Theo đó, xe có dung tích xi lanh đến 100cm3 tại địa bàn thị trấn, phường thu 80.000 đồng; ở các xã không thuộc vùng khó khăn thu 70.000 đồng; các vùng khó khăn theo Quyết định số 30/2007 của Thủ tướng Chính phủ thu 50.000 đồng. Xe có dung tích xi lanh trên 100cm3, tại các thị trấn, phường thu 130.000 đồng, ở các xã không thuộc vùng khó khăn thu 120.000 đồng; ở vùng khó khăn theo Quyết định số 30/2007 của Thủ tướng chính phủ thu 110.000 đồng. Các phường, thị trấn được để lại 10% số phí thu được, đối với xã không thuộc vùng khó khăn được để lại 15%; các xã thuộc vùng khó khăn để lại 20%.

Theo báo cáo của Văn phòng Quỹ BTĐB tỉnh, hiện nay, trên địa bàn tỉnh Yên Bái có khoảng 310.000 ôtô, xe máy. Nếu các địa phương đều làm tốt công tác thu thì mỗi năm có thêm 19 tỷ đồng. Tuy vậy, thực hiện thu Quỹ BTĐB đối với xe mô tô từ năm 2013 đến nay, toàn tỉnh mới thực hiện thu được trên 11,4 tỷ đồng; trong đó, năm 2013 thu trên 4,2 tỷ đồng, năm 2014 thu trên 6,3 tỷ đồng; 6 tháng đầu năm 2015, toàn tỉnh chỉ thu được hơn 900 triệu đồng phí BTĐB đối với xe mô tô. 9/9 huyện, thị, thành phố đều thu không đạt kế hoạch. Tại thành phố Yên Bái, nơi có số lượng xe mô tô lớn nhất nhưng kết quả thu phí giảm dần, năm 2013 nộp 3 tỷ đồng, năm 2014 chỉ nộp 2,22 tỷ đồng và 6 tháng đầu năm 2015 chưa đến 200 triệu đồng. Có khá nhiều phường, xã gặp khó khăn trong việc thu phí.

Là phường đông dân và có lượng xe máy lớn, ông Ngô Kim Ngọc - Chủ tịch UBND phường Hồng Hà (thành phố Yên Bái) cho biết: "Ngay sau khi có kế hoạch thu phí BTĐB đối với xe mô tô năm 2015 của thành phố, UBND phường đã chỉ đạo các bộ phận chuyên môn, các khu dân cư, tổ dân phố tổ chức khảo sát, thống kê, lập danh sách đồng thời giao cho bộ phận kế toán triển khai các quy định về thu nộp. Phường có 56 tổ nhân dân, năm 2013 có 28 tổ nhân dân triển khai thu phí BTĐB xe mô tô được 112,7 triệu đồng; năm 2014 truy thu số chưa nộp năm 2013 cộng với năm 2014 được 287,3 triệu đồng. 6 tháng đầu năm 2015, phường đã triển khai xuống các tổ dân phố nhưng do thông tin nhiều địa phương dừng thu, không có chế tài xử phạt đối với người không chấp hành nên chỉ có 4 tổ dân tiến hành thu được 53 xe môtô với số tiền 6,3 triệu đồng. Cụ thể, tổ 42 thu được 16 xe, tổ 46 thu 18 xe, tổ 5a thu 7 xe và tổ 16b thu 12 xe".

Tổ dân phố số 46, phường Hồng Hà có 39 hộ dân với khoảng 30 xe mô tô. Theo ông Lê Viết Ngật - Tổ trưởng tổ dân phố 46, đến thời điểm này, tổ đã thu phí BTĐB được 18 xe mô tô, chủ yếu là các đồng chí đảng viên và cán bộ, công nhân viên chức Nhà nước. Nhiều người dân không muốn nộp vì cho rằng, việc thu phí là chưa rõ ràng và thỏa đáng nên chưa chấp hành; việc thu phí theo đầu phương tiện không bảo đảm công bằng vì xe đi ít hay nhiều cũng đều phải đóng phí như nhau. Điều này trở thành cái cớ để người dân không đóng phí. Cầm 2 tờ biên lai có dấu đỏ trên tay, ông Trần Dũng cán bộ hưu trí ở tổ 42 phường Hồng Hà cho biết: "Gia đình tôi có 2 chiếc xe máy và đã nộp đầy đủ. Đây là một chủ trương đúng, nhằm tạo ra nguồn quỹ để duy tu, bảo dưỡng, nâng cấp các tuyến đường. Tuy nhiên, có một bất hợp lý là giữa người nộp và người không nộp khi tham gia giao thông thì không khác gì nhau vì không cơ quan nào kiểm tra, không có ai xử phạt".

Trong khi đó, hiện nay, chủ phương tiện không nộp phí BTĐB theo đầu phương tiện sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Thông tư số 186/2013/TT-BTC và các văn bản pháp luật liên quan, mức phạt từ 1 - 3 lần so với mức phí. Tuy nhiên, chỉ có các cơ quan có thẩm quyền về lĩnh vực phí, lệ phí mới có thẩm quyền xử phạt hoặc đề nghị xử phạt; thủ tục thanh tra, kiểm tra và lập hồ sơ xử lý vi phạm rườm rà, vì vậy, hiện, vẫn chưa áp dụng. Nhiều người dân phản ánh rằng, khi kiểm tra việc chấp hành Luật Giao thông đường bộ, cảnh sát giao thông không yêu cầu kiểm tra việc chấp hành nộp phí BTĐB. Thực tế, người nộp và người không nộp đều như nhau, tạo nên sự bất bình đẳng. Chính vì thế, thời gian tới, việc triển khai thu Quỹ BTĐB đối với xe gắn máy sẽ gặp khó khăn vì người dân thấy không nộp cũng không bị xử lý.

Ông Trần Văn Tiến - Trưởng phòng Quản lý giao thông, Chánh Văn phòng Quỹ BTĐB tỉnh cho biết: "Việc triển khai thu phí BTĐB đối với xe mô tô còn gặp nhiều khó khăn, nguyên nhân do địa bàn rộng, nhiều huyện miền núi, dân cư thưa thớt, số phí thu được nhỏ nên chi phí để lại trang trải cho công tác thu không đủ chi phí. Việc thống kê số lượng xe mô tô tại các địa phương gặp nhiều khó khăn, số liệu thống kế khó tránh khỏi sai lệch so với thực tế. Lực lượng công an vẫn chưa xử phạt những chủ phương tiện không thực hiện nộp phí BTĐB đối với xe mô tô nên tâm lý người dân là chưa tự giác nộp phí. Vì thế, mặc dù nhu cầu bảo trì các tuyến đường địa phương rất lớn nhưng nguồn thu của Quỹ thấp, chưa đáp ứng đủ và kịp thời".

Hiện nay, Bộ Giao thông vận tải đã trình Chính phủ tạm dừng thu phí BTĐB đối với xe mô tô từ ngày 1/1/2016. Do vậy, trong năm 2015, mọi người dân có xe mô tô đều phải đóng phí BTĐB.

Quang Thiều