Có thể nói, đây là một trong những văn bản quy phạm pháp luật được rất nhiều người quan tâm, trong đó 2 yếu tố là: nồng độ cồn trong khí thở của người tham gia giao thông trên ngưỡng 0% đã vi phạm và mức xử phạt lên đến hàng chục triệu đồng, kèm theo thời hạn thu giữ phương tiện, thu giữ giấy phép lái xe lên tới hàng năm trời được quan tâm, bàn luận nhiều nhất.
Là một tỉnh miền núi, có đông đồng bào dân tộc, tình trạng uống rượu bia khá phổ biến, hậu quả từ việc say xỉn nói chung và tai nạn giao thông nói riêng không thể kể hết nên khi Nghị định 100/2019 ra đời, người dân Yên Bái cũng sôi nổi bàn tán. Nhưng với việc tuyên truyền rất tích cực và các cuộc tuần tra, kiểm soát của lực lượng giao thông, tình trạng say xỉn đã giảm hẳn, đại đa số người dân đồng tình cao với hình thức răn đe của Nhà nước.
Đường phố thanh bình, bác sĩ thảnh thơi, quán nhậu vắng vẻ hơn trước, đó là dấu hiệu tích cực mà Luật Phòng chống tác hại của rượu bia, nhất là Nghị định 100/2019 mang lại.
19 giờ 30 ngày 10/1/2020, Khoa Hồi sức cấp cứu Bệnh viện Hữu Nghị 103 thực sự vắng vẻ, các bác sĩ và điều dưỡng thảnh thơi hơn, người hoàn thiện hồ sơ bệnh án, người vào mạng internet nghiên cứu tài liệu, nâng cao trình độ chuyên môn. Đây là cảnh tượng rất hiếm thấy, nó chỉ diễn ra sau khi Nghị định 100/2019 có hiệu lực.
Bác sĩ Bùi Vũ Giang chia sẻ: "Trước đây, vào những ngày nghỉ, ngày lễ, số bệnh nhân chấn thương vào viện rất nhiều. Càng ngày đẹp, ngày lễ càng đông bệnh nhân, phần lớn bệnh nhân nhập viện vào thời điểm sau 19 giờ, khi cuộc nhậu đã tàn. Dù chưa có thống kê chính thức nhưng cứ khoảng 10 người nhập viện vì tai nạn giao thông thì 9 người liên quan đến rượu”.
Tại Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Yên Bái tuy không vắng vẻ nhưng toàn bộ số bệnh nhân đang được các bác sĩ tập trung cứu chữa đều liên quan đến các bệnh tim mạch, hô hấp, tiêu hóa, tuyệt đối không có trường hợp nào chấn thương.
Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Song Hào - Phó Giám đốc Bệnh viện vui vẻ cho biết: "Rất đáng mừng, mấy ngày qua không có ca nào nhập viện do tai nạn có liên quan đến rượu; như vậy có nghĩa, chỉ 10 ngày sau khi Nghị định 100/2019 ra đời đã có ít nhất cả chục người không què quặt, không tử vong, không có những gia đình tan nát do rượu! Như thế đã là hạnh phúc rồi, đừng trách móc, phàn nàn điểm nọ, điểm kia của Nghi định 100/2019 nữa”.
Là người bác sĩ đã rất nhiều lần giành giật lại sự sống cho bệnh nhân và cả không ít lần thất bại khi đã cùng tập thể các thầy thuốc đã nỗ lực hết sức nhưng bất thành, chứng kiến sự đau xót của thân nhân những nạn nhân tai nạn giao thông, bác sĩ Hào càng thấu hiểu tác hại của rượu bia đối với sức khỏe con người nói chung và người tham gia giao thông nói riêng.
Trên các tuyến phố ở thành phố Yên Bái, thị xã Nghĩa Lộ, hay các huyện Yên Bình, Văn Yên, Trấn Yên… người xe tấp nập lo toan cái tết Canh Tý, lưu lượng tham gia giao thông tăng từng ngày nhưng trật tự giao thông luôn được đảm bảo; đặc biệt, không thấy những khuôn mặt đỏ như gà chọi sau tay lái, không có những cảnh tượng loạng choạng, ngả nghiêng; không thấy tiếng gầm rú của động cơ, đặc biệt là không thấy những âm thanh ghê rợn từ những cú va chạm phương tiện, để rồi thân thể sõng soài trên vũng máu rồi cả những tử thi đắp chiếu bên đường.
Anh Hoàng Văn Sơn làm nghề chạy xe ôm ở ngã tư Cao Lanh cho biết: "Thời điểm này như mọi năm là "phong trào rượu” lên cao nhất, nào liên hoan, chia tay, gặp gỡ, nào tổng kết, tất niên… tiêng "zô zô” vang trời, sau cuộc nhậu, không ít anh chị ngồi trên ghế còn không thẳng, vậy mà leo lên xe phóng vun vút ngoài đường. Rượu vào lái xe quá nguy hiểm, tai nạn thương tật cho bản thân, ảnh hưởng đến gia đình, con cái đã đành, nhiều trường hợp say rượu còn gây họa cho người ý thức chấp hành luật lệ giao thông tốt. Tôi ủng hộ phạt thật nặng người uống rượu tham gia giao thông”.
Theo ghi nhận của chúng tôi, kể từ khi Nghị định 100/2019 có hiệu lực, cùng với đó là lực lượng công an tuần tra, kiểm soát rất mạnh, hàng chục trường hợp điều khiển phương tiện sau khi uống rượu bia đã bị phát hiện và xử lý đã khiến các quán ăn trên địa bàn thành phố Yên Bái giảm mạnh lượng khách.
Khu ẩm thực đầu đường Nguyễn Tất Thành có những nhà hàng không một bóng khách. Đoạn quốc lộ 37 qua phường Hợp Minh trước đây buổi trưa, buổi tối đông khách là thế mà mấy bữa nay lượng khách cũng giảm hẳn. Thâm nhập vào các quán ăn mới thấy, có những bàn tiệc cụng ly bằng… nước khoáng thiên nhiên; không ít thực khách chấp nhận dùng xe ôm hoặc taxi đi nhậu, có lẽ vì thế mà các hãng taxi như Sơn Hòa, Mai Linh, Yên Sơn được dịp đắt khách.
Khoa hồi sức cấp cứu các bệnh viện giảm hoặc không có bệnh nhân chấn thương do tai nạn giao thông liên quan đến rượu, bia.
Ông Nguyễn Quan B chia sẻ: "Uống ly rượu mà mất hơn chục triệu đồng thì ai uống nổi, thôi từ nay giảm rượu dần, lỡ có khách hay việc phải uống thì chọn phương tiện dịch vụ. Tốn một tý nhưng an toàn mà không bị phạt”.
Cũng vì lực lượng công an làm rất nghiêm và mức phạt tăng lên rất cao nên đã xuất hiện tâm lý… ngại mời mọc, ngại đi bia rượu! Nói như một anh bạn hay nhậu thì: "Gọi nhau đi nhậu giờ không dễ, tàn cuộc mà bạn nhậu bị giữ xe, bị phạt mấy chục triệu, gần nửa năm lương thì ái ngại lắm. Sử dụng taxi an toàn thật đấy nhưng đâu có tiện lợi, chưa kể mất toi vài ba trăm nghìn. Thôi, dừng rượu luôn cho lành”.
Đúng là "phong trào rượu” đã giảm mạnh, nhờ thế mà đường phố thành bình, bác sĩ thảnh thơi, quán nhậu vắng vẻ hẳn đi, đó là tín hiệu rất tốt. Đâu đó vẫn có ý kiến phàn nàn theo kiểu: "Phải có ngưỡng cụ thể là bao nhiêu hãy phạt, không nên trên mức 0% là đè ra phạt…”, hay "Đùng một cái là áp dụng ngay, luật gì thì luật cũng phải 45 ngày sau mới có hiệu lực để tuyên truyền, giải thích tìm hiểu chứ, làm vậy khác gì úp sọt”…
Đó là những ý kiến trái chiều, tưởng là rất có lý nhưng thử hỏi làm gì có ngưỡng nồng độ cồn cụ thể nào gây hoặc không ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý con người, nói cách khác, người A uống 10 ly rượu không say, người B chỉ nhấp môi đã chóng mặt thì luật lệ làm gì có cơ sở để đưa ra ngưỡng cụ thể.
Đối với ý kiến "Nghị định ban hành được 2 hôm đã có hiệu lực thi hành” thì câu trả lời là: Theo Khoản 2 Điều 151 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định: "Văn bản quy phạm pháp luật được ban hành theo trình tự, thủ tục rút gọn thì có thể có hiệu lực kể từ ngày thông qua hoặc ký ban hành, đồng thời phải được đăng ngay trên Cổng thông tin điện tử của cơ quan ban hành và phải được đưa tin trên phương tiện thông tin đại chúng; đăng Công báo nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc công báo tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chậm nhất là sau 3 ngày kể từ ngày công bố hoặc ký ban hành”.
Vậy là đã rõ cả, tốt nhất là nên chấp hành vì luật đã quy định cụ thể và đã có hiệu lực thi hành; hơn nữa, uống ít thôi vì rượu bia mà uống nhiều thì tàn tạ sức khỏe; chẳng ai cấm uống rượu đâu, luật chỉ quy định đã uống thì không lái xe thôi. Quá nhiều tang tóc nguyên nhân từ rượu mà ra rồi!
Lê Phiên
