Một ngày cuối năm Ất Mùi 2015, chúng tôi gặp lại ông Vũ Xuân Mùi, hiện trú tại thôn Trái Hút, xã An Bình, huyện Văn Yên trong căn nhà mới xây xong của gia đình ông. Ông bà ở riêng, 4 người con đều đã lập gia đình và có công ăn việc làm ổn định.

Khi chúng tôi hỏi về việc ông đã mưu trí để bắt giữ tên Nguyễn Văn Ngữ, thủ phạm giết hại anh Đỗ Ngọc Huề, công an viên xã An Bình vào tháng 10/1980, ông Mùi như linh hoạt hẳn ra so với tuổi ngoài 70 của mình: “Sáng hôm ấy, nghe tiếng súng nổ và tiếng người bên ngoài bờ sông, tôi là tự vệ ga Trái Hút cùng mọi người chạy ra, chứng kiến tận mắt anh Đỗ Ngọc Huề, công an viên xã An Bình phụ trách địa bàn Trái Hút (anh Huề là chồng chị Thuý - nhân viên bán vé nhà ga) bị bọn côn đồ bắn trọng thương trong khi làm nhiệm vụ. Khi bị truy đuổi, tên côn đồ đã doạ bắn lại, rồi nhảy xuống sông bơi xuôi để trốn, tôi cùng anh em công an, dân quân truy lùng nhưng chưa bắt được. Buổi trưa, tôi quay lại nhà ga để bán vé thay cho chị Thúy. Bán vé xong và chờ tàu rời ga an toàn nhưng hình ảnh anh Huề bị bắn trọng thương cứ lảng vảng trong đầu. Thế là tôi về nhà lấy con dao chạy ra nương mía phía bờ sông cách nơi tên tội phạm nhảy xuống khoảng vài trăm mét để trốn vì tôi nghĩ hắn chưa thể đi xa được, phương tiện đi lại ngày đó còn thiếu thốn, không tiện lợi như bây giờ. Phát hiện mấy ngọn mía vừa bị bẻ, lá còn tươi, tôi đang quan sát thì một họng súng K43 chĩa thẳng vào người tôi. Hắn mặc quần đùi, áo may ô gằn giọng:

- Đứng im, kêu tao bắn chết, cởi quần áo ra!

Bị bất ngờ, một thoáng lạnh người rồi tôi trấn tĩnh tự nhủ phải bình tĩnh không để nó giết mình, lấy quần áo cải trang để trốn thoát mà phải bắt sống nó.

- Đi đâu ra đây? - tên thủ phạm hỏi tôi.

- Đi chặt mía về bán chuyến tàu đêm! - tôi bình tĩnh trả lời.

- Cởi quần áo ra, nhanh lên, sáng nay tao đã cho thằng công an xã 6 viên đạn, mày có muốn theo nó không?

- Bây giờ trông anh giống một thường dân, không ai để ý thì anh sẽ thoát nhưng anh nên giấu khẩu súng đi, mang theo dễ lộ - tôi giả vờ thân thiện nói với nó.

- Tiếp tục đi chặt mía, đến tối mới được về, ồn ào tao bắn chết.

Tên thủ phạm không đi theo con đường tôi chỉ, nó tụt xuống bãi mía thấp hơn, rồi đi thẳng ra đường. Tôi chạy như bay về trạm lương thực gần đó báo cho lực lượng công an, tên thủ phạm bị bắt ngay sau đó. Tôi giúp lực lượng công an tìm ra chỗ nó giấu khẩu súng và về ga Trái Hút đón chuyến tàu đêm, tiếp tục công việc của mình”.

Khi ông Mùi kể đến đây, vợ ông bèn tiếp lời: “Ông ấy liều quá chú ạ! Vợ chồng tôi lúc ấy mới được 1 thằng con trai lớn, nếu nó bắn cho một phát là xong!”. Chúng tôi cười: “Bác nhầm rồi, bác trai như thế là dũng cảm, không phải liều đâu ạ”. Ông Mùi cười vang: “Lúc đó, tôi chỉ nghĩ đơn giản, phải tìm để bắt được tên tội phạm, chẳng nghĩ gì cho mình”.

Sau khi trao túi quà chúc tết của Thiếu tướng Đặng Trần Chiêu - Giám đốc Công an tỉnh cho ông Vũ Xuân Mùi, cùng nâng chén rượu cuối năm, tôi lặng lẽ quan sát ông già tuổi ngoài 70 nhưng vẫn còn nhanh nhẹn lắm.

Đồng chí Nguyễn Trọng Tuynh - Chủ tịch UBND xã An Bình đi cùng chúng tôi cũng cười lớn: “Bác Mùi luôn là một công dân gương mẫu, đoàn kết hòa đồng với bà con lối xóm và nhiệt tình trong các phong trào của địa phương”.

Nguyễn Chí Dân