Là địa phương miền núi, tỉnh Yên Bái có tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) chiếm 57,29%; riêng hai huyện vùng cao Trạm Tấu và Mù Cang Chải, tỷ lệ đồng bào DTTS chiếm 95% tổng dân số, chủ yếu là người Mông. Với sự quan tâm đầu tư, hỗ trợ của Trung ương và của tỉnh; sự vào cuộc của các cấp, các ngành, những năm qua, việc triển khai thực hiện các chương trình, dự án, chính sách dân tộc của Trung ương và các chính sách đặc thù của tỉnh Yên Bái đối với vùng đồng bào DTTS đã tạo ra sự chuyển biến tích cực trong đời sống kinh tế - xã hội vùng.

Với tổng kinh phí trên 158 tỷ đồng, thực hiện Chương trình hỗ trợ đất ở, đất sản xuất và nước sinh hoạt cho hộ đồng bào DTTS nghèo và hộ nghèo các xã, thôn bản đặc biệt khó khăn (ĐBKK) theo Quyết định số 75/2013, Quyết định số 33/2013 của Thủ tướng Chính phủ; thực hiện Đề án thực hiện chính sách đặc thù hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS và miền núi trên địa bàn tỉnh Yên Bái, giai đoạn 2016 - 2020 theo Quyết định số 2085/2016 của Thủ tướng Chính phủ, từ năm 2013 đến năm 2017, trên địa bàn tỉnh đã đầu tư xây dựng 15 công trình cấp nước sinh hoạt tập trung; hỗ trợ tạo quỹ đất sản xuất; hỗ trợ làm nhà ở, nước sinh hoạt phân tán; hỗ trợ mua sắm nông cụ, máy móc cho các hộ DTTS nghèo và hộ nghèo tại 8 huyện, thị xã; đầu tư xây dựng 16 công trình thuộc 7 dự án định canh, định cư tập trung, hỗ trợ chuyển đổi giống mới đưa khoa học kỹ thuật vào sản xuất... ổn định định canh định cư cho các hộ DTTS. 

Cùng với đó, Đề án thực hiện chính sách đặc thù hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS và miền núi trên địa bàn tỉnh giai đoạn này đã hỗ trợ téc nước sinh hoạt cho 6.183 hộ; hỗ trợ chuyển đổi ngành nghề cho 345 hộ; xây dựng 5 công trình đường giao thông, công trình điện và nhà sinh hoạt cộng đồng ổn định dân định canh định cư tập trung. 

Đặc biệt, giai đoạn 2013 - 2017, các chính sách cho vay vốn hỗ trợ sản xuất hộ đồng bào DTTS nghèo ĐBKK theo Quyết định số 54/2012 của Thủ tướng Chính phủ đã thực hiện cho vay trên 18,5 tỷ đồng, kịp thời hỗ trợ các hộ nghèo ĐBKK có vốn để phát triển sản xuất, cải thiện đời sống.

Bên cạnh các chương trình, dự án hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc, thực hiện Quyết định số 2086/2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội các dân tộc rất ít người, UBND tỉnh đã phê duyệt Đề án hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội đối với dân tộc Phù Lá xã Châu Quế Thượng, huyện Văn Yên với tổng kinh phí thực hiện giai đoạn 2017 - 2020 trị giá trên 16,2 tỷ đồng. 

Theo đó, triển khai hỗ trợ trâu, bò sinh sản, giống gia cầm, giống cây trồng, hỗ trợ làm chuồng trại chăn nuôi, tập huấn kỹ thuật sản xuất cho 969 lượt hộ. Hỗ trợ mở 3 lớp học tiếng dân tộc cho 147 cháu, hỗ trợ 2 lớp thêu kết hợp làm trang phục, 3 lớp đan lát thủ công truyền thống, hỗ trợ phục dựng lễ hội, trang thiết bị cho nhà sinh hoạt cộng đồng và đầu tư xây dựng 6 công trình giao thông cùng 2 nhà sinh hoạt cộng đồng tại địa phương này. Được biết, đến cuối năm 2020, số hộ nghèo toàn tỉnh còn 15.372 hộ, chiếm 7,04%; trong đó, số hộ nghèo DTTS là 13.272 hộ, chiếm 86,34 % trên tổng số hộ nghèo của tỉnh. Tỉnh hiện có 2 xã, 47 thôn ĐBKK đã hoàn thành Chương trình 135 giai đoạn 2016-2020.

Giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045, tỉnh đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế bình quân vùng DTTS đạt bình quân khoảng 8%/năm; thu nhập bình quân người DTTS đạt 59 triệu đồng/người/năm. Theo đó, tỉnh chỉ đạo tiếp tục hoàn thiện các chủ trương, chính sách bảo đảm các dân tộc bình đẳng, tôn trọng, đoàn kết, giúp nhau cùng phát triển, tạo đột phá trong phát triển toàn diện kinh tế - xã hội vùng DTTS và miền núi dựa trên tiềm năng, lợi thế so sánh của vùng; thích ứng với biến đổi khí hậu, gắn với bảo vệ môi trường và xây dựng nông thôn mới. 

Thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm giảm nghèo nhanh, bền vững, cải thiện rõ rệt đời sống của nhân dân. Thu hẹp khoảng cách về mức sống giữa các dân tộc, vùng miền; giảm dần, tiến tới không còn địa bàn và đối tượng ĐBKK.