Trong những năm qua cùng với các vùng nông thôn trong cả nước, nông thôn tỉnh Yên Bái cũng đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng về phát triển kinh tế - xã hội, đời sống vật chất, tinh thần của các hộ nông dân được cải thiện, nâng lên. Tuy nhiên, chênh lệch giàu nghèo giữa thành thị và nông thôn ngày càng lớn, tỷ lệ hộ nghèo còn cao, đời sống của nhân dân vẫn còn không ít khó khăn.

Ngay sau khi có Quyết định số 800/QĐ- TTg ngày 04/6/2010 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010- 2020, tỉnh Yên Bái đã chỉ đạo các cấp, các ngành có liên quan tổ chức tuyên truyền, quán triệt đầy đủ và sâu rộng tới cán bộ chủ chốt cấp tỉnh, huyện, xã và người dân về chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, các quan điểm, mục tiêu, các hoạt động của Chương trình xây dựng nông thôn mới, tạo sự đồng thuận và phối hợp chỉ đạo chặt chẽ trong quá trình triển khai thực hiện.

Tỉnh đã thành lập tổ công tác trong Ban Chỉ đạo cấp tỉnh phụ trách các huyện, thị xã, thành phố thực hiện chương trình, đồng thời chỉ đạo xây dựng đề án mẫu cho cấp xã và ban hành quy định về trình tự, thủ tục thực hiện xây dựng đề án ở cấp huyện, cấp xã. Ban hành các công văn, công điện, chỉ thị chỉ đạo các ngành, các huyện, thị xã, thành phố đẩy mạnh công tác thực hiện các bước trong việc xây dựng đề án quy hoạch và đề án xây dựng nông thôn mới.

Hiện tại, công tác rà soát, đánh giá thực trạng nông thôn mới đã được triển khai. Ông Phạm Văn Lái - Giám đốc sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn cho biết: “Kết quả đánh giá ở 159 xã trên địa bàn tỉnh theo 19 tiêu chí của Bộ tiêu chí quốc gia thì toàn tỉnh không có xã nào đạt 19 tiêu chí; 40% số xã đạt 3- 4 tiêu chí trong đó có 50% số xã đạt tiêu chí số 4 về hệ thống điện, 90% số xã đạt tiêu chí số 19 về an ninh trật tự xã hội được giữ vững, 40% số xã đạt tiêu chí về hệ thống chính trị, y tế, giáo dục, qua đó tỉnh đã lựa chọn 11 xã điểm để triển khai xây dựng nông thôn mới, UBND tỉnh chỉ đạo xây dựng 2 mô hình điểm là xã Đại Phác huyện Văn Yên và xã Tân Đồng huyện Trấn Yên cùng 9 mô hình điểm tại các địa phương là: xã Tuy Lộc (thành phố Yên Bái), Báo Đáp (Trấn Yên), Vĩnh Kiên (Yên Bình), La Pán Tẩn (Mù Cang Chải), Nghĩa An (thị xã Nghĩa Lộ), Hát Lừu (Trạm Tấu), Yên Hưng (Văn Yên), Lâm Thượng (Lục Yên) và xã Thượng Bằng La (Văn Chấn).

Bên cạnh đó công tác đào tạo, tập huấn cho đội ngũ cán bộ cơ sở tham gia Chương trình xây dựng nông thôn mới được trú trọng, đã tổ chức đào tạo cho 11 xã làm mô hình điểm tại 9 huyện thị trên địa bàn, đồng thời tổ chức cho các cán bộ chủ chốt các xã đi thăm quan tại các tỉnh đang thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới có hiệu quả tại miền Bắc. Ban chỉ đạo tỉnh tích cực tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện các khâu thông tin tuyên truyền, điều tra khảo sát nhu cầu học nghề, thực hiện việc đào tạo dạy nghề.

Qua một năm triển khai thực hiện đã đào tạo nghề cho 5.980 lao động nông thôn, mở mới 20 lớp dạy nghề cho lao động nông thôn, bồi dưỡng công chức xã cho 1.730 đối tượng.

Ông Hoàng Xuân Nguyên - Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho biết: “Để giúp các huyện thị, thành phố bước đầu triển khai thực hiện, UBND tỉnh đã giao cho Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp cùng UBND huyện Trấn Yên, Văn Yên giúp các xã xây dựng đề án, xác định hạng mục cơ sở hạ tầng có khả năng thực hiện trong năm 2011, đối với các xã điểm còn lại giao cho UBND các huyện cử cán bộ phòng, ban có liên quan xuống giúp xã xây dựng đề án, đảm bảo người dân thực sự là chủ thể của chương trình, phát huy tinh thần hợp tác của người dân, của cộng đồng dân cư tham gia từ đầu, từ khâu xây dựng quy hoạch, kế hoạch. Do việc xây dựng nông thôn mới có mức đầu tư lớn, nên công tác xây dựng kết cấu hạ tầng cho các xã trên cơ sở lồng ghép các chương trình mục tiêu quốc gia, chương trình hỗ trợ có mục tiêu đang được triển khai. Phấn đấu hết năm 2012 toàn tỉnh có 120 xã đạt 3 tiêu chí về xây dựng nông thôn mới trở lên”.

Tuy nhiên, với đặc điểm là một tỉnh miền núi, điều kiện kinh tế còn nhiều khó khăn, kết cấu cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, đời sống của một bộ phận dân cư nông thôn còn thấp trong khi đó nguồn lực đầu tư để xây dựng nông thôn mới rất lớn, cộng với khả năng đối ứng của ngân sách địa phương và nguồn đóng góp rất hạn chế của nhân dân nên trong việc triển khai xây dựng nông thôn mới còn chưa đầy đủ dẫn đến việc chỉ đạo còn nhiều lúng túng; yêu cầu về nguồn lực đầu tư cho các xã là rất lớn, qua điều tra, khảo sát tại 11 xã thì tính bình quân cho 1 xã thực hiện hoàn thành 19 tiêu chí sẽ phải đầu tư khoảng 160- 200 tỷ đồng; vấn đề tăng thu nhập cho đầu người để đảm bảo gấp 1,2 lần so với mức bình quân chung của tỉnh và việc giảm cơ cấu lao động trong nông nghiệp xuống dưới 45% cũng gặp nhiều khó khăn. Trên cơ sở đối với 11 xã mô hình điểm Ban chỉ đạo sẽ lựa chọn một số tiêu chí dễ thực hiện, hoặc sử dụng ít vốn đầu tư để triển khai.

Quang Thiều