Năm 2009 và 3 tháng đầu năm 2010, toàn huyện có 250 trường hợp sinh con thứ 3 trở lên, thậm chí có cán bộ, đảng viên còn sinh con thứ 7, thứ 9 nên vấn đề này đòi hỏi Trạm Tấu cần có những giải pháp quyết liệt hơn nữa trong công tác dân số.

Ông Nguyễn Văn Quý – Phó giám đốc Trung tâm DS/KHHGĐ cho biết: “Không phải họ không biết đến chính sách không sinh con thứ 3 trở lên của Nhà nước nhưng vẫn cố tình vi phạm! Khẳng định như vậy là vì, có những trường hợp như Lý Hồng Chu trước khi được bổ nhiệm phó chủ tịch UBND xã Túc Đán đã từng làm cán bộ dân số nhưng vẫn sinh con thứ 4. Hay như Cứ A Trang ở xã Bản Mù, trước khi được bổ nhiệm phó chủ tịch HĐND xã đã tham gia các chiến dịch dân số nhưng vẫn sinh con thứ 9”.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, quy chế phối hợp thực hiện công tác DS/KHHGĐ được huyện Trạm Tấu thực hiện khá nghiêm túc như việc Đoàn thanh niên huyện có câu lạc bộ tiền hôn nhân; hội Phụ nữ ngoài việc thường xuyên có những có kế hoạch tuyên truyền cụ thể về DS/KHHGĐ còn tổ chức tư vấn cho chị em: trong năm 2009 đã tổ chức tư vấn truyền thông sức khỏe sinh sản cho 865 phụ nữ; vận động được 2.112 người sử dụng các biện pháp tránh thai… Có đến 4 câu lạc bộ gia đình không sinh con thứ 3 và 18 câu lạc bộ gia đình hạnh phúc có mặt ở 10 xã… Tuy nhiên chuyển biến về công tác này rất chậm.

Bà Sùng Thị Thu – Phó chủ tịch Hội Phụ nữ huyện cho biết: “Trong những lần đi tuyên truyền về DS/KHHGĐ, chúng tôi rút ra nguyên nhân chính của việc sinh con thứ 3 trở lên ở Trạm Tấu là do tư tưởng của một bộ phận người dân quá bảo thủ và người sinh con một bề muốn sinh thêm cho có nếp có tẻ. Nhiều người vẫn quan niệm, trời sinh voi thì sinh cỏ và đẻ nhiều con mới có người làm. Có trường hợp khi đến vận động, họ còn bảo vẫn cần thêm một đứa chăn trâu hay cần một đứa đi lấy củi…”. Bà Thu còn cho biết, một bộ phận đồng bào thì cho rằng, họ đẻ ra thì họ nuôi và đông con nhưng vẫn đủ ăn nên vẫn đẻ. Một bộ phận nữa thì thích đông con nhiều cháu coi đó như “lộc trời” và khi nói chuyện với người khác còn “khoe” như một thành tích “tôi có con trai ở chỗ này, con gái ở chỗ kia”…

Ngoài việc tổ chức các chiến dịch cụ thể trong mỗi năm của Trung tâm DS/KHHGĐ, Hội Phụ nữ, Đoàn thanh niên, trung tâm Văn hóa, Đài Truyền thanh – Truyền hình huyện còn tổ chức các buổi tư vấn trực tiếp, phát tờ rơi, chiếu băng VCD, phát băng cát - xét bằng hai thứ tiếng Mông và Việt, diễn kịch, hát múa… về nội dung tuyên truyền DS/KHHGĐ, người xem rất đông cười, nói, bình luận rất cởi mở nhưng hiệu quả của công tác tuyên truyền áp dụng vào thực tế không cao.

Vậy nên, những năm qua dù các cấp ủy Đảng ở Trạm Tấu đã rất nghiêm khắc trong việc xử lý đảng viên vi phạm chính sách dân số như nhẹ thì cảnh cáo, nặng thì khai trừ khỏi Đảng, rồi cách chức… nhưng 3 tháng đầu năm 2010, Trạm Tấu vẫn có đảng viên vi phạm chính sách DS/KHHGĐ. Đáng tiếc là ngay cả những xã gần trung tâm huyện tình trạng sinh con thứ 3 trở lên vẫn phổ biến như xã Bản Mù có 6 người vi phạm, xã Bản Công 6 người, xã Trạm Tấu 4 người…

Những xã xa nhất như  Tà Xi Láng lại không có trường hợp nào vi phạm và giải pháp vẫn là xử lý nghiêm khắc những trường hợp vi phạm, tuyên truyền hướng mạnh về cơ sở… Thực tế cho thấy, cán bộ ở Tà Xi Láng những năm gần đây đã có nhiều đổi mới trong lề lối, tác phong làm việc và đặc biệt là trong công tác dân vận để người dân hiểu và thực hiện về chính sách dân số. Đây có thể được coi là một cách làm hay để các xã khác ở Trạm Tấu cùng làm theo.

Phương Thùy