Chúng tôi đến xã Xà Hồ (Trạm Tấu) vào những ngày đầu năm 2012 trong cái lạnh thấu xương của vùng cao. Trời mưa khiến cho vạn vật như muốn ngủ yên, qua những cánh đồng lúa của đồng bào Thái Hát Lừu cảnh  tượng in đậm vào mắt chúng tôi là những thửa ruộng đã được làm đất nhuyễn nước lưng chừng bờ, thấp thoáng là những luống mạ được che ni lông rất cẩn thận...

Anh Chớ A Páo, Chủ tịch UBND xã Xà Hồ cho biết: “Vụ xuân năm 2012, xã Xà Hồ gieo cấy 128 ha lúa ruộng. Xã đã nhận đủ lúa giống DSI và lúa lai 838 do Phòng Nông nghiệp huyện cấp. Chúng tôi  đã chỉ đạo  nhân dân ngâm mạ theo đúng khung lịch thời vụ hướng dẫn. Đến nay  bà con trong xã đã cày bừa được trên 80 % diện tích”.

Để gieo cấy vụ xuân thắng lợi, xã đã thành lập Ban chỉ đạo sản xuất, chỉ đạo các thành viên phối hợp với cán bộ khuyến nông của huyện phụ trách các thôn bản trực tiếp hướng dẫn nhân dân các quy trình ngâm ủ cũng như che chắn mạ đảm bảo đủ cấy hết diện tích. Chúng tôi trở về Hát Lừu khi trời đã gần về trưa. Mặc cho cái lạnh cứa vào da thịt vẫn  nghe thấy tiếng nổ giòn tan của những chiếc máy bừa mi ni. Đây là tư liệu sản xuất  mới xuất hiện ở xã Hát Lừu nói riêng và huyện Trạm Tấu nói chung. Chiếc máy có giá trị bằng cả con trâu nhưng công suất và hiệu quả lao động lớn hơn rất nhiều.

Đồng chí Lò Văn Chiến, Chủ tịch UBND xã Hát Lừu cho biết: “Vụ lúa xuân này xã gieo cấy 175 ha lúa ruộng,  tăng 5 ha so với cùng kỳ . Vụ này, cả xã đã có đến hơn 20 chiếc máy bừa mi ni. Có máy, việc làm đất cũng nhanh hơn mà trời rét dưới 10 độ vẫn làm được. Nhà nào không có thì mượn hoặc đổi công nhau”. Do vậy đến nay toàn xã Hát Lừu đã có trên 95% diện tích ruộng đã cày bừa xong, xã đã tiến hành gieo mạ theo kế hoạch chỉ đạo của huyện.

Ngoài việc sử dụng hiệu quả số ni lông do Nhà nước cấp, bà con trong xã đã chủ động sử dụng lại ni lông của vụ trước hoặc đi mua  thêm nên tất cả các diện tích mạ đều được che phủ ni lông chống rét. Các loại giống lúa Nhà nước cấp cho gieo cấy vụ xuân như: DSI, Nhị ưu 838 xã đã tiếp nhận đầy đủ và cấp phất đến tận tay người dân.

Được biết, vụ xuân năm 2012, toàn huyện Trạm Tấu gieo cấy 871ha lúa ruộng, tăng 131 ha so với cùng kỳ năm 2010. Để gieo cấy hết diện tích trên, Phòng Nông nghiệp & Phát triển nông thôn huyện đã cấp cho các xã, thị trấn của  huyện 9 tấn giống lúa DSI, 20,4 tấn  giống lúa nhị ưu 838 cùng với đó  cấp cho nhân 4,4 tấn ni lông che mạ. Số ni lông trên chỉ đủ che cho 45% diện tích mạ của huyện số còn lại  sẽ vận động bà con sử dụng ni lông của những vụ trước và mua thêm. Căn cứ vào điều kiện thực tế của từng khu vực trong huyện, Ban chỉ đạo sản xuất huyện Trạm Tấu đã chỉ đạo nhân dân các xã giáp khu vực Văn Chấn gieo mạ từ ngày 05- 10/01/2012, các xã khu I, các xã vùng cao  gieo mạ từ ngày 10-25/01/2012.

Ông Nguyễn Thành Hưng, Trưởng phòng Nông nghiệp & Phát triển nông thôn huyện cho biết: “Vụ xuân năm 2012 là năm đầu tiên huyện đưa giống lúa DSI vào gieo cấy  trên diện rộng với diện tích  150ha . Vì giống lúa này có quy trình gieo mạ lâu hơn lúa lai Nhị ưu 838 nên để đảm bảo tỷ lệ hạt giống nảy mầm cao, Phòng đã cử cán bộ trực tiếp xuống hướng dẫn nhân  dân các  quy trình ngâm ủ, xử lý giống trước khi ngâm”.

Nét mới trong sản xuất lúa vụ xuân 2012 của huyện Trạm Tấu  là một số bà con đã chủ động cơ giới hóa trong sản xuất, tiêu biểu nhất là 2 xã Hát Lừu và Trạm Tấu. Được biết, cùng với cơ giới hóa trong sản xuất, vụ xuân này, huyện sẽ đưa vào  thực hiện một số mô hình như: đưa vào thử nghiệm gieo trồng 16 loại giống thuộc dòng Japonica, thâm canh giống lúa lai 3 dòng đa hệ số 1,  thử  nghiệm mô hình giống lúa chịu hạn tại xã Tà Xi Láng. Ngoài ra, để nâng cao hiệu quả công tác chỉ đạo sản xuất, huyện sẽ tổ chức kiểm tra  chéo giữa cán bộ huyện được tăng cường về xã và cán bộ xã.

Để thực hiện thắng lợi vụ lúa xuân năm 2012, Phòng Nông nghiệp huyện đã bố trí mỗi xã đảm bảo 2 cán bộ có chuyên ngành trồng trọt trong đó có một cán bộ khuyến nông viên. Lực lượng cán bộ này sẽ thường xuyên bám sát cơ sở, có mặt tại hiện trường  phối hợp với chính quyền địa phương chỉ đạo công tác sản xuất. Đặc biệt, trong thời gian quyết định đến thời vụ, nhất là trong thời gian rét đậm rét hại, giúp nhân dân phòng tránh rét cho mạ.

 Ngành cũng đã tham mưu cho huyện phương án gieo mạ dự phòng trong trường hợp rét đậm, rét hại kéo dài hoặc  có những diện tích mạ bị chết sẽ gieo mạ trong khoảng thời gian từ 01-05/02/2012. Cùng với đó đã phân công mỗi cán bộ lãnh đạo của ngành trực tiếp phụ trách 2 đến 3 xã; chỉ đạo cơ quan bảo vệ thực vật đổi mới công tác dự báo tình hình sâu bệnh sát với thực tế.

Theo đó, vụ xuân này, Trạm Bảo vệ thực vật sẽ thực hiện dự báo tình hình sâu hại, dịch bệnh trên cây trồng  theo thời điểm 5 ngày, 7 ngày và 10 ngày dự báo chính xác  số xã thiệt hại cũng như khu vực bị thiệt hại để nhân dân chủ động phòng tránh, đảm bảo năng suất và diện tích theo kế hoạch.

Thu Hằng - Thanh Hòa