Là một tỉnh miền núi, đông đồng bào dân tộc thiểu số, trình độ dân trí không đồng đều, nhưng Yên Bái là địa phương đạt được nhiều kết quả tốt trong bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ. Phong trào “Hai giỏi” phát triển sâu rộng từ các cơ quan ban ngành đến nhà máy, xí nghiệp, từ thành thị về nông thôn.

Đại đa số chị em không những nuôi con khỏe, dạy con ngoan, chung tay xây dựng tổ ấm gia đình mà còn đảm đương nhiều phần việc nơi cơ quan, đơn vị. Trong cộng đồng dân cư, nơi thôn quê, xóm phố, chị em đã và đang là những hạt nhân tiêu biểu trong phong trào văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao; là thành viên có uy tín trong các tổ hòa giải, tổ tự quản… góp phần xây dựng các khu dân cư văn hóa, đoàn kết.

Có thể nói, hiện nay số phụ nữ năng động, sáng tạo là chủ doanh nghiệp sản xuất kinh doanh quy mô lớn, thành công trong lao động sản xuất với những trang trại gieo trồng, chăn nuôi, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật và gặt hái được những thành công ở Yên Bái thật khó có thể kể hết; đặc biệt, tỷ lệ nữ tham gia ứng cử đại biểu Quốc hội khóa XIV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2016 - 2021 sau hiệp thương lần 3, đạt tỷ lệ khá cao và tăng mạnh so với nhiệm kỳ trước.

Theo thống kê: đại biểu Quốc hội: 6/8 người, tỷ lệ nữ đạt: 75%; đại biểu HĐND cấp tỉnh 42/102 người, tỷ lệ nữ đạt: 41,2%; đại biểu HĐND cấp huyện 205/521, tỷ lệ: 39,34% và đại biểu HĐND cấp xã 2.931/7.646 người, tỷ lệ: 38,33%.

Tỷ lệ lãnh đạo nữ cấp sở, ngành, đoàn thể cấp tỉnh là 164/347, chiếm tỷ lệ 42,26%, ở cấp huyện, thị là 83/223, chiếm tỷ lệ 37,2%. Chỉ tính riêng đội ngũ nữ công chức viên chức ngành giáo dục đã có tới 32 nữ thạc sĩ, 2 nữ tiến sĩ cùng rất nhiều những tấm gương nữ nhà giáo vượt khó dạy học trên các xã vùng cao Nậm Búng, Nậm Lành, Nậm Mười (huyện Văn Chấn), Tà Xi Láng, Túc Đán, Xà Hồ (huyện Trạm Tấu), Hồ Bốn, Khao Mang, Chế Tạo (huyện Mù Cang Chải), tuổi xuân của các chị là gắn với những con chữ cho trẻ em nghèo vùng cao.

Những con số kể trên cho thấy, lực lượng nữ công nhân viên chức lao động (CNVCLĐ) đang ngày càng tiến bộ, nhất là từ khi các phong trào như: "Xây dựng người cán bộ công chức trung thành - sáng tạo - tận tụy - gương mẫu"; "Thi đua lao động sáng tạo"; "Giỏi việc nước, đảm việc nhà"; "Tiếp tục xây dựng giai cấp công nhân thời kỳ đẩy mạnh CNH - HĐH"... được triển khai mạnh mẽ.

Bà Bồ Thị Hoa - Chủ tịch Hội Phụ nữ huyện Trấn Yên cho biết: “Chúng tôi rất tự hào bởi chị em phụ nữ hiện nay đã bình đẳng và tiến bộ; đặc biệt tại các xã vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số như Hồng Ca, Kiên Thành, Tân Đồng… chị em đã biết vươn lên trong cuộc sống, xây dựng hạnh phúc gia đình và tích cực hoạt động xã hội.

Giải Bóng chuyền nữ chào mừng 70 năm Ngày thành lập Đảng bộ huyện vừa qua là một thí dụ: nữ vận động viên 17, 18 tuổi sát cánh cùng các bác, các bà 58, 59 tuổi, thi đấu rất nhiệt tình, trước sự cổ vũ của hàng nghìn lượt khán giả”.

Đạt được nhiều thành tựu khả quan, nhưng hoạt động công tác nữ công trong CNVCLĐ còn nhiều hạn chế và rào cản. Đại đa số vị trí tuyển dụng tại các sở, ngành thuộc cơ quan quản lý nhà nước hoặc tổ chức chính trị xã hội và cả các doanh nghiệp vẫn ưu tiên nữ; những đơn vị tuyển dụng nhiều lao động nữ, chủ yếu là làm việc tại các nhà máy may như ở Cổ Phúc (Trấn Yên), Âu Lâu (thành phố Yên Bái) hay Thịnh Hưng (Yên Bình)… đó là những vị trí việc làm chỉ cho thu nhập 3,5 đến 4,5 triệu đồng/ tháng, một mức thu nhập khá thấp so với các nhà máy, xí nghiệp khác.

Bà Phạm Thanh Thủy - Ban Nữ công Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thông tin: “Khảo sát cho thấy, lao động nữ có nguy cơ mất việc làm lớn hơn nam giới, trong khi chị em lại ít có điều kiện học tập nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Tại nhiều hội thảo về vai trò, hiệu quả công tác, lao động của nữ CNVCLĐ, nhiều lãnh đạo, cán bộ công đoàn và nữ công từ trung ương đến địa phương băn khoăn, các chính sách đặc thù cho nữ CNVCLĐ đã có nhưng chưa được coi trọng và thực hiện nghiêm”.

Yên Bái đang đẩy mạnh chính sách thu hút đầu tư; nhiều nhà máy, xí nghiệp đã và đang đi vào sản xuất, tạo chỗ làm cho hàng nghìn lao động, trong đó chủ yếu là nữ vào làm việc, đó là một tín hiệu rất đáng mừng; tuy nhiên, thời gian qua chúng ta dành sự quan tâm xây dựng tổ chức công đoàn và công tác nữ tại các quan đơn vị hành chính sự nghiệp mà chưa quan tâm củng cố, phát triển tổ chức chính trị xã hội quan trọng này tại các doanh nghiệp; đó là thiếu sót lớn.

Chắc chắn rằng, khi nào tổ chức công đoàn vững mạnh và làm tốt công tác nữ công thì quyền và lợi ích chính đáng của người lao động, nhất là lao động nữ mới được bảo đảm và việc chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho họ, thúc đẩy họ hưởng ứng các phong trào vì sự tiến bộ của bản thân... thì mới có sự phát triển bền vững.

Lê Phiên