Tiếp tục khống chế có hiệu quả tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh, tiến tới đưa tỷ số giới tính khi sinh trở lại mức cân bằng tự nhiên, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh là mục tiêu Đề án kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh giai đoạn 2021-2025 được tỉnh Yên Bái đặt ra.
Mục tiêu cụ thể phấn đấu khống chế và giảm tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh hàng năm ở mức 0,3 điểm phần trăm/năm để đưa tỷ số này đạt 110,5 trẻ trai/100 trẻ gái đến năm 2025, dần đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên là 107 trẻ trai/100 trẻ gái.
Theo kết quả Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019, tỷ số giới tính khi sinh của tỉnh Yên Bái là 101,3 nam/100 nữ, hoàn thành vượt mức mục tiêu kế hoạch giai đoạn 2017-2020 đề ra.
Tuy nhiên trên thực tế, tại một số địa phương, khu vực, tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn ở mức cao. Tư tưởng trọng nam khinh nữ, cần có con trai để nối dõi vẫn còn khá phổ biến trong nhân dân.
Quy định không thông báo giới tính cho phụ nữ mang thai để lựa chọn giới tính chưa được thực hiện nghiêm ở phần nhiều cơ sở y tế, nhất là các cơ sở siêu âm sản khoa tư nhân. Tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên trong những năm gần đây có xu hướng gia tăng - đây cũng là một trong những yếu tố nguy cơ làm mất cân bằng giới tính khi sinh.
Giải quyết tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, ngành dân số đã chủ động tham mưu với các cấp ủy đảng, chính quyền các giải pháp; đồng thời, triển khai đồng bộ nhiều mô hình, đề án tác động tạo chuyển biến, thay đổi tâm lý phải có con trai nối dõi, trọng nam khinh nữ; từng bước nâng cao vai trò của người phụ nữ trong gia đình và xã hội; vận động các cặp vợ chồng không lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức.
Để Đề án đạt hiệu quả, mục tiêu đặt ra, tỉnh xây dựng và thực hiện các chính sách nhằm hỗ trợ, nâng cao vai trò, vị thế của phụ nữ và trẻ em gái trong gia đình, cộng đồng và xã hội.
Có các chính sách hỗ trợ về vật chất, tinh thần cho các cặp vợ chồng sinh con một bề là gái thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số thuộc các xã vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn; hỗ trợ cho các cặp vợ chồng sinh con một bề là gái khi hết tuổi lao động nhưng không có lương hưu.
Xây dựng mô hình điểm chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, tăng cường chăm sóc người cao tuổi tại cộng đồng, đặc biệt quan tâm đến người cao tuổi có con một bề là gái.
Đi đôi với đó, nâng cao hơn nữa vai trò, trách nhiệm của lãnh đạo cấp ủy, chính quyền, đoàn thể các cấp, các chức sắc tôn giáo, những người có uy tín trong cộng đồng nhằm tạo sự ủng hộ và hỗ trợ về nguồn lực, góp phần can thiệp giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, thực hiện bình đẳng giới.
Đề án kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh thực hiện trong giai đoạn 2021-2025 xác định những chỉ tiêu cơ bản, đó là: 90% các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ được tuyên truyền, tư vấn các quy định pháp luật, hậu quả của lựa chọn giới tính thai nhi; 90% đối tượng thanh niên được tuyên truyền, tư vấn các quy định pháp luật, hậu quả của lựa chọn giới tính thai nhi.
Cùng đó 100% cán bộ truyền thông các cấp, nhân viên y tế thôn bản kiêm cộng tác viên dân số được tập huấn về phương pháp, kỹ năng truyền thông kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh, về giới và bình đẳng giới trong gia đình; 100% cơ sở và nhân viên y tế có cung cấp dịch vụ khám, chẩn đoán, phá thai cam kết không cung cấp dịch vụ chẩn đoán và lựa chọn giới tính thai nhi…
Tỉnh chỉ đạo cấp ủy đảng, chính quyền, mặt trận Tổ quốc và đoàn thể các cấp đưa các hoạt động giảm tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh vào các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm, có biện pháp thực hiện phù hợp với từng địa phương.
Minh Thúy