Năm 2011, tình hình dịch bệnh trên đàn gia súc diễn biến phức tạp. Theo báo cáo của Chi cục Thú y tỉnh, trong 9 tháng đầu năm dịch lơ mồm long móng (LMLM) đã xảy ra ở 201 thôn bản thuộc 76 xã phường, thị trấn. Dịch bệnh đã làm 3.683 con gia súc các loại của 1.162 hộ dân mắc bệnh, trong đó có 2.180 con trâu bò, 1.503 con lợn, đã tiêu hủy 490 con.

Những gia súc bị mắc bệnh chủ yếu là do không được tiêm phòng hoặc tiêm phòng không đủ số mũi theo quy định. Mặc dù những ổ dịch này đã được khống chế, tuy nhiên, nếu chúng ta không tăng cường công tác kiểm soát dịch, nguy cơ dịch LMLM tái phát và lây lan diện rộng trong thời gian tới là khó tránh khỏi. Hiện nay, ngành Thú y đang tích cực triển khai công tác tiêm phòng cho gia súc, gia cầm đợt II.

Theo kế hoạch sẽ tiêm 45.700 liều tụ huyết trùng trâu bò, 37.940 liều tụ huyết trùng lợn và 37.700 liều dịch tả lợn. Các xã đã nhận đủ số vắc xin tiêm phòng dịch tả và tụ huyết trùng dự kiến sẽ hoàn thành việc tiêm phòng vào tháng 11. Tuy nhiên, vấn đề nan giải hiện nay cũng là nỗi lo của người nông dân và cán bộ thú y trong công tác phòng chống dịch là không có vắc xin tiêm phòng dịch LMLM cho đàn gia súc. Đơn cử như huyện Yên Bình theo kế hoạch tiêm phòng đợt 2 này sẽ có 25.410 liều văc xin LMLM tiêm phòng cho gia súc của 26 xã, thị trấn. Kế hoạch đã được triển khai về các xã, cán bộ thú y cũng tập huấn sẵn sàng cho công tác tiêm phòng nhưng hiện nay các xã trong huyện vẫn đang phải chờ vắc xin LMLM.

Việc không có vắc xin tiêm phòng đang là một trở ngại lớn cho công tác phòng chống dịch của địa phương. Được biết, từ đầu năm tới nay huyện Yên Bình đã hai lần xảy ra dịch LMLM trên đàn gia súc. Mới đây nhất dịch xuất hiện tại xã Đại Đồng làm 4 con trâu của 3 hộ dân mắc bệnh. Nguyên nhân gây ra dịch ở Yên Bình cũng như nhiều địa phương khác trong tỉnh là do việc vận chuyển, buôn bán và giết mổ chưa được kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ. Hiện trên địa bàn tỉnh chưa có lò giết mổ tập trung trong khi lực lượng thú y mỏng nên việc kiểm soát giết mổ cũng găp khó khăn, cán bộ thú y chỉ có mặt tại các điểm giết mổ gia súc với số lượng lớn để kiểm tra, kiểm dịch còn các điểm giết mổ lẻ tẻ không thể kiểm soát được.

Cùng với đó, năm 2010 gia súc được tiêm phòng vào tháng 8, tháng 9 nếu theo đúng quy trình thì sẽ tiêm mũi kế tiếp vào tháng 2, tháng 3 năm 2011. Tuy nhiên, do không có vắc xin  LMLM nên nhiều gia súc không còn khả năng miễn dịch đã mắc bệnh. Đó không chỉ là khó khăn trong công tác phòng dịch ở Yên Bình mà là khó khăn ở nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh. Theo ông Đặng Bình Nguyên, Phó Chi cục trưởng Chi cục thú y tỉnh: “Chương trình quốc gia khống chế và thanh toán bệnh LMLM các tỉnh vùng khống chế được hỗ trợ 100% kinh phí còn tỉnh Yên Bái thuộc vùng đệm sẽ được hỗ trợ 50% kinh phí, hiện nay tỉnh chưa xin được vắc xin đối ứng nên nguy cơ dịch LMLM tái phát là rất lớn. Nhiều gia súc được tiêm phòng từ đợt II năm 2010 giờ đã hết thời gian miễn dịch”.

Từ nay đến cuối năm tình hình dịch bệnh ở gia súc, gia cầm vẫn đang có chiều hướng phức tạp. Thời tiết hiện đang vào giai đoạn chuyển mùa rất thuận lợi cho mầm bệnh như LMLM, cúm gia cầm phát triển. Mặt khác, các hoạt động buôn bán vận chuyển giết mổ gia súc, gia cầm từ nay cho đến cuối năm sẽ tăng cao. Do đó, trước mắt bằng mọi cách lo đủ vắc xin  tổ chức tiêm phòng cho đàn gia súc đúng thời gian. Các địa phương trong tỉnh cần tích cực chủ động đối phó với các diến biến dịch bệnh, rà soát kế hoạch phòng chống dịch bệnh cho đàn gia súc, gia cầm.

Để ngăn chặn dịch bệnh có hiệu quả, các địa phương, các ngành chức năng cần tích cực đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức và kiến thức phòng, chống dịch bệnh trên đàn vật nuôi cho người chăn nuôi; hướng dẫn người chăn nuôi thực hiện các biện pháp chăn nuôi an toàn, hạn chế mức thấp nhất việc thả rông gia súc; thường xuyên vệ sinh chuồng trại tiêu độc khử trùng.

Tăng cường công tác kiểm dịch vận chuyển, kiểm tra, kiểm soát các hoạt động buôn bán, vận chuyển gia súc, gia cầm, không giết mổ và ăn thịt gia súc gia cầm khi có bệnh. Tăng cường hơn nữa công tác giám sát dịch bệnh đến từng hộ gia đình nhằm phát hiện nhanh, xử lý gọn, không để lây lan khi dịch xảy ra.

Văn Thông