất cũng thuận lợi hơn, trước đây bà con thu hoạch quế chỉ lấy vỏ bán nhưng nay tư thương đánh cả ô tô vào thôn để thu mua thân và lá quế. Được biết, vụ mùa vừa qua, thôn Quyết Tâm 2 được mùa lớn với năng suất lúa bình quân đạt 220 – 250 kg/sào, cao nhất từ trước tới nay do bà con đã đưa các giống lúa lai, lúa thuần năng suất cao vào sản xuất.

Niềm tin từ con đường mới mở đã theo những sản phẩm nông lâm nghiệp của người dân thôn Quyết Tâm 2 đến với các thôn, bản trong xã và ra các xã bạn lân cận. Niềm vui ấy đang được nhân rộng khắp các gia đình người Dao, người Tày trong thôn khi mà ngày hội bầu cử đại biểu Quốc hội và HĐND đang đến gần. Con đường mới, cuộc sống mới, ngày hội mới sẽ nối dài mãi như niềm vui bất tận đang về trên quê hương Văn  Yên.

Quang Thiều