Nhằm chuyển đổi cơ cấu cây trồng, lựa chọn các giống lúa lai mới có năng suất, chất lượng tốt, thời gian sinh trưởng phù hợp bổ sung vào cơ cấu giống phục vụ sản xuất nông nghiệp trên địa bàn, vụ mùa 2011, Trung tâm Khuyến nông tỉnh đã đưa vào trồng thử nghiệm 10 sào lúa lai 3 dòng LS1 tại xã Y Can (Trấn Yên). Với nhiều ưu điểm vượt trội về năng suất, chất lượng so với giống lúa đối chứng là Nhị ưu 838, giống lúa lai 3 dòng LS1 hứa hẹn sẽ thích hợp với đồng đất Yên Bái.

Vụ mùa năm 2011,  gia đình ông Nguyến Đức Thương cùng gần chục hộ dân ở thôn Quyết Thắng, xã Y Can đã đưa vào trồng thử nghiệm giống lúa lai mới 3 dòng LS1 (do Công ty TNHH Giống cây trồng Vạn Xuyên, Quảng Tây-Trung Quốc lai tạo) trên đồng đất của địa phương. Theo đó, mỗi hộ tham gia mô hình được cấp toàn bộ lúa giống và 50% phân bón, được hướng dẫn kỹ thuật thâm canh.

Được biết, LS1 là giống lúa cẩm ôn, gieo trồng được 2 vụ trong năm. Đây là giống có đặc tính phù hợp với các tỉnh miền núi, vùng cao bởi khả năng chống chịu hạn và sâu bệnh cao. Mặc dù mới được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cấp chứng nhận cho lưu hành năm 2009 nhưng đến nay, LS1 đã chiếm được khá nhiều “cảm tình” của nông dân các tỉnh miền núi phía Bắc như: Lạng Sơn, Cao Bằng, Bắc Kạn, Tuyên Quang. Trung bình mỗi vụ các địa phương này gieo cấy từ 1.500-2.000 ha lúa lai LS1.

Chị Triệu Thị Bích Liệu - Trạm trưởng Trạm Khuyến nông Trấn Yên cho biết: “Trong quá trình triển khai, Trạm đã cử cán bộ kỹ thuật xuống tận nơi theo dõi, hướng dẫn bà con chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh theo đúng yêu cầu kỹ thuật”. Nhằm nhận xét, đánh giá về những ưu, nhược điểm của giống lúa lai mới này, Trạm Khuyến nông huyện đã lấy giống Nhị ưu 838, một giống lúa đang được  trồng đại trà tại địa phương làm giống đối chứng. Qua theo dõi, đánh giá, LS1 đã cho thấy những tính năng vượt trội về năng suất cũng như khả năng chống chịu sâu bệnh.

Cụ thể, trong quá trình sinh trưởng, phát triển, LS1 có tỷ lệ nảy mầm cao hơn, tỷ lệ hạt lép thấp hơn, số hạt chắc trên bông cao hơn, vì vậy năng suất cao hơn 14,3 tạ/ha so với giống Nhị ưu 838. Mặc dù do điều kiện thời tiết phức tạp, mưa nhiều, ẩm ướt tạo điều kiện cho sâu bệnh phát triển, nhưng lúa LS1 vẫn phát triển tốt, thời gian sinh trưởng ngắn hơn giống đối chứng từ 5-7 ngày. Ông Thương cho biết: “Giống LS1 có khả năng chống chịu rét và sâu bệnh tương đối khá, nhất là các loại rầy nâu, bệnh bạc lá, bệnh đạo ôn…”.

Cầm trên tay những bông lúa trĩu hạt, chị Liệu hồ hởi: “Qua 2 vụ triển khai thực hiện (vụ đông xuân 2010-2011 thực hiện 9 sào và vụ mùa 2011 thực hiện 10 sào) mặc dù diễn biến thời tiết phức tạp, thời vụ bị chậm do rét đậm, rét hại kéo dài từ đầu năm, khi lúa trỗ gặp mưa kéo dài đã phần nào ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng, phát triển của cây trồng nhưng theo đánh giá LS1 vẫn cho năng suất bình quân 86 tạ/ha và thể hiện là giống có tiềm năng, phù hợp với đồng đất địa phương”.

Đánh giá về hiệu quả của giống lúa LS1, bà Vũ Thị Lưu - Trưởng phòng Trồng trọt, Sở NN&PTNT cho biết: “Qua đối chứng, LS1 đã thể hiện là giống lúa có năng suất, chất lượng cao, mang lại hiệu quả kinh tế. Tuy nhiên, để đưa vào nhân rộng trong sản xuất thì LS1 cần phải có thêm thời gian thử nghiệm tại các loại hình thổ nhưỡng và khí hậu khác nhau”.

Nhờ tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, diện tích lúa lai gieo trồng qua các vụ trên địa bàn Yên Bái đã chiếm trên 80% trong cơ cấy gieo trồng, sản lượng cũng tăng dần qua các năm. Tuy nhiên, cơ cấu giống lúa lai chủ yếu vẫn là một số giống đã đưa vào sản xuất hàng chục năm nay như: Nhị ưu 838, Sán ưu 63… Do vậy, việc lựa chọn những giống lúa mới với nhiều ưu điểm vượt trội như LS1 là hết sức cần thiết để tiến tới một nền nông nghiệp sản xuất hàng hóa.

H.C