Công tác kiểm tra, giám sát có vị trí đặc biệt quan trọng đối với sự lãnh đạo của Đảng và trong toàn bộ công tác xây dựng Đảng. Chủ tịch Hồ chí Minh đã nói: “Lãnh đạo mà không kiểm tra thì coi như không lãnh đạo”. Chính vì vậy, từ khi thành lập tới nay Đảng ta luôn coi trọng công tác kiểm tra và giữ gìn kỷ luật của Đảng.

Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị, công tác xây dựng Đảng và nhiệm vụ công tác kiểm tra, ngày 16/10/1948, tại Chiến khu Việt Bắc, Ban Thường vụ Trung ương Đảng đã ban hành Quyết nghị số 29 - QN/TW thành lập Ban kiểm tra Trung ương, cơ quan kiểm tra đầu tiên của Đảng.

Quyết nghị nêu rõ: “Đảng ta hiện đương lãnh đạo cuộc kháng chiến và kiến quốc của dân tộc. Phong trào mỗi ngày một tiến nên công việc của Đảng ngày một phức tạp. Mỗi việc của Đảng đều phải thấu suốt từ trên xuống dưới, chính sách của Đảng phải được thi hành đầy đủ. Vì vậy, Trung ương quyết định thành lập Ban kiểm tra để xuống các khu xem xét chủ trương của Đảng có được thi hành sát và đúng không, đồng thời xem xét sự thi hành kỷ luật trong Đảng để thu nhặt kinh nghiệm giúp Trung ương bổ khuyết cho chính sách của Đảng”. Đồng thời xác định rõ nhiệm vụ, quyền hạn của Ban kiểm tra Trung ương.

Ngay sau khi Ban kiểm tra Trung ương thành lập, Ban kiểm tra của các khu uỷ, liên khu uỷ, tỉnh uỷ lần lượt được thành lập và đã thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng của Trung ương và của cấp uỷ giao; kiểm tra việc thực hiện đường lối, chính sách chống Thực dân Pháp xâm lược; xem xét những việc bất thường xảy ra ở các cấp, các ngành; kiểm tra tình hình cán bộ và việc thi hành kỷ luật ở các cấp ...

Ở tỉnh ta, đầu năm 1949 đã thành lập Ban tổ kiểm, cơ quan kiểm tra đầu tiên của Đảng bộ. Trải qua các thời kỳ lịch sử của cách mạng, khi thuận lợi, lúc khó khăn nhưng ủy ban kiểm tra (UBKT) các cấp của Đảng bộ đã liên tục, bền bỉ hoạt động, luôn tỏ rõ bản lĩnh vững vàng, kiên định lập trường, bảo vệ quan điểm của Đảng, trung thành tuyệt đối với lý tưởng cách mạng, nghiêm chỉnh chấp hành kỷ luật của Đảng, đoàn kết vượt mọi khó khăn, hết lòng vì công việc.

Ở thời kỳ nào cũng vậy, người cán bộ kiểm tra của Đảng đã trở thành tấm gương trung kiên, liêm khiết, luôn đổi mới phương pháp công tác, không ngừng phấn đấu vươn lên về mọi mặt, thực hiện có hiệu quả chức năng, nhiệm vụ do Điều lệ Đảng quy định, nhiệm vụ cấp uỷ giao, làm tốt công tác tham mưu cho cấp uỷ về công tác kiểm tra của Đảng, góp phần tích cực vào cuộc đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực trong Đảng và bộ máy Nhà nước, bảo vệ đường lối, quan điểm, nguyên tắc của Đảng; bảo vệ đội ngũ cán bộ, đảng viên, củng cố tổ chức cơ sở Đảng, giữ nghiêm kỷ luật của Đảng, từ đó góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của Đảng, tạo được niềm tin của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng.

Những năm qua, thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, kinh tế xã hội của tỉnh có bước phát triển không ngừng, đời sống của nhân dân được nâng lên; lĩnh vực văn hoá - xã hội có nhiều chuyển biến tích cực, an ninh - quốc phòng, trật tự an toàn xã hội được giữ vững; công tác xây dựng Đảng được chú trọng trên cả 3 mặt: chính trị, tư tưởng và tổ chức. Số tổ chức cơ sở Đảng trong sạch vững mạnh ngày càng tăng, cơ sở yếu kém giảm đi rõ rệt. Song, cũng gặp không ít khó khăn, thách thức, đó là quá trình đổi mới, mở cửa giao lưu hội nhập, nhiều vấn đề mới nảy sinh tác động đến nhận thức, tư tưởng, quan điểm của cán bộ, đảng viên, một bộ phận cán bộ, đảng viên do không thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện đã vi phạm phẩm chất đạo đức của người đảng viên, làm giảm lòng tin của quần chúng nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng.

Trước tình hình đó, nhiệm vụ đặt ra đối với công tác kiểm tra, giám sát là phải bám sát chủ trương, đường lối, quan điểm tư tưởng chỉ đạo của Đảng, nhiệm vụ chính trị của địa phương, bám sát các nhiệm vụ của UBKT được Điều lệ Đảng quy định, chú trọng việc phát hiện sớm, kiểm tra, xem xét, giải quyết kịp thời những đảng viên, tổ chức Đảng có dấu hiệu vi phạm, ngăn chặn và đẩy lùi các biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị của một bộ phận cán bộ, đảng viên và mọi tiêu cực trong Đảng, bộ máy Nhà nước, giữ nghiêm kỷ luật của Đảng.

Với tinh thần chủ động, tích cực, những năm qua UBKT các cấp trong toàn Đảng bộ đã có nhiều cố gắng thực hiện toàn diện, có hiệu quả các nhiệm vụ của UBKT do Điều lệ Đảng quy định, làm tốt chức năng tham mưu cho cấp uỷ, thực hiện có hiệu quả nhiệu vụ cấp uỷ giao.

Trong 9 tháng đầu năm 2012, UBKT các cấp trong Đảng bộ đã phát hiện và tiến hành kiểm tra đối với 55 đảng viên, 8 tổ chức Đảng cấp dưới khi có dấu hiệu vi phạm; giải quyết tố cáo đối với 15 đảng viên; tiến hành kiểm tra 173 tổ chức Đảng cấp dưới trong việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát và 18 tổ chức Đảng trong việc thi hành kỷ luật Đảng; kiểm tra tài chính đối với 162 tổ chức Đảng cấp dưới.

Đồng thời làm tốt chức năng tham mưu cho cấp uỷ và thực hiện nhiệm vụ cấp uỷ giao, chủ động xây dựng chương trình kế hoạch kiểm tra, giám sát của cấp uỷ, giúp cấp uỷ tiến hành kiểm tra định kỳ đối với 146 tổ chức Đảng cấp dưới và 606 đảng viên trong việc chấp hành cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, thực hiện nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Nhà nước, thực hiện quy chế làm việc của cấp uỷ và thực hiện các nhiệm vụ, mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh theo Điều 30 Điều lệ Đảng và Chương trình kiểm tra số 35 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

Đối với nhiệm vụ kiểm tra, giám sát của cấp uỷ, UBKT tham mưu đắc lực và luôn đóng vai trò nòng cốt giúp cấp uỷ thực hiện nhiệm vụ này, nên các cuộc kiểm tra đều đã đạt được hiệu quả, chất lượng theo đúng mục đích, yêu cầu của kế hoạch. Những kết quả trên đã góp phần tích cực ngăn chặn và hạn chế vi phạm của đội ngũ cán bộ, đảng viên và tổ chức Đảng.

Cùng với thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, công tác giám sát được coi trọng, được quan tâm thực hiện đúng phương châm “giám sát rộng, kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm”. UBKT các cấp đã thực hiện công tác giám sát thường xuyên thông qua các thành viên UBKT và kiểm tra viên phụ trách, theo dõi công tác kiểm tra, giám sát đối với các tổ chức Đảng cấp dưới, qua báo cáo cáo định kỳ các tổ chức Đảng, các cơ quan, đơn vị. Nội dung tập trung vào việc chấp hành các chỉ thị, nghị quyết, Điều lệ Đảng, quy chế làm việc, nguyên tắc tập trung dân chủ, nhiệm vụ của đảng viên; việc triển khai, quán triệt, tổ chức thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”.

Đối với giám sát chuyên đề, UBKT các cấp đã tiến hành giám sát đối với 79 tổ chức đảng và 679 đảng viên, với các nội dung chấp hành các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; thực hiện các kết luận của cấp ủy cấp trên và cấp mình; việc lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện quy chế dân chủ cơ sở; công tác tổ chức, cán bộ; thực hiện tiêu chuẩn đảng viên, cấp ủy viên và chức trách nhiệm vụ được giao; việc giữ gìn phẩm chất, đạo đức lối sống của người cán bộ, đảng viên.

UBKT Tỉnh ủy giám sát việc tổ chức thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” đối với 13 Đảng bộ trực thuộc Tỉnh ủy; giám sát chuyên đề về lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị đối với 4 tổ chức Đảng ở các ngành của tỉnh.

Quá trình thực hiện nhiệm vụ, đội ngũ cán bộ kiểm tra toàn ngành luôn nêu cao ý thức trách nhiệm, tận tụy với công việc, có quan điểm chính kiến rõ ràng, trung thực thẳng thắn, đồng thời luôn năng động sáng tạo; việc sơ kết, tổng kết các chuyên đề, rút ra những bài học kinh nghiệm thực tiễn được chú trọng, tăng cường công tác nắm bắt cơ sở để phát hiện và đề xuất kịp thời những vấn đề thuộc thẩm quyền, chức năng, nhiệm vụ của UBKT.

Nhờ đó, công tác kiểm tra và hoạt động của UBKT các cấp trong toàn Đảng bộ đã đạt được những kết quả hết sức quan trọng, tạo được sự chuyển biến tích cực về nhận thức của các cấp uỷ đối với công tác kiểm tra của Đảng, nâng cao được ý thức trách nhiệm, vai trò lãnh đạo đối với công tác kiểm tra của các cấp uỷ, nguyên tắc tập trung dân chủ được tôn trọng, phát huy được tinh thần đấu tranh tự phê bình và phê bình của cán bộ, đảng viên, chất lượng sinh hoạt đảng có nhiều tiến bộ, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng được nâng cao.

Từ đó khẳng định được vai trò lãnh đạo đối với toàn bộ hệ thống chính trị, đảm bảo mối quan hệ giữa Đảng với chính quyền, các tổ chức đoàn thể và quần chúng nhân dân, giữ vững được ổn định chính trị, nội bộ đoàn kết thống nhất.

Cùng với việc thực hiện tốt nhiệm vụ công tác chuyên môn, nhiệm vụ cấp uỷ giao, UBKT các cấp thường xuyên quan tâm đến công tác xây dựng ngành, tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ nâng cao trình độ chuyên môn, kiến thức quản lý Nhà nước, trau dồi những kinh nghiệm thực tiễn, đáp ứng cơ bản yêu cầu nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ. Những kết quả trên đã góp phần quan trọng thực hiện thắng lợi toàn diện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của Đảng bộ.

Kết quả đó đã nói lên truyền thống tốt đẹp của ngành kiểm tra, của UBKT các cấp và đội ngũ cán bộ kiểm tra trong Đảng bộ, là sự hoạt động bền bỉ, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ để hoàn thành nhiệm vụ của nhiều thế hệ làm công tác kiểm tra. Với những thành tích đã đạt được của các thế hệ cán bộ làm công tác kiểm tra, UBKT Tỉnh ủy đã vinh dự được Nhà nước trao tặng phần thưởng cao quý: Huân chương Lao động hạng Nhất.

Tự hào về truyền thống tốt đẹp của ngành kiểm tra, của UBKT các cấp và đội ngũ cán bộ kiểm tra các thế hệ của Đảng bộ, song nghiêm túc đánh giá một cách khách quan, những tồn tại, thiếu sót khuyết điểm cần phải khắc phục, tư tưởng trông chờ, ỷ lại, sự lúng túng, thiếu chủ động của một số UBKT và cán bộ kiểm tra trước nhiệm vụ đặt ra trong quá trình thực hiện công cuộc đổi mới, chưa kịp thời phát hiện, kiểm tra ngăn chặn những vi phạm của cán bộ, đảng viên và tổ chức Đảng, một số cuộc kiểm tra, giải quyết tố cáo, khiếu nại, xử lý kỷ luật chất lượng, hiệu quả chưa cao.

Để công tác kiểm tra, giám sát luôn xứng đáng với vị trí, vai trò là một trong những chức năng lãnh đạo của Đảng, cấp ủy các cấp cần tăng cường lãnh đạo chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ công tác kiểm tra, giám sát và tạo điều kiện để UBKT hoạt động tốt, thường xuyên củng cố, kiện toàn UBKT và cơ quan giúp việc của UBKT các cấp đủ về số lượng, không ngừng nâng cao chất lượng, tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra cả về lý luận, chuyên môn nghiệp vụ và kinh nghiệm thực tiễn nhằm đáp ứng ngày càng tốt hơn nhiệm vụ công tác kiểm tra của Đảng bộ. UBKT các cấp cần không ngừng vươn lên, phấn đấu thực hiện toàn diện, có hiệu quả các nhiệm vụ của UBKT và nhiệm vụ cấp uỷ giao.

Trước mắt cần tập trung làm tốt công tác kiểm tra của UBKT theo quy định của Điều lệ Đảng, nhiệm vụ cấp uỷ giao theo chương trình, kế hoạch kiểm tra, giám sát năm 2012; kiểm tra, giám sát việc triển khai, quán triệt, tổ chức thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, góp phần thúc đẩy hoàn thành toàn diện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2012 của tỉnh, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII và Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XI của Đảng. 

Phát huy truyền thống 64 năm ngành kiểm tra Đảng, những người làm công tác kiểm tra, giám sát ở Đảng bộ tỉnh Yên Bái nêu cao tinh thần trách nhiệm, khắc phục mọi khó khăn phấn đấu hoàn thành xuất sắc, toàn diện các nhiệm vụ của UBKT do Điều lệ Đảng quy định, nhiệm vụ cấp ủy giao, góp phần thúc đẩy thực hiện thắng lợi, toàn diện nhiệm vụ chính trị của Đảng bộ tỉnh.

Nguyễn Tiến Luật - Ủy viên Ban Thường vụ, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Tỉnh ủy