Có những con người đã mắc sai lầm và đang phải chịu hình phạt trong các trại giam, nhưng họ vẫn luôn khao khát được trở về với gia đình và xã hội trong những ngày xuân. Ở đây, nhiều người đã ăn hơn 10 cái tết trong trại giam, cũng có người mới chỉ lần đầu, nhưng họ đều có chung một khát khao về cuộc sống tự do, khao khát trở về, sự hối hận phải trả giá bằng những năm tháng sau song sắt… Những ngày đầu xuân mới, chúng tôi đã đến thăm Trại giam Hồng Ca để tìm hiểu về "mùa xuân sau song sắt” của họ.
Trại giam Hồng Ca (Cục C10, Bộ Công an) đóng quân trên địa bàn thôn 8, xã Hưng Khánh, huyện Trấn Yên, cách trung tâm thành phố 30 km, giao thông đi lại còn nhiều khó khăn, thời tiết khắc nghiệt ảnh hưởng lớn tới quá trình tổ chức lao động, sản xuất và dạy nghề cho phạm nhân.
Vượt qua những khó khăn đó, Trại giam Hồng Ca nhiều năm liền đạt thành tích xuất sắc, nhận được cờ thi đua của Bộ Công an trong hoạt động cảm hóa, giáo dục phạm nhân, để họ nhận ra những lỗi lầm, làm lại cuộc đời.
Những ngày tết, tâm lý phạm nhân thường có diễn biến nhớ nhà, để phạm nhân cảm thấy cái tết ấm áp gần gũi hơn, các cán bộ quản giáo, cùng các phạm nhân tỉ mỉ sửa sang lại Trại giam, mổ lợn và gói bánh chưng, điều này cũng giúp cho các phạm nhân cảm nhận sự ấm áp của mùa xuân được lan tỏa khắp trại giam.
Phạm nhân Nguyễn Ngọc Khánh (Phân trại số 1) tâm sự: "Trong dịp tết cổ truyền của dân tộc, anh em phạm nhân chúng tôi lúc nào cũng rất nhớ nhà. Tuy vậy, ở đây, chúng tôi cũng cảm nhận được sự gần gũi của cán bộ quản giáo, cán bộ thường tổ chức cho anh em tập văn nghệ, thể dục, thể thao, rồi dành thời gian tâm sự tìm hiểu hoàn cảnh gia đình, động viên anh em chúng tôi tiếp tục cố gắng cải tạo tốt để được về với xã hội”.
Nói về công việc trong những ngày tết tại cơ quan, Trung tá Hoàng Quý Dương – Đội trưởng Đội Cảnh sát quản giáo cho biết: "Trong những ngày tết, mỗi phạm nhân được hưởng chế độ ăn bằng 5 ngày thường, các món ăn cũng được đa dạng hơn để họ vơi bớt nỗi nhớ nhà và tạo được không khí vui vẻ, ấm cúng. Các cán bộ, quản giáo luôn chú ý bảo đảm cho phạm nhân đúng đủ tiêu chuẩn theo quy định của Nhà nước cấp phát, ngoài ra, các hoạt động thăm gặp, vui chơi giải trí, thể thao rèn luyện sức khỏe cho phạm nhân đều được chúng tôi rất quan tâm”.
Trại giam Hồng Ca hiện nay đang cảm hóa, giáo dục cho hơn 2.000 phạm nhân, trong đó chiếm 75% là đồng bào dân tộc thiểu số vùng cao, phạm tội mua bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép chất ma túy do thiếu hiểu biết về pháp luật, tiếp tay cho các hành vi buôn bán, vận chuyển ma túy…
Giờ thăm gặp phạm nhân tại Phân trại số 1.
Giọng đầy nghẹn ngào, phạm nhân Bùi Văn Phương (Phân trại số 1) chia sẻ: "Mình rất hối hận về những lỗi lầm, về những việc mình đã gây ra. Những ngày tháng tại đây sẽ là động lực để mình phấn đấu cải tạo tốt, tu dưỡng bản thân thật tốt để sớm được trở về với gia đình vợ con, vì cứ tết như thế này là thấy nhớ nhà vô cùng”.
Còn đối với phạm nhân trẻ Kiều Trung, đây là năm đầu tiên phạm nhân này chấp hành án tại Trại giam Hồng Ca, cảm xúc của Trung khi mùa xuân về là cảm thấy hối hận, tội lỗi về những việc đã làm khi còn ngoài xã hội, Trung ân hận nói: "Đây là năm đầu tiên đón tết ở đây, mọi thứ rất bỡ ngỡ, sợ, cuộc sống đảo lộn hoàn toàn so với lúc còn ngoài xã hội, nhưng các cán bộ luôn động viên và ân cần giúp đỡ. Em cũng xác định bây giờ đã lỡ rồi, phải trả giá cho những sai lầm thì phải cố gắng sửa chữa”…
Ngoài những phạm nhân đang chấp hành án phải ăn tết trong trại giam thì còn có những người đang tạm gác niềm vui đoàn viên cùng gia đình trong giờ khắc thiêng liêng nhất để thực hiện nhiệm vụ, đó chính là những cán bộ quản giáo tại trại giam.
Gia đình, vợ con của các cán bộ quản giáo trong nhiều cái tết đã phải hy sinh niềm vui ngày đoàn viên, để tiếp tục ủng hộ tinh thần cho người chồng, người cha đang trực tiếp làm nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước giao phó.
Đối với các cán bộ, quản giáo tại Trại giam, tết chỉ ý nghĩa khi nhiệm vụ hoàn thành, khi tất cả những mảnh đời lầm lỗi được hưởng một cái tết trọn vẹn niềm vui, hạnh phúc.
Thượng úy Trương Tuấn Nam – cảnh sát quản giáo Phân trại số 1 chia sẻ: "Cũng tâm sự thật, hàng năm, vợ con đều mong ngóng mình về tết để chăm sóc cho gia đình, được cùng nhau đi thăm hỏi ông bà, cha mẹ và họ hàng, nhưng công việc là vậy, nhiệm vụ là trên hết nên lâu dần cũng phải quen với việc tết mình vắng nhà. Đại đa số những người vợ, người mẹ, anh em họ hàng của cán bộ, quản giáo trong Trại giam đều thông cảm cho anh em thôi, tất cả đều vì nhiệm vụ chung, mình hy sinh một chút để hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao”…
Ngoài việc chuẩn bị tết cho phạm nhân ấm áp hơn, Trại giam Hồng Ca còn thực hiện kết nghĩa với chính quyền địa phương xã Hưng Khánh, phối hợp tổ chức nhiều hoạt động thiện nguyện, có ý nghĩa, góp phần chăm lo đời sống tết cho nhân dân địa phương, khẳng định tình quân – dân bền chặt, son sắt. Minh chứng cho điều đó là công trình vui chơi giải trí văn hóa văn nghệ phục vụ nhân dân trên địa bàn, có diện tích gần 3.000 m2, tổng mức đầu tư lên đến gần 1 tỷ đồng. Đây là công trình do Trại giam Hồng Ca xây dựng tặng cho xã Hưng Khánh, làm nơi để bà con tổ chức các hoạt động vui chơi tập thể và tổ chức các buổi sinh hoạt cộng đồng.
Phát huy những gì đã đạt được, tập thể Ban Giám thị Trại giam Hồng Ca hiện đang tiếp tục nâng cao chất lượng quản lý, giam giữ, giáo dục và cải tạo phạm nhân, chủ động nắm bắt tình hình, diễn biến, tư tưởng của phạm nhân và thực hiện khẩu hiệu hành động: "Đổi mới, chủ động, kỷ cương, trách nhiệm, hiệu quả”.
Đảng ủy, lãnh đạo đơn vị cùng toàn thể cán bộ, chiến sỹ đoàn kết thống nhất đưa đơn vị ngày càng phát triển đi lên, thực hiện thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ chính trị đã đề ra.
Thượng tá Nông Nghiệp Tiến – Phó Giám thị Trại giam Hồng Ca cho biết: "Mục tiêu của chúng tôi năm 2019 là đảm bảo tuyệt đối an toàn trong trại giam, không để phạm nhân trốn thoát, không để xảy ra những vụ việc phức tạp gây rối, không để các đối tượng xấu lợi dụng đưa vật cấm vào trại… Tập thể cán bộ, chiến sỹ, quản giáo, nhân viên trong cơ quan đoàn kết một lòng, phấn đấu hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao”.
Một mùa xuân nữa lại về, ngàn hoa khoe sắc muôn màu, cỏ cây đã đơm chồi nảy lộc trên khắp các nẻo đường. Làm thế nào để cảm hóa được các phạm nhân sống lương thiện, làm lại cuộc đời luôn là mục tiêu của các quản giáo Trại giam Hồng Ca trong công tác giáo dục, cảm hóa những người lầm lỡ, giúp họ cải tạo tốt, luôn tin tưởng vào đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.
Thiên Cầm