Với diện tích trên 20 ngàn ha quế, sản lượng khai thác chiếm 70% sản lượng quế vỏ của cả tỉnh, Văn Yên cũng là địa phương có diện tích, sản lượng quế lớn nhất cả nước. Bình quân mỗi năm Văn Yên cũng khai thác và cung cấp cho thị trường từ 1.300-1.500 tấn quế vỏ và hàng ngàn lít tinh dầu quế.

Nhờ vậy, cây quế Văn Yên đã góp phần quan trọng giúp người dân vượt qua nghèo đói và rất nhiều hộ gia đình có thu nhập từ hàng chục triệu đến hàng tỷ đồng. Đặc biệt, cây quế còn là món quà quý của cha mẹ dành cho con cái khi dựng vợ, gả chồng. Đã một thời sản phẩm quế Văn Yên có mặt ở thị trường Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Mỹ, Anh...

Cây quế đã làm thay đổi diện mạo các vùng quê của Văn Yên nhà xây, xe máy cũng từ tiền bán quế. Bình quân mỗi năm toàn huyện thu hoạch trắng gần 100 ha sản lượng đạt trên 1 ngàn tấn. Trồng quế không chỉ thu vỏ mà thân gỗ cũng rất giá trị, có thể làm nhà, làm nguyên liệu giấy, làm tăm, giá bán từ 700-800 ngàn đồng/m³, cành, ngọn, lá nấu tinh dầu quế.

Nguồn thu từ quế mỗi năm cũng đem về cho Văn Yên cả chục tỷ đồng, đồng thời còn tạo việc làm cho hàng ngàn lao động lúc nông nhàn.
Cây quế không chỉ mang lại giá trị kinh tế cao mà còn là loài cây che  phủ rừng và có vai trò quan trọng trong chế biến và làm vật liệu xây dựng.

Hiệu quả kinh tế từ cây quế mang lại là rất rõ nhưng cây quế Văn Yên vẫn phát triển tràn lan không có quy hoạch, chất lượng không đồng đều, thương hiệu quế chưa được quan tâm xây dựng, thị trường bấp bênh, giá cả không ổn định. Nhiều sản phẩm quế từ nơi khác đã lấy thương hiệu quế Văn Yên để bán làm mất uy tín, thị trường quế Văn Yên.  Khâu thu mua chế biến đã có nhiều tiến bộ nhưng vẫn làm ăn manh mún, mạnh ai nấy làm...

Trước những thực trạng đó, huyện Văn Yên đã có nhiều giải pháp nâng cao vị thế, chất lượng cây quế, đặc biệt là đăng ký bảo hộ về tên gọi xuất xứ và chỉ dẫn địa lý.

Tháng 1 năm 2010 Cục Sở hữu trí tuệ - Bộ Khoa học và Công nghệ đã có Quyết định số 01/QĐ-SHTT chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm quế Văn Yên - UBND huyện Văn Yên là cơ quan quản lý chỉ dẫn địa lý “Văn Yên” cho sản phẩm quế này. Tuy nhiên, để quản lý chặt chẽ các sản phẩm thương hiệu quế Văn Yên, giữ gìn uy tín và phát triển thương hiệu trên thị trường, Văn Yên còn có kế hoạch khá dài hơi.

Ông Hà Đức Anh - Phó chủ tịch UBND huyện Văn Yên cho biết: “Để nâng cao vị thế cây quế, huyện Văn Yên đã chỉ đạo các ngành, xã và vận động nhân dân tích cực đầu tư, mở rộng diện tích, nâng cao chất lượng cây quế. Bên cạnh đó, thành lập Hội sản xuất, chế biến và kinh doanh quế Văn Yên để liên doanh, liên kết từ khâu trồng, khai thác, chế biến và bán quế. Với những hướng đi đó hy vọng trong thời gian tới cây quế, sản phẩm quế Văn Yên sẽ có vị thế vững chắc trên thị trường và không chỉ là cây xoá đói, giảm nghèo mà trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn của huyện”.

Hiện nay, Hiệp hội những người sản xuất, chế biến và kinh doanh quế Văn Yên đã được thành lập và có nhiệm vụ tuyên truyền vận động người sản xuất quế trên địa bàn theo hướng bền vững, tham mưu giúp huyện về các chủ trương chính sách, biện pháp mở rộng sản xuất và nâng cao chất lượng quế; tiếp nhận quản lý chỉ dẫn địa lý cho “Quế Văn Yên” đồng thời tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu sản phẩm và tổ chức tiêu thụ quế cho người trồng quế trong huyện.

Quan trọng hơn là Hội có nhiệm vụ liên kết từ khâu trồng, khai thác, chế biến và tiêu thụ sản phẩm đồng nhất, tránh tình trạng ép cấp, ép giá và giả mạo thương hiệu quế Văn Yên.

Tuy mới thành lập nhưng Hội đã thu hút gần 400 cá nhân, doanh nghiệp đăng ký tham gia làm hội viên, đồng thời cũng đã tiến hành tổ chức Đại hội lần thứ nhất và bầu ra được Ban chấp hành cũng như chủ tịch và phó chủ tịch Hội, phân công nhiệm vụ rõ ràng. Song song với đó người dân vùng quế Văn Yên đang làm rất tốt việc thay đổi cơ cấu giống, không trồng tràn lan, các loại giống được chọn lọc, tuyển chọn phù hợp, có chất lượng, cũng như nhu cầu thị trường.

Huyện cũng có những cơ chế, chính sách phù hợp, khuyến khích các doanh nghiệp, công ty đủ mạnh đầu tư xây dựng cơ sở chế biến, tiêu thụ sản phẩm cho người trồng quế trên địa bàn. Những hướng đi đó sẽ mang lại nhiều triển vọng cho cây quế phát triển đúng với tiềm năng của nó, người dân yên tâm trồng, phát triển vững chắc diện tích quế, đem lại hiệu quả lâu dài, góp phần xoá đói nghèo trong nông nghiệp, nông thôn.

Thanh Phúc