Hơn nửa thế kỷ, qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và xây dựng CNXH, lực lượng TNXP không ngừng lớn mạnh. Từ trên 200 hội viên đầu tiên do Trung ương Hội thành lập, đã phát triển nhanh thành đội ngũ hàng vạn TNXP trên khắp mọi chiến trường, vượt qua bao gian lao mưa bom bão đạn, hy sinh, thử thách cùng quân dân cả nước lập nên bao chiến công hiển hách, viết lên trang sử vàng dân tộc.

Cùng đóng góp vào những trang sử oai hùng của TNXP cả nước, trong đó có chiến công to lớn của lực lượng TNXP Yên Bái là một trong hàng trăm đội TNXP Việt Nam trong các cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và bảo vệ biên giới phía Bắc của Tổ quốc. TNXP Yên Bái với 53 đại đội, gồm 6.000 đội viên, huy động hơn sáu mươi vạn ngày công, phục vụ hàng nghìn bộ đội vượt sông Hồng tiến vào Tây Bắc. Làm hơn 200km đường, vận chuyển hơn 50 nghìn tấn lương thực, thực phẩm, hàng hóa, vũ khí đạn dược, đưa hàng ngàn trâu bò, lợn... cung cấp cho bộ đội giải phóng Điện Biên.

Hòa bình lập lại, lực lượng TNXP Yên Bái lại là đội quân tiên phong trong công cuộc xây dựng CNXH, xây dựng quê hương, sẵn sàng chi viện cho miền Nam chống Mỹ, cứu nước. Trong cuộc kháng chiến ấy, Yên Bái có bốn tiểu đoàn Yên Ninh và trên 3.300 thanh niên lên đường nhập ngũ. Ở hậu phương lớn miền Bắc, lực lượng TNXP Yên Bái xây dựng hàng trăm km đường giao thông, khai thác gần 2.000m3 gỗ, xẻ hàng vạn chiếc tà-vẹt làm gần 100 km đường sắt Yên Bái - Lào Cai. Tham gia công trường 130 xây dựng sân bay Yên Bái phục vụ cho không quân chiến đấu kịp thời và đã vận chuyển hơn hai vạn tấn thóc, thực phẩm, hàng nghìn con trâu bò phục vụ bộ đội đánh giặc.

Qua các thời kỳ lịch sử, lực lượng TNXP đã hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ, xứng đáng sự tin yêu của Đảng, Bác Hồ và nhân dân giao cho; xứng đáng danh hiệu cao quý mà Đảng, Nhà nước phong tặng cho TNXP Việt Nam "Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân". Bởi dưới ngọn cờ vinh quang của Đảng và sự dìu dắt của Bác Hồ kính yêu, TNXP Yên Bái luôn luôn là quân tiên phong đi đầu vượt mọi khó khăn, gian khổ, kiên cường, anh dũng chiến đấu và xây dựng đất nước.

Hoàn thành nhiệm vụ kháng chiến, những chàng trai cô gái TNXP trở về đời thường vẫn phát huy truyền thống tiên phong, hăng hái xây dựng CNXH, xây dựng cuộc sống ấm no hạnh phúc. Ngày 18/6/2006, Hội Cựu TNXP Yên Bái được thành lập với trên 2.000 hội viên tại 98 xã, phường của 8/9 huyện, thị, thành phố. Qua 3 năm hoạt động, Hội Cựu TNXP Yên Bái đã tổ chức 8/9 đại hội cấp cơ sở; phát thẻ cho gần 1.000 hội viên; xây dựng 15 nhà đại đoàn kết cho cựu TNXP nghèo với giá trị mỗi nhà từ 15 triệu đến 34 triệu đồng; đề nghị Nhà nước trợ cấp một lần cho hơn 400 hội viên hưởng chế độ chính sách một lần và 10 hội viên hưởng chế độ thường xuyên; đề nghị tặng kỷ niệm chương cho gần 800 hội viên; cấp tặng 130 xuất quà cho hội viên trong những ngày lễ tết, trị giá trên 10 triệu đồng; tặng 6 sổ tiết kiệm trị giá 6 triệu đồng cho hội viên nghèo; xây dựng quỹ đồng đội được 45 triệu đồng; tổ chức hội nghị điển hình tiên tiến các cấp Hội cơ sở và của tỉnh; tổ chức các đoàn đi thăm chiến trường xưa, tìm hài cốt liệt sĩ...

Trong phong trào thi đua yêu nước, Hội Cựu TNXP Yên Bái luôn phát huy truyền thống tiên phong trong mọi lĩnh vực công tác, thực hiện tốt mọi đường lối của Đảng, Nhà nước, tích cực tham gia phong trào: "Học tập, làm theo tấm gương, đạo đức Hồ Chí Minh", đoàn kết xây dựng Hội trong sạch, vững mạnh. Điển hình như Hội Cựu TNXP huyện Văn Yên, thành phố Yên Bái. Hội Cựu TNXP Yên Bái đã được Trung ương Hội tặng 7 bằng khen cho 3 tập thể, 4 cá nhân; Hội Cựu TNXP huyện Văn Yên được tặng cờ thi đua xuất sắc.

Tuy nhiên, hội viên cựu TNXP hiện nay sống rải rác khắp các địa bàn từ thành phố đến vùng sâu, vùng xa, đời sống gặp rất nhiều khó khăn thiếu thốn. Nhiều hội viên nhiễm chất độc da cam, nhiều đồng chí chưa được hưởng chế độ chính sách, nhất là những cựu TNXP về nghỉ từ năm 1975 trở lại đây và số hội viên nghèo toàn tỉnh còn chiếm trên 40%. Cán bộ Hội làm việc chưa được hưởng lương, không có trụ sở Hội, phương tiện hoạt động đều tự túc... Vì vậy, rất mong Đảng, Nhà nước, các cấp chính quyền cần quan tâm đến cựu TNXP hơn nữa.

Phạm Huy Khoát