Năm nào cũng vậy, cứ vào trung tuần tháng 6 là nông dân xã Minh Xuân, Liễu Đô, Vĩnh Lạc, Minh Tiến, Tân Lập… lại tấp nập thu hoạch vụ lạc xuân với niềm vui được mùa. Năm nay cũng không ngoại lệ, cây lạc lại đem niềm vui được mùa về cho nông dân Lục Yên. Chúng tôi đến thăm gia đình anh Ngô Mạnh Cường, thôn 4, xã Minh Xuân là một trong số những hộ có diện tích lạc lớn đúng lúc anh đang chăm sóc diện tích lạc hè thu để làm giống cho vụ xuân năm sau.

Dừng tay làm cỏ, anh cho biết: "Nhà có 5 sào ruộng vì thiếu nước không cấy được lúa nên năm nào cũng trồng lạc. Mà trồng lạc lại hay hơn, cho giá trị kinh tế cao hơn lúa. Tôi trồng chủ yếu vào vụ xuân, vụ này chỉ trồng ít để làm giống thôi vì năng suất không cao. Lạc năm nay được mùa, năng suất cao, giá cả ổn định như mọi năm. Nhà tôi vụ này cũng được trên 6 tạ, cho thu nhập trên 10 triệu đồng".

Chị Hà Thị Hoan - thương lái mua lạc lâu năm ở đây cho biết: "Lạc năm nay chất lượng hơn, củ chắc, đẹp. Giá có thấp hơn năm ngoái một chút nhưng bù lại lạc được mùa, năng suất cao nên bà con không bị thiệt nhiều. Hiện nay, chúng tôi đang thu mua với giá 18.500 - 20.000 đồng/kg lạc vỏ".

Anh Cường chăm sóc diện tích lạc vụ hè thu để làm lạc giống.

Minh Xuân là xã có diện tích đất sản xuất nông nghiệp không nhiều. Cả xã chỉ có gần 300ha nhưng có đến 2/3 diện tích không chủ động được nước tưới. Trong những năm gần đây, để khắc phục tình trạng này, Đảng bộ và chính quyền xã đã chỉ đạo và vận động nông dân đưa cây lạc vào trồng trên những diện tích đất thiếu nước.

Là một trong số những xã đi đầu và có diện tích lạc lớn nhất huyện, với 150ha, cây lạc đã nhiều năm nay giúp người dân tăng thu nhập trên một diện tích đất canh tác. Nhiều hộ nhờ áp dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất nên cây lạc cho năng suất cao, giúp người dân xóa đói giảm nghèo. Toàn xã hiện có 268ha, vụ xuân 150ha, tập trung chủ yếu ở các thôn 1, 2, 4.

Ông Phạm Ngọc Quảng - Chủ tịch UBND xã Minh Xuân cho biết: "Cây lạc rất phù hợp với đồng đất Minh Xuân. Từ nhiều năm nay, cây lạc cho hiệu quả kinh tế cao, sản lượng hàng năm đạt trên 320 tấn, cho thu nhập trên 6 tỷ đồng".

Xác định cây lạc là cây công nghiệp ngắn ngày cho hiệu quả kinh tế cao, huyện Lục Yên đã tập trung chỉ đạo các xã vận động nhân dân đưa cây lạc vào trồng trên đất ruộng, chủ yếu là những nơi thiếu nước không thể gieo cấy lúa. Do chủ động về mọi mặt nên vụ xuân năm nay, toàn huyện đã trồng được trên 700ha lạc, chủ yếu tập trung ở các xã như: Minh Xuân 150ha, Vĩnh Lạc 130ha, Minh Tiến 128ha, Tân Lập 65ha…

Ông Hoàng Văn Số - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Lục Yên cho biết: "Vụ đông xuân năm nay, ngay từ đầu vụ đối với cây lúa thì gặp khó khăn do thời tiết nhưng thuận lợi cho cây lạc. Từ khi trồng, cây lạc phát triển tốt, đến khi thu hoạch thì trời nắng to nên lạc thu đến đâu được bà con phơi khô ngay đến đó". Đến nay, toàn huyện đã thu hết diện tích lạc và đang cấy vụ mùa, năng suất đạt trên 23 tạ/ha, sản lượng trên 1.554 tấn. Lạc ở đây tiêu thụ rất dễ, sau thu hoạch, phơi khô là các tư thương đến tận nhà thu mua.

Hiệu quả kinh tế mà cây lạc mang lại cho nông dân Lục Yên đã rõ. Trong những năm tiếp theo, huyện Lục Yên tiếp tục giữ vững diện tích lạc tại một số xã có nhiều ruộng không chủ động được nước tưới. Nâng cao hơn nữa năng suất cũng như sản lượng lạc, thời gian tới, ngành nông nghiệp sẽ nghiên cứu thay thế giống lạc mới và vận động nông dân áp dụng triệt để các biện pháp khoa học kỹ thuật vào sản xuất để đạt hiệu quả kinh tế cao nhất.

Hồng Duyên