Thời gian gần đây, phong trào chơi lan đột biến đã và đang tạo cơn sốt tại nhiều địa phương trong tỉnh. Tuy chưa xuất hiện những giao dịch hàng tỷ đồng như các tỉnh nhưng theo giới chơi lan trên địa bàn thì những giao dịch có giá từ vài triệu đến vài chục triệu đồng không hiếm.
Anh Nguyễn Văn D là lái xe chở vật liệu xây dựng. Ngoài thời gian chở hàng theo hợp đồng, anh D còn có niềm đam mê với các loại lan. Sau hơn 4 năm sưu tầm, anh cũng có một vườn hoa lan quy mô trên 100 m2 với đủ các loại địa lan và phong lan. Tổng giá trị vườn lan của anh tính theo giá thị trường khoảng 200 triệu đồng. Từ cuối năm 2019, khi cơn sốt về lan phi điệp đột biến với những vụ trao đổi lan được định giá trị cao "không tưởng” trên mạng xã hội khiến một người vừa đam mê vừa muốn kinh doanh như anh D không thể làm ngơ.
Anh tính, nếu phát triển được lan đột biến sẽ có thu nhập cao, không phải vất vả nữa. Anh được một người bạn chơi lan ở tỉnh Lào Cai mời lên tham quan thị trường. "Vô tình”, người bạn kia lại dẫn anh tham gia, chứng kiến một cuộc mua bán lan phi điệp đột biến 5 cánh trắng Phú Thọ.
Trong cuộc mua bán, người bán là người trung tuổi đã bán cho người chơi một giò lan phi điệp đột biến 5 cánh trắng Phú Thọ với giá 700 triệu đồng. Trước giá trị của giò lan, anh suy nghĩ nhiều ngày, sau đó, dồn được 40 triệu đồng mua 2 kie (là mầm con được phát triển trên thân mẹ), mỗi kie chỉ dài khoảng 4 cm với hy vọng sau vài tháng sẽ nhân được nhiều cây, mỗi cây bán vài chục triệu đồng, thậm chí vài trăm triệu đồng. Bỏ luôn việc chở vật liệu xây dựng, anh dành thời gian chăm sóc 2 cây kie rất cẩn thận với hy vọng sớm đổi đời.
Tuy nhiên, sau khi báo chí liên tục nói về thị trường lan phi điệp có giá trị ảo, anh giật mình liên lạc với nhà vườn bán cây cho mình cũng như người bạn chơi trên nhưng không được. Khi hỏi nhiều người có kinh nghiệm về lan phi điệp, được biết, 2 kie anh mua đều là loại phi điệp bình thường, giá chỉ 150.000 đồng/cây con.
"Nói thật, nhiều lúc nghĩ mà thấy mình dại quá. Tất cả đều là cái bẫy. Lúc đó, tôi không tỉnh táo nhận ra rằng, cây mua là cây con, chưa ra hoa nên không thể nhận biết được mặt hoa. Tiền mua 2 kie coi như mất, tôi lại quay về công việc chính là vận tải vật liệu xây dựng nhưng do lâu không chạy nên lượng khách hàng giảm hẳn” - anh D xót xa.
Các thành viên của Hội Hoa lan Yên Bái trao đổi, học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm trồng, chăm sóc và chiêm ngưỡng vẻ đẹp của hoa lan. (Ảnh: Đức Toàn)
Ông Nguyễn Thanh N ở phường Hồng Hà, thành phố Yên Bái cũng là người chơi lan lâu năm. Trong cơn sốt lan phi điệp đột biến, ông cũng lên mạng xã hội tìm hiểu. "Tình cờ, tôi thấy một nhà vườn bán phi điệp ở Hòa Bình có lượng người theo dõi, xem các cuộc livestream rất đông giới thiệu và bán kie lan phi điệp đột biến 5 cánh trắng HO.
Trao đổi với người bán, họ gợi ý sẽ bán cho tôi 1 kie dài khoảng 2 cm với giá 20 triệu đồng, tôi chỉ cần trả một nửa, nửa còn lại thì trả sau cũng được”. Nghĩ rằng thuận lợi, ông N chuyển tiền cho nhà vườn, sau đó nhận được kie lan phi điệp. Sau hơn 4 tuần chăm sóc, chủ nhà vườn trên giới thiệu một người ở Phú Thọ lên mua kie cây của ông với giá 30 triệu đồng.
Như vậy, ông N đã lãi 10 triệu đồng chỉ trong vòng một tháng. Thấy làm ăn tốt, ông N đã huy động tiền hưu của 2 vợ chồng, mượn con cái được tổng gần 140 triệu đồng để mua tiếp 7 kie hoa dù nhiều bạn chơi khuyên không nên mạo hiểm.
Tuy nhiên, sau khi nhận kie hoa trên, chăm sóc một thời gian, ông N phát hiện giống lan trên là lan phi điệp loại thường, không phải là loại đột biến. Liên hệ với chủ facebook trên không được, đi tìm hỏi người mua lan cũng không thấy, lúc này ông N mới ngã ngửa ra mình bị lừa.
Thú chơi hoa, cây cảnh có từ hàng trăm năm trước, những cây cảnh hội đủ các yếu tố "cổ - kỳ - mỹ”, những loại lan quý hiếm phải dày công chăm sóc luôn có giá trị cao. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại là sau những cơn sốt ảo, giá trị ảo, nhiều người đang lao đao về hoa, cây cảnh. Trường hợp của lan đột biến này là một ví dụ: đột biến về lan chưa thấy đâu, nhưng đã nhiều người "sập bẫy công nghệ" thành "đột nhiên" mất tiền, mà không chỉ ở số ít.
Quang Thiều