Huyện đã tập trung chỉ đạo ngành nông nghiệp và các xã, thị trấn thực hiện chuyển dịch mạnh cơ cấu kinh tế cây trồng, vật nuôi, đưa giống mới có năng suất, chất lượng cao sản xuất, nhằm từng bước thay đổi tập quán canh tác của đồng bào các dân tộc thiểu số.

Đồng chí Trịnh Văn Xuê - Trưởng phòng Nông nghiệp huyện cho biết: “Với phương châm “cầm tay, chỉ việc”, huyện đã tập trung xây dựng đưa vào thí điểm 5 mô hình giống lúa mới năng suất cao như: giống lúa ĐS1, SH2, LT6 và CR74...

Đặc biệt trong vụ xuân năm 2011, Phòng Nông nghiệp huyện đã xây dựng mô hình sản xuất thử nghiệm giống lúa Japonica ĐS - 1 với tổng diện tích 10 ha tại 2 xã Hát Lừu và Pá Lau cho 84 hộ nông dân tham gia.

Giống lúa Japonica ĐS - 1 do Viện Di truyền Nông nghiệp chọn tạo, khảo nghiệm và nhân giống có năng suất, chất lượng cao, được Bộ Nông nghiệp công nhận năm 2006. Hiện nay, giống lúa Japonica ĐS - 1  đang được mở rộng tại các tỉnh đồng bằng sông Hồng và các tỉnh miền núi như: Hưng Yên, Thái Bình, Thái Nguyên và Yên Bái...

Trong quá trình xây dựng mô hình, huyện đã hỗ trợ về giống, vật tư, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật thực hiện đúng các quy trình kỹ thuật gieo cấy do Trung tâm Chuyển giao công nghệ và Khuyến nông thuộc Viện Cây lương thực và Thực phẩm, cùng sự hướng dẫn chuyển giao KHKT tận tình của đội ngũ cán bộ khuyến nông viên cơ sở.

Qua theo dõi đánh giá đối chứng giống lúa Japonica ĐS - 1 được tiến hành gieo cấy cùng thời điểm với giống lúa Nhị ưu 838 do nông dân sản xuất đại trà trong vụ xuân năm 2011, về sự sinh trưởng, phát triển, phản ứng với các loại sâu bệnh hại và các yếu tố cấu thành năng suất cho thấy giống lúa Japonica ĐS - 1 có khả năng chống chịu rét tốt. Giai đoạn mạ và cây mạ vẫn phát triển tốt, lá mạ xanh, rễ trắng, tỷ lệ mạ sống trên 98% trong rét hại.

Giai đoạn sau cấy, mặc dù trời rét, thời tiết âm u, nhưng khả năng phát triển tốt, đẻ nhánh tập trung, số nhánh trung bình từ 15 đến 18 nhánh. Phản ứng với sâu, bệnh gây hại các nhóm sâu gây hại như: sâu cuốn lá, đục thân và các nhóm bệnh như bệnh đạo ôn, khô vằn... nhưng không ảnh hưởng đến diện tích, năng suất lúa đông xuân.

Giống lúa Japonica ĐS - 1 dự ước năng suất đạt khoảng 67,4 tạ/ha, giống lúa Nhị ưu 838 sản xuất đại trà đạt khoảng 54 tạ/ha. Nếu tính về hiệu quả kinh tế thì giống lúa Japonica ĐS - 1 với tổng mức đầu tư công lao động, giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật chi phí cho 10 ha là trên 98,6 triệu đồng, tổng giá trị năng suất thu hoạch đạt 674 tạ/10 ha tương đương 674 triệu đồng, trừ chi phí giá trị cho thu nhập tính trên 10 ha là 575.319.000 đồng.

Như vậy nếu 1 ha lúa ĐS - 1 trừ chi phí sẽ cho thu nhập trên 57 triệu đồng và thu nhập chênh lệch giữa gieo cấy lúa ĐS - 1 với giống lúa Nhị ưu 838 tính trên 1 ha trị giá khoảng gần 30 triệu đồng.

Qua đánh giá mô hình thí điểm giống lúa Japonica ĐS - 1 cho thấy, giống lúa ĐS - 1 đạt năng suất, hiệu quả cao, thể hiện những đặc tính tốt và khả năng thích ứng với điều kiện về khí hậu, đất đai cũng như tập quán canh tác của người bà con nông dân, đồng thời, giúp người dân nâng cao giá trị thu nhập trên đơn vị diện tích đất canh tác, tạo bước đột phá trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế cây trồng đối với người dân vùng cao.

 Đức Toàn