Trong những năm gần đây, các vấn đề liên quan đến tài nguyên và môi trường đã trở thành vấn đề “nóng” trên phạm vi toàn cầu. Công cuộc xây dựng đất nước với mục tiêu phát triển nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa là một mục tiêu lớn, đồng thời là thách thức lớn, bởi vì muốn phát triển kinh tế thì cần phải huy động các nguồn lực tài nguyên đất, tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản… (bên cạnh nguồn nhân lực con người). Và các yếu tố này đang là một sức ép lớn gây nguy cơ ô nhiễm môi trường, sử dụng cạn kiệt các nguồn tài nguyên, phá vỡ đa dạng sinh học và mất cân bằng sinh thái...

Là cơ quan chuyên môn có chức năng tham mưu giúp Tỉnh uỷ, UBND tỉnh làm tốt công tác quản lý và bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh; Sở Tài nguyên và Môi trường Yên Bái với bộ phận chuyên môn là Chi cục Bảo vệ môi trường đã tham mưu cho Tỉnh ủy, HĐND và UBND tỉnh thông qua và ban hành các văn bản cụ thể hóa các chủ trương, chính sách, quy định pháp luật, các kế hoạch và hướng dẫn về bảo vệ môi trường (BVMT) trên địa bàn tỉnh như Kế hoạch hành động của Ủy ban nhân dân tỉnh về thực hiện Nghị quyết số 41-NQ/TW ngày 15/11/2004 của Bộ Chính trị về bảo vệ môi trường thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước; Quy định Bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh Yên Bái; Quy hoạch bảo vệ môi trường tỉnh Yên Bái giai đoạn 2007-2015, tầm nhìn đến năm 2020; Kế hoạch hành động của tỉnh Yên Bái về đa dạng sinh học đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020; Kế hoạch thực hiện Nghị quyết số 35/NQ-CP ngày 18/3/2013 của Chính phủ về một số vấn đề cấp bách trong lĩnh vực bảo vệ môi trường...

Các văn bản này đã tạo hành lang pháp lý làm căn cứ để triển khai, thực hiện và cụ thể hoá công tác quản lý và bảo vệ môi trường. Ngành mà trực tiếp là Chi cục Bảo vệ môi trường đã phối hợp với các ngành, địa phương triển khai tốt công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm trong lĩnh vực bảo vệ môi trường nhằm ngăn chặn các hành vi vi phạm; đôn đốc, nhắc nhở các chủ dự án, chủ cơ sở phải chấp hành thực hiện các quy định pháp luật, biện pháp về bảo vệ môi trường.

Qua thanh tra, kiểm tra đã xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm như xử lý phạt tiền lên đến hàng trăm triệu đồng, thậm chí có cơ sở còn bị kiến nghị UBND tỉnh quyết định đình chỉ hoạt động để thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường. Đã tổ chức hơn 40 cuộc thanh tra, kiểm tra về bảo vệ môi trường đối với 324 đơn vị và xử lý 81 đơn vị vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường với tổng số tiền  872.300.000 đồng và tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh tạm thời đình chỉ hoạt động gần 15 cơ sở sản xuất để thực hiện đầu tư xây dựng công trình xử lý chất thải, đảm bảo yêu cầu về bảo vệ môi trường.

Bên cạnh đó, Sở đã làm tốt nhiệm vụ quan trắc hiện trạng chất lượng môi trường; điều tra, thống kê chất thải và đánh giá mức độ ô nhiễm môi trường; phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội triển khai thực hiện công tác bảo vệ môi trường...

Đồng thời làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật về bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh dưới nhiều hình thức như: tổ chức hội thảo, tập huấn, tuyên truyền trên thông tin đại chúng, xuất bản bản tin, in ấn tài liệu, tờ rơi, làm pa nô tuyên truyền, tổ chức các hoạt động hưởng ứng các ngày lễ trong năm như: ngày Quốc tế về đa dạng sinh học ngày 22/5, Ngày Môi trường thế giới 5/6, Chiến dịch “Làm cho thế giới sạch hơn”...

Bên cạnh đó, đã tổ chức thu phí bảo vệ môi trường đối với nước thải công nghiệp và ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường đối với hoạt động khai thác khoáng sản. Kết quả đến nay, thu phí bảo vệ môi trường đối với nước thải công nghiệp đạt hơn 2,1 tỷ đồng; có 119/153 đơn vị thực hiện việc ký quỹ phục hồi môi trường trong khai thác khoáng sản cho 174/250 điểm mỏ với tổng số tiền hơn 13,5 tỷ đồng. Điều này đã góp phần giảm thiểu ô nhiễm do hoạt động sản xuất công nghiệp gây ra trên địa bàn tỉnh, đồng thời cũng tạo nguồn thu để chi trả cho các hoạt động bảo vệ môi trường.

Qua thành tích trong công tác của mình một mặt đã góp phần cho sự lớn mạnh của ngành trong 10 năm qua, mặt khác làm cho công tác bảo vệ môi trường ngày càng được các cấp, các ngành quan tâm nhiều hơn; các phong trào quần chúng bảo vệ môi trường được phát động và duy trì thường xuyên; môi trường của tỉnh được cải thiện về nhiều mặt như trồng nhiều cây xanh, chất lượng môi trường đô thị và môi trường nông thôn chưa bị ô nhiễm; trên địa bàn không có khu vực bị suy thoái ô nhiễm môi trường; tình trạng phát sinh chất thải gây ô nhiễm môi trường tại các cơ sở sản xuất công nghiệp, cơ sở y tế đã được kiểm soát; hầu hết các cơ sở gây ô nhiễm môi trường đã và đang triển khai thực hiện xử lý triệt để ô nhiễm môi trường, không phát sinh các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng mới; rừng và đa dạng sinh học từng bước được phục hồi...

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác tham mưu trong lĩnh vực quản lý môi trường của Chi cục Bảo vệ môi trường vẫn còn nhiều thách thức và tồn tại như: vẫn còn có cơ sở vi phạm các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường như: chưa lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, đề án bảo vệ môi trường chi tiết, dự án cải tạo, phục hồi môi trường trình cơ quan có thẩm quyền thẩm định và phê duyệt; chưa lập hồ sơ xác nhận hoàn thành công trình, biện pháp xử lý môi trường; chưa thực hiện việc ký quỹ để cải tạo, phục hồi môi trường lần đầu và định kỳ thường xuyên; có cơ sở phát sinh chất thải gây ô nhiễm môi trường chưa được xử lý kịp thời; việc quan trắc, giám sát tác động môi trường chưa được các cơ sở thực hiện thường xuyên, liên tục; việc xử lý các cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng chưa thực hiện đảm bảo theo đúng kế hoạch đã được cơ quan thẩm quyền phê duyệt...

Để tiếp tục thực hiện thắng lợi những mục tiêu bảo vệ môi trường và hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ chính trị do cấp trên giao cho, trong thời gian tới, Chi cục Bảo vệ môi trường rất cần sự quan tâm chỉ đạo sát sao hơn nữa của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh Yên Bái, Ban chấp hành Đảng ủy và Ban giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường. Ngoài việc tiếp tục hoàn thiện và kiện toàn bộ máy tổ chức, cán bộ công chức trong Chi cục sẽ tiếp tục cố gắng rèn luyện, không ngừng phấn đấu học tập, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ để đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ được giao, hoàn thành tốt công tác tham mưu trong lĩnh vực quản lý môi trường, góp phần vào công tác bảo vệ môi trường của tỉnh đạt kết quả tốt đẹp.

Nguyễn Đức Dục (Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường)