Theo báo cáo của UBND thị xã Nghĩa Lộ, hiện nay trên địa bàn 7/7 xã, phường đều có người nhiễm HIV/AIDS. Con số thống kê đến hết tháng 11/2008, trên địa bàn thị xã có tổng số 309 người nhiễm HIV/AIDS, trong đó có 57 người chuyển sang giai đoạn AIDS, 52 người đã tử vong. Hiện còn 257 đối tượng, cụ thể ở phường Cầu Thia 28 người nhiễm, chết 10 người; phường Pú Trạng 62 người nhiễm, chết 6 người; phường Tân An 58 người nhiễm đã chết 8 người; phường Trung Tâm 82 người nhiễm, chết 16 người. Các xã như: Nghĩa An, tổng số nhiễm là 29 người, đã chết 2 người; Nghĩa Phúc nhiễm 3, chết 1; Nghĩa Lợi nhiễm 31 người, đã chết 9 người. Ngoài ra, trên địa bàn thị xã vẫn còn 16 người nhiễm HIV/AIDS không rõ địa chỉ.

Trước tình hình trên, UBND thị xã Nghĩa Lộ đã kiện toàn Ban chỉ đạo phòng, chống HIV/AIDS do Phó chủ tịch UBND thị xã làm trưởng ban, Phòng Y tế, Trung tâm Y tế, Bệnh viện Đa khoa Nghĩa Lộ, chủ tịch UBND các xã, phường và các cơ quan liên quan làm thành viên. Ban chỉ đạo đã triển khai thực hiện chương trình mục tiêu phòng, chống HIV/AIDS  năm 2008, xây dựng kế hoạch hoạt động cho từng tháng, quý và chỉ đạo các cấp các ngành phối hợp thực hiện. Đặc biệt, thực hiện Công văn số 7003/BYT-UBQG của Ủy ban quốc gia Phòng, chống AIDS và phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm về “Triển khai Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2008”, Ban chỉ đạo đã có kế hoạch tổ chức Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn; họp, triển khai cụ thể nội dung kế hoạch và giao nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên trong Ban và từng ban, ngành, đơn vị. Kết quả, thị xã đã xây dựng được mạng lưới cộng tác viên tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS, gồm: 2 cộng tác viên của Trung tâm Y tế thị xã, 8 cộng tác viên, 8 đồng đẳng viên của 4 phường và 1 cộng tác viên truyền thông ở xã Nghĩa Lợi.

Hàng tháng, Ban chỉ đạo đã tổ chức họp giao ban với các thành viên để đánh giá tình hình hoạt động của cả chương trình mục tiêu và dự án. Thị xã cũng đã thành lập được 3 câu lạc bộ phòng, chống HIV/AIDS tại xã Nghĩa Lợi, phường Trung Tâm, phường Cầu Thia, duy trì hoạt động 2 buổi/tháng, thu hút đông đảo hội viên và nhân dân tham gia. Công tác thông tin, truyền thông cũng được thực hiện dưới nhiều hình thức, đến mọi đối tượng. Thị xã  đã tổ chức 258 lượt tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng, chuyển tải thông tin tới hàng ngàn lượt người dân. Công tác giám sát HIV/AIDS cũng được quan tâm.

Hiện  nay, thị xã Nghĩa Lộ đang quản lý 92 trường hợp nghiện ma túy, 6 trường hợp bán dâm và 8 đồng đẳng viên. Hết tháng 11 năm 2008, trên địa bàn thị xã có 1.462 trường hợp được xét nghiệm HIV/AIDS, trong đó phát hiện mới 52 mẫu; đã tư vấn, chăm sóc và hỗ trợ cho 35 đối tượng người nhiễm HIV và 16 đối tượng chuyển sang giai đoạn AIDS. Thị xã cũng đã điều trị HIV/AIDS bằng thuốc ARV cho 27 trường hợp. Chương trình can thiệp giảm tác hại, dự phòng lây nhiễm HIV được chú trọng đẩy mạnh. Thị xã đã tiến hành cung cấp bơm tiêm sạch, bao cao su cho các đối tượng nguy cơ và thu gom bơm tiêm bẩn tại 5/7 xã, phường. Năm qua, Nghĩa Lộ cũng đã cấp bao cao su miễn phí cho 1.223 người, cấp 29.741 chiếc bơm kim tiêm sạch cho các đối tượng và thu dọn trên 23 nghìn bơm kim tiêm bẩn trên địa bàn.

Công tác tư vấn, dự phòng lây nhiễm từ mẹ sang con được tăng cường thường xuyên tại Khoa sản Bệnh viện Đa khoa Nghĩa Lộ, Khoa Chăm sóc  sức khỏe sinh sản của Trung tâm Y tế thị xã và các cơ sở y tế xã, phường có sự kết hợp chặt chẽ giữa các cơ sở y tế trong việc quản lý, chẩn đoán, điều trị và giám sát cũng như thực hiện các can thiệp dự phòng nhiễm khuẩn lây truyền qua đường tình dục tại cộng đồng, hạn chế lây nhiễm HIV. Công tác đảm bảo an toàn trong truyền máu được thực hiện thường xuyên. Việc sàng lọc HIV được tiến hành một cách bắt buộc trong truyền máu, theo đúng quy định của Bộ Y tế.

Thị xã còn quan tâm, thăm hỏi giúp đỡ động viên các đối tượng, tặng quà và trợ cấp khó khăn cho bệnh nhân HIV/AIDS trị giá gần 10 triệu đồng nhân ngày lễ, Ngày Quốc tế thiếu nhi, tháng phòng, chống HIV/AIDS; xét hưởng trợ cấp thường xuyên cho 10 bệnh nhân với mức 180.000 đồng/tháng. Tuy nhiên, hiện nay thị xã Nghĩa Lộ đang gặp phải nhiều khó khăn trong công tác này như: kinh phí chi cho các hoạt động phòng, chống HIV/AIDS của địa phương chưa đáp ứng nhu cầu hoạt động. Các trang, thiết bị, phương tiện, tài liệu phục vụ công tác truyền thông còn thiếu. Đội ngũ cộng tác viên vừa mỏng, vừa yếu về chuyên môn. Công tác quản lý đối tượng nhiễm HIV/AIDS trên địa bàn còn nhiều hạn chế do thiếu cán bộ, mặt khác người nhiễm HIV có địa chỉ thường thay đổi, hoặc giấu diếm, e ngại nên khó khăn trong việc quản lý, tư vấn, điều trị. Sự kỳ thị, phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS vẫn còn  tồn tại trong cộng đồng. Sự lây lan HIV/AIDS vẫn chưa có xu hướng giảm, mà ngược lại còn gia tăng, lan rộng.

Từ thực trạng trên cho thấy, cùng với sự nỗ lực, thị xã Nghĩa Lộ rất cần sự hỗ trợ giúp đỡ của các cấp, ngành liên quan để đầu tư trang thiết bị, phương tiện, tài liệu cho công tác phòng, chống HIV/AIDS. Đặc biệt, thị xã cần đẩy mạnh tuyên truyền ở vùng đồng bào dân tộc để nâng cao nhận thức phòng, chống HIV cho người dân; tránh phân biệt, kỳ thị; tăng cường đội ngũ cán bộ cũng như cộng tác viên cả về số lượng và chất lượng. Có vậy, thị xã Nghĩa Lộ mới hy vọng đẩy lùi được đại dịch HIV/AIDS.

Đào Minh