Nhiệm vụ "đánh giá, công nhận, xây dựng xã, phường, thị trấn đạt chuẩn tiếp cận pháp luật (CTCPL)" là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, được coi là một trong những tiêu chí trong Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2016-2020 (tiêu chí 18.5) theo Quyết định số 1980/QĐ-TTg ngày 17/10/2016 của Thủ tướng Chính phủ.
Từ thực tiễn đánh giá, công nhận, xây dựng cấp xã đạt CTCPL thời gian qua cho thấy, đây là nhiệm vụ mới có ý nghĩa quan trọng đối với công tác quản lý Nhà nước, nhất là tại cơ sở. Việc đánh giá, xây dựng cấp xã đạt CTCPL góp phần nâng cao ý thức tuân thủ, chấp hành pháp luật và trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã trong thực thi công vụ và phát huy dân chủ của nhân dân.
Năm 2019, cả 9/9 huyện, thị, thành phố đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện quy định về xây dựng xã, phường, thị trấn đạt CTCPL. Đồng thời, ban hành quyết định kiện toàn Hội đồng đánh giá CTCPL cấp huyện và đánh giá cấp xã đạt CTCPL theo quy định.
Năm 2019, toàn tỉnh có 159/173 xã, phường, thị trấn đạt CTCPL (tăng 38 xã, phường, thị trấn so với năm 2018, đạt tỷ lệ 92%), 6/9 huyện, thị xã, thành phố có 100% xã, phường, thị trấn đạt CTCPL, như: thành phố Yên Bái (15/15 xã, phường); huyện Trấn Yên (21/21 xã, thị trấn); Văn Chấn (24/24 xã, thị trấn); Mù Cang Chải (14/14 xã, thị trấn); Yên Bình (24/24 xã, thị trấn); thị xã Nghĩa Lộ (14/14 xã, phường, thị trấn…
Năm 2020 là năm thứ 3 triển khai Quyết định số 619 của Thủ tướng Chính phủ quy định về xây dựng xã, phường, thị trấn đạt CTCPL, cũng là năm nhiệm vụ xây dựng cấp xã đạt CTCPL được xác định là một nhiệm vụ trọng tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện của tỉnh trong Chương trình hành động số 190 của Tỉnh ủy.
Ngay từ đầu năm, Sở Tư pháp đã chủ động tham mưu UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 07 triển khai công tác phổ biến, giáo dục pháp luật; hòa giải ở cơ sở; xây dựng cấp xã đạt CTCPL năm 2020 trên địa bàn tỉnh.
Đồng thời, không chỉ tập trung xây dựng, đánh giá và công nhận đối với các xã đăng ký xây dựng nông thôn mới mà còn thực hiện đối với tất cả các xã, phường, thị trấn; tập trung chỉ đạo, nâng cao hơn nữa điểm số của các chỉ tiêu đánh giá đối với các xã, phường, thị trấn đã đạt CTCPL năm 2019. Sở Tư pháp đã xây dựng kế hoạch và tiến hành kiểm tra công tác tư pháp năm 2020, chú trọng kiểm tra toàn diện nhiệm vụ xây dựng cấp xã đạt CTCPL tại 3 huyện: Văn Chấn, Lục Yên và Mù Cang Chải.
Để đạt được kết quả cao hơn trong công tác xây dựng cấp xã đạt CTCPL, cần tiếp tục quán triệt, phổ biến sâu rộng đến các cơ quan, đơn vị, địa phương và nhân dân; nâng cao nhận thức, xác định rõ trách nhiệm của các ngành, các cấp trong thực hiện nhiệm vụ được giao, bảo đảm thống nhất, đồng bộ, đúng quy định; gắn các tiêu chí, chỉ tiêu tiếp cận pháp luật với trách nhiệm quản lý của các cơ quan, đơn vị nhất là trong bảo đảm thi hành Hiến pháp và pháp luật, giải quyết các thủ tục hành chính; phổ biến, giáo dục pháp luật; hòa giải ở cơ sở và thực hiện dân chủ ở cơ sở.
Bên cạnh đó, thường xuyên kiểm tra việc thực hiện các chỉ tiêu để xác định tiến độ thực hiện và mức độ đạt được, tìm ra nguyên nhân chưa đạt CTCPL; tăng cường các hoạt động thông tin, hỗ trợ người dân trong tiếp cận thông tin pháp luật và giám sát chặt chẽ các hoạt động thi hành pháp luật, nhằm phòng ngừa khiếu nại, khiếu kiện kéo dài, tránh xảy ra trọng án và tình hình tội phạm gia tăng; quan tâm bố trí kinh phí, phương tiện và các điều kiện cần thiết khác để triển khai nhiệm vụ xây dựng cấp xã đạt CTCPL từ nguồn ngân sách địa phương theo phân cấp ngân sách hiện hành; khuyến khích, vận động các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân hỗ trợ kinh phí thực hiện nhiệm vụ xây dựng cấp xã đạt CTCPL.
Hoàng Anh (Sở Tư pháp)
