Bà Trần Thị Hợp - Trưởng phòng Y tế, Phó ban chỉ đạo tiêu chí QGYTX huyện cho biết: theo kế hoạch thực hiện duy trì, xây dựng mới xã đạt Bộ tiêu chí QGYTX, hiện nay, trên địa bàn huyện có 7/27 xã đạt, đó là: Hoàng Thắng, Xuân Ái, Yên Phú, Đại Phác, Yên Hưng, Quang Minh, Tân Hợp. Đến năm 2016, các xã: An Thịnh, Đông Cuông, Lâm Giang phấn đấu sẽ xây dựng đạt Bộ tiêu chí QGYTX.

Phần lớn các xã đạt Bộ tiêu chí QGYTX đều được đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế, đội ngũ cán bộ được đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ… đáp ứng tốt công tác khám, chữa bệnh (KCB) ban đầu cho nhân dân.

Mục tiêu của huyện phấn đấu đến cuối giai đoạn 2016 - 2020 có 17/27 xã, thị trấn đạt Bộ tiêu chí QGYTX, đạt 63%. Bên cạnh đó, hàng năm, qua kiểm tra có trên 10 xã, thị trấn của huyện đều có bác sĩ về công tác tại trạm y tế, trung bình mỗi trạm đều có từ 5 - 7 cán bộ, nhân viên y tế, cơ bản đáp ứng nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe nhân dân tại cơ sở, phòng chống dịch bệnh, chăm sóc sức khỏe ban đầu.

Tuy nhiên, một số trạm còn gặp nhiều khó khăn do cơ sở vật chất xuống cấp, diện tích quy hoạch không đủ tiêu chuẩn, trang thiết bị còn thiếu, nhân lực hạn chế… Đây cũng là những vướng mắc mà ban chỉ đạo cần có biện pháp tháo gỡ trong thời gian tới.

Đến thăm Trạm Y tế xã Đại Phác - nơi được công nhận đạt Bộ tiêu chí QGYTX năm 2013, Trưởng trạm Phạm Thị Kim Chung cho biết: “cuối năm 2015, qua kết quả chấm điểm thực hiện duy trì Bộ tiêu chí của Ban Chỉ đạo huyện đánh giá các tiêu chí với số điểm là 87/100 điểm. Đến nay, xã Đại Phác tiếp tục duy trì tốt các tiêu chí như: nhà trạm được đầu tư xây dựng khang trang, đủ diện tích theo quy định, phòng chức năng được bố trí hợp lý, đảm bảo thực hiện nhiệm vụ KCB. Các điều kiện khác như: nguồn nước sinh hoạt, nhà tiêu hợp vệ sinh luôn bảo đảm theo quy định. Bên cạnh đó, trạm tổ chức thực hiện tốt hoạt động y tế dự phòng, vệ sinh môi trường và các chương trình mục tiêu quốc gia về y tế. Thực hiện tốt tiêu chí về truyền thông giáo dục sức khỏe, Trạm đầy đủ các phương tiện truyền thông theo quy định, hoạt động thường xuyên”.

Tuy nhiên, Trạm vẫn còn gặp không ít khó khăn, một số tiêu chí chưa đạt điểm tuyệt đối cần phấn đấu nâng cao chất lượng các tiêu chí: nhân lực thiếu cán bộ điều dưỡng, trang thiết bị đang có 112/176 loại, dụng cụ còn sử dụng được gần 80%; tủ thuốc tại Trạm hiện có trên 80% số loại thuốc trong danh mục thiết yếu theo quy định hiện hành, nhân viên y tế ở 10/10 thôn có túi thuốc y tế. Tiêu chí chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em, trẻ em suy dinh dưỡng cũng chưa đạt …

Tại xã Đại Sơn - địa phương có tỷ lệ hộ nghèo cao, vẫn còn nhiều khó khăn trong phát triển kinh tế, xã hội, nhưng không vì thế mà việc chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho nhân dân bị xem nhẹ. Năm 2008, Trạm Y tế xã Đại Sơn đã đạt chuẩn QGYTX nhưng để đạt được Bộ tiêu chí QGYTX giai đoạn đến năm 2020 thì còn rất khó khăn. Theo lộ trình của huyện, xã cố gắng xây dựng Trạm đạt bộ tiêu chí vào cuối giai đoạn 2016 - 2020.

Tuy nhiên, Trưởng trạm Y tế xã Nguyễn Thị Mai cho biết: “Khó khăn đầu tiên là Trạm vẫn chưa có bác sỹ và chỉ có 5 cán bộ, trong đó có 3 y sỹ, 1 điều dưỡng, 1 nữ hộ sinh. Tiếp đến là, cơ sở vật chất của Trạm vô cùng khó khăn,do nhà làm việc được xây dựng khá lâu, đã xuống cấp và chỉ rộng vài chục mét vuông gồm 4 phòng ghép: phòng trực và giao ban; phòng tiêm, khám bệnh và cấp cứu; phòng điều trị; phòng sản, phòng phụ khoa và phòng hấp dụng cụ. Đối với trang thiết bị y tế, theo danh mục của Bộ Y tế quy định có 176 loại, nhưng trong thực tế Trạm còn thiếu cả chủng loại và số lượng. Qua tìm hiểu được biết, Ban Chỉ đạo Bộ tiêu chí QGYTX của xã đã khảo sát, chấm điểm, Trạm chỉ đạt 75/100 điểm.

Dễ dàng nhận thấy, thực tế những trạm đã đạt Bộ tiêu chí QGYTX vẫn còn trong tình trạng “chín ép" và các trạm chưa đạt bộ tiêu chí thì còn vô vàn khó khăn. Về nguyên nhân chủ quan, một số trạm đã xuống cấp hoặc chưa đảm bảo số phòng theo quy định, trang thiết bị y tế còn thiếu so với quy định Bộ Y tế.

Thứ hai là, thiếu nhân lực, cơ cấu chưa phù hợp, đặc biệt là thiếu bác sỹ, cán bộ có chuyên khoa về y học cổ truyền, y tế thôn bản có nơi còn chưa được đào tạo chuyên môn. Yếu tố khách quan, trình độ dân trí không đồng đều, nhận thức của người dân về chăm sóc sức khỏe còn rất hạn chế, chủ yếu ở các xã vùng cao.

Theo đó, hệ lụy là tỷ lệ phát triển dân số tự nhiên, tỷ lệ suy dinh dưỡng ở trẻ em dưới 5 tuổi còn khá cao, hộ gia đình có đủ 3 công trình vệ sinh chưa đạt. Bên cạnh đó, công tác tuyên truyền, giáo dục sức khỏe còn hạn chế do thiếu trang thiết bị, phương tiện truyền thông đến các thôn; người dân tham gia bảo hiểm y tế còn thấp...

Lý giải về vấn đề này, bà Vũ Minh Huê - Phó chủ tịch UBND huyện, Trưởng ban chỉ đạo tiêu chí QGYTX cho biết: “Để hoàn thành mục tiêu đề ra, huyện có một số giải pháp cụ thể: yêu cầu các xã, thị trấn đăng ký lộ trình đạt chuẩn QGYTX và mỗi địa phương phải đề ra những giải pháp cụ thể, sát với tình hình thực tế. Các xã, thị trấn tăng cường tuyên truyền, vận động để người dân tham gia giữ vệ sinh môi trường, phòng, chống dịch bệnh, mua BHYT, thực hiện chính sách dân số/kế hoạch hóa gia đình. Phòng Y tế, Trung tâm Y tế tham mưu, rà soát, bố trí nhân lực, đề xuất đầu tư, nâng cấp, sửa chữa cơ sở vật chất, trang thiết bị... nhằm giúp các trạm y tế xã, thị trấn sớm đạt các tiêu chí của Bộ tiêu chí QGYTX đến năm 2020, góp phần nâng cao chất lượng công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân. Đặc biệt, tranh thủ tối đa nguồn hỗ trợ từ Nhà nước, các chương trình dự án, mở lớp đào tạo, tập huấn nâng cao trình độ chuyên môn, những lĩnh vực còn thiếu và yếu”.

Với nhiều giải pháp đồng bộ, cùng sự vào cuộc tích cực và chủ động của các cấp ủy, chính quyền và sự ủng hộ của nhân dân, tin rằng, đến năm 2020, Văn Yên sẽ hoàn thành Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ huyện lần thứ XV, nhiệm kỳ 2016 - 2020 với 62,96% tỷ lệ xã, thị trấn đạt Bộ tiêu chí QGYTX.

Trần Minh