Đường cao tốc Nội Bài – Lào Cai (đoạn qua địa phận huyện Văn Yên) dài trên 54 km, qua 8 xã là: Hoàng Thắng, Xuân Ái, Yên Hợp, An Thịnh, Tân Hợp, Đông An, Châu Quế Thượng, Châu Quế Hạ, trong đó  có trên 2.200 hộ dân bị ảnh hưởng hoặc phải thu hồi đất, với tổng diện tích trên 4,5 triệu m2…

Sau khi đo đạc, thống kê đền bù giải phóng mặt bằng và tổ chức tuyên truyền mục đích, ý nghĩa của việc xây dựng tuyến đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, hầu hết nhân dân đã hiểu, ủng hộ và chấp hành nghiêm túc. Cho đến hết tháng 3/2011, tổng số kinh phí đền bù giải phóng mặt bằng được duyệt cả hai giai đoạn trên 238 tỷ đồng.

Hầu hết các hộ gia đình đã nhận tiền đền bù, một số hộ còn băn khoăn, thắc mắc đã được các cơ quan và ngành chức năng xem xét, tổ chức đo đạc lại và áp giá đền bù theo đúng các văn bản quy phạm pháp luật. Hiện nay, UBND tỉnh và các ngành tài chính, giao thông vận tải tiếp tục chỉ đạo để các hộ đến nhận tiền đền bù, bàn giao mặt bằng và đảm bảo tiến độ thi công cho các đơn vị trúng thầu.

Để tạo điều kiện cho các gia đình bị thu hồi đất ổn định chỗ ở, tiếp tục phát triển sản xuất, các ngành chức năng và UBND huyện Văn Yên đã triển khai xây dựng 21 khu tái định cư, trong đó có 3 khu tái định cư nghĩa trang, các khu vực tái định cư đều được huyện quy hoạch ở những vị trí thuận lợi, gần đường giao thông, hạ tầng điện, nước sinh hoạt, hệ thống thoát nước ngầm đã được xây dựng.

Đến thời điểm này 7 khu đã thi công xong, huyện đã tiến hành chia lô cho các hộ dân được 3 khu, còn 4 khu do chưa có hồ sơ hoàn công nên chưa tiến hành chia lô, 23 công trình công cộng phải di chuyển trong đó 9 công trình đường điện, 14 công trình UBND xã, chợ, nhà văn hoá, trường học…

Tính đến thời điểm này đã có 5 công trình được xây dựng xong, 9 công trình đang hoàn tất hồ sơ chuẩn bị thi công  còn 131 hộ chưa thực hiện di chuyển bàn giao mặt bằng, chủ yếu là các hộ có đơn xin tái định cư tập trung, do các khu này chưa thi công xong.

Ông Hà Đức Anh - Phó chủ tịch UBND, Chủ tịch Hội đồng giải phóng mặt bằng huyện Văn Yên cho biết: “Việc di chuyển các công trình trường học được UBND huyện đặt lên hàng đầu. Trong số 3 trường học phải di chuyển trên địa bàn thì chúng tôi đã làm xong và đưa vào sử dụng công trình lớp học mầm non Yên Hoà, xã Yên Hợp còn 2 công trình đang chuẩn bị khởi công. Các điểm trường đều được đặt ở vị trí đẹp, thuận tiện cho các em học sinh”.

Sau khi nhận bàn giao mặt bằng, các đơn vị trúng thầu đã đồng loạt thi công, nhiều đoạn đã cơ bản ủi xong nền đường, tiến độ sẽ được đảm bảo theo kế hoạch. Tuy nhiên, qua tìm hiểu thực tế ở một số xã, vẫn còn một số vướng mắc, điển hình như xã Tân Hợp đã cơ bản thực hiện xong công tác đền bù, giải phóng mặt bằng và bàn giao cho Công ty Phát triển đường cao tốc Việt Nam. Tuy nhiên do địa hình xã bị chia cắt mạnh nên việc thi công gặp khó khăn, phải san lấp nhiều đoạn suối, kênh mương thuỷ lợi, đường dân sinh.

Trong quá trình thi công, các xe tải trọng lớn đi qua làm hỏng các tuyến đường liên xã ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt và sản xuất của nhân dân.

Trong khâu giải phóng mặt bằng cũng có nhiều vấn đề nan giải, nhiều gia đình có quyết định và nhận tiền đền bù ít nhưng các đơn vị thi công lại tiến hành san lấp quá diện tích… Do yêu cầu về tiến độ nên các nhà thầu đã sử dụng các tuyến đường liên thôn, liên xã làm đường công vụ phục vụ cho công trường… gây ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt và sản xuất của nhân dân. Một số nhà thầu chưa thực hiện việc treo biển như bãi thải đất đá và các biển báo khác để nhân dân biết.

Phục vụ thi công đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai, tỉnh Yên Bái đã đề ra nhiều giải pháp, chính sách trong việc đền bù, giải phóng mặt bằng nhằm hỗ trợ nhân dân ổn định đời sống, tiếp tục phát triển sản xuất. Chính quyền và nhân dân các dân tộc huyện Văn Yên trong diện phải di chuyển nơi ở tiếp tục ủng hộ, tạo điều kiện thuận lợi để công trình ở huyện Văn Yên sớm hoàn thành. 

Quang Thiều