Lao Chải là xã đặc biệt khó khăn của huyện Mù Cang Chải, xã có 14 bản, 1.516 hộ với 8.700 nhân khẩu, trong đó đồng bào Mông chiếm trên 99%. Kinh tế chủ yếu chỉ dựa vào sản xuất nông - lâm nghiệp nên đời sống của bà con gặp không ít khó khăn, những tập tục lạc hậu như việc cưới, việc tang, thả rông gia súc gây mất vệ sinh môi trường vẫn còn diễn ra.
Trước thực trạng đó, Đảng ủy, chính quyền xã đã tuyên truyền, vận động nhân dân theo phương châm "cán bộ, đảng viên đi trước, dân làng theo sau”, "cầm tay chỉ việc”; triển khai, thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang gắn với những mục tiêu quan trọng trong lộ trình xây dựng nông thôn mới…
Nhờ tích cực tuyên truyền, vận động nên nhận thức của người dân ngày càng được nâng lên, các hủ tục lạc hậu dần được xóa bỏ, tinh thần đoàn kết cộng đồng ngày càng gắn bó, đời sống tinh thần của nhân dân được cải thiện hơn. Đám cưới được tổ chức an toàn, tiết kiệm, đăng ký kết hôn đảm bảo trai, gái đủ tuổi theo quy định của pháp luật. Xã đã giảm nạn tảo hôn, nhiều bản đã bỏ tục thách cưới, hạn chế rượu bia, thuốc lá trong đám cưới.
Các nghi lễ thực hiện trang nghiêm nhưng giữ được thuần phong mỹ tục của dân tộc.Việc tổ chức ăn uống trong đám cưới trên địa bàn xã đã được điều chỉnh bằng quy ước, hương ước của bản. Đám tang cũng được tổ chức chu đáo nhưng tiết kiệm, không để nhiều ngày, không mổ nhiều trâu, bò, lợn, gà như trước.
Những người đã chết được cho vào áo quan để đảm bảo giữ gìn vệ sinh môi trường, tránh lây lan bệnh dịch. Hiện nay, 14/14 bản của xã đã ký cam kết thực hiện tốt quy ước, hương ước do dân bản tự xây dựng và đề ra các tiêu chí.
Đến nay, đã có hai bản đi đầu trong việc thực hiện nếp sống văn hóa, văn minh là bản Lao Chải và bản Xéo Dì Hồ A. Bản Lao Chải có 152 hộ dân, hầu hết nhà nào cũng xây dựng công trình vệ sinh và làm chuồng gia súc, gia cầm cách ly nhà ở, không thả rông trâu, bò, lợn, dê…
Nhà của hộ dân nào cũng làm được khang trang, con đường vào bản luôn được giữ gìn vệ sinh sạch sẽ, không để gia súc phóng uế ra đường như trước nữa.
Những ngôi nhà mới của người dân Lao Chải được xây dựng khang trang.
Ông Giàng A Công - Trưởng bản Lao Chải cho biết: "Bản đã chỉ đạo thực hiện nghiêm quy ước, hương ước, khi có người chết phải đưa vào áo quan, việc tổ chức cưới hỏi cũng không được thách tiền cưới, con gái phải đủ 18 tuổi, con trai phải đủ 20 tuổi mới được kết hôn. Bản còn thực hiện tốt việc giữ gìn vệ sinh môi trường chung, nhân dân trong bản đã đào được 120 hố rác để tập kết rác thải. Tình trạng rác thải bừa bãi đã được hạn chế nhiều, phong trào "5 không, 3 sạch” đang được nhân rộng trên địa bàn...”.
Ông Trần Minh Vấn - Bí thư Đảng ủy xã khẳng định: "Có được sự chuyển biến tích cực trong việc xây dựng đời sống văn hóa, văn minh ở khu dân cư tại xã Lao Chải là nhờ có sự đồng thuận của nhân dân, mọi chủ trương đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước đều được phổ biến tại các cuộc họp bản để cho dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra và thực hiện. Thời gian tới, chúng tôi sẽ chọn mô hình này để nhân rộng ra 14 bản trong toàn xã”.
Những kết quả đã đạt được trong Phong trào "Toàn dân đoàn kết xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh ở khu dân cư” thời gian qua là "đòn bẩy” để Lao Chải nỗ lực phấn đấu thực hiện tốt việc xây dựng thôn, bản, gia đình văn hóa, văn minh.
Đức Hồng