Trải qua các cuộc kháng chiến của dân tộc bảo vệ Tổ quốc, biết bao người con của Yên Bình đã hăng hái lên đường đóng góp máu xương cho nền độc lập của dân tộc. Dù đã mấy chục năm trôi qua, kể từ mùa xuân năm 1975 đất nước ta hoàn toàn được độc lập nhưng vẫn còn đó vết thương chiến tranh. Yên Bình hiện vẫn đang có 3 bà mẹ Việt Nam anh hùng; 376 thương binh từ hạng 1 đến hạng 4, cùng 178 bệnh binh và 351 định suất hưởng trợ cấp tuất liệt sĩ.

Ngọn lửa ân nghĩa thuỷ chung, sâu nặng với các gia đình thương binh liệt sĩ và người có công ngày một sáng lên. Ngay từ những năm 2004 – 2005, cùng với đầu tư hiệu quả nguồn hỗ trợ của tỉnh bà con các dân tộc Yên Bình đã tích cực góp công góp sức của mình vào phong trào xoá nhà dột nát cho các gia đình chính sách. Những mái ấm nghĩa tình được xây dựng lên ngày một nhiều xoa dịu dần những đau thương mất mát.

Chỉ tính trong năm 2007, huyện Yên Bình đã xây dựng mới được 8 nhà tình nghĩa trong đó mỗi ngôi nhà có 10 triệu đồng từ nguồn kinh phí của tỉnh; 5 năm triệu đồng từ nguồn ngân sách huyện hỗ trợ còn nhân dân các xã hỗ trợ bằng ngày công, đánh đất san nền, dựng nhà… 6 tháng đầu năm 2008, từ nguồn hỗ trợ của tỉnh cũng như đóng góp của nhân dân huyện đã xây dựng mới thêm được 2 nhà tình nghĩa cho gia đình anh Nguyễn Đức Dụ, thương binh hạng 4/4, ở xã Tân Hương và gia đình chị Lương Thị Quỳnh, vợ liệt sĩ, ở thị trấn Yên Bình. Bằng tấm lòng thơm thảo của mình, bà con các dân tộc Yên Bình dù ít, hay nhiều nhưng cũng đã xây dựng được Quĩ Đền ơn đáp nghĩa, góp phần hỗ trợ các gia đình chính sách.

Năm 2007, Quĩ Đền ơn đáp nghĩa của huyện đã vận động quyên góp được số tiền trên 124 triệu đồng. Chính từ nguồn quĩ này đã giúp cho huyện có nguồn kinh phí trên 94 triệu đồng trợ cấp khó khăn, hỗ trợ làm nhà, sửa chữa nhà, xây dựng nhà tình nghĩa cho các gia đình thương binh liệt sĩ. Năm 2008 này, theo ông Lê Anh Lâm - Trưởng phòng Lao động - Thương binh -  Xã hội huyện Yên Bình cho biết, thì: “Dù mới phát động đầu tháng 6 nhưng đến nay Quĩ Đền ơn đáp nghĩa đã thu được khoảng 20 triệu đồng”.

Bên cạnh đó, Yên Bình còn thực hiện tốt chế độ chính sách với các gia đình thương binh liệt sĩ và người có công, chăm lo cả về đời sống vật chất và tinh thần cho các đối tượng chính sách. Năm 2007, theo chương trình của tỉnh, huyện đã tổ chức cho 10 đối tượng thương binh đi điều dưỡng tại Quảng Ninh, 30 người điều dưỡng tại tỉnh và 286 người điều dưỡng tại gia đình. Năm 2008 này, trong 6 tháng đầu năm, 10 đối tượng là mẹ và vợ liệt sĩ đã được đi điều dưỡng tại Sầm Sơn - Thanh Hoá. Các bà mẹ Việt Nam anh hùng như: mẹ Phạm Thị Sâm được Lâm trường Thác Bà phụng dưỡng; mẹ Đỗ Thị Nhượng ở Hán Đà, mẹ Nguyễn Thị Nghí ở Đại Minh do Công ty Chế biến xuất khẩu chè Văn Hưng phụng dưỡng.

Cảm kích trước nghĩa tình ấy nhiều thương binh ở Yên Bình đã vượt lên thương tật thực hiện lời dạy của Bác Hồ kính yêu “Thương binh tàn nhưng không phế”, nhiều người như anh Lương Viết Huấn - thương binh ở xã Đại Đồng luôn nêu tấm gương sống hết mình vì gia đình quê hương đất nước; anh Lương Phúc Khánh, ở xã Xuân Lai, thương binh hạng 2/4, dù chỉ còn một cánh tay nhưng việc nước việc nhà gánh trọn hai vai. Hiện anh vừa là Chủ tịch Hội cựu chiến binh xã, vừa là điển hình trong phát triển kinh tế gia đình với mô hình kinh tế nông- lâm kết hợp. Nổi bật là anh Đặng Huy Chuân, bệnh binh 2/3, thương binh 4/4 ở thị trấn Thác Bà mở cơ sở sản xuất gỗ bao bì thu hút hơn 10 lao động mỗi năm nộp ngân sách 70 đến 80 triệu đồng.

Chính ơn nghĩa thuỷ chung của mỗi người dân Yên Bình đã để lại những tình cảm sâu lắng trong tim mỗi thương binh, gia đình liệt sĩ, bà mẹ Việt Nam anh hùng. Chính những ân tình ấy đã giúp họ vươn dậy và cảm nhận cuộc sống thêm ý nghĩa và cống hiến hết mình cho quê hương đất nước.

Đào Minh