Mục tiêu chung của đề án này là kiểm soát được tình trạng ô nhiễm không khí do khí thải xe mô tô, gắn máy tại các đô thị loại đặc biệt, đô thị loại 1 và loại 2 trên cả nước.

Thực hiện ngay trong năm nay   

Theo quyết định của Chính phủ, trong giai đoạn đầu từ năm 2010 - 2013 sẽ tập trung thực hiện tại hai đô thị đặc biệt là Hà Nội và TP.HCM. Trong vòng 3 năm sẽ phấn đấu đạt được 20% số người sử dụng xe mô tô, xe gắn máy tại hai thành phố này thực hiện kiểm định và bảo dưỡng, sửa chữa xe mô tô, xe gắn máy đạt tiêu chuẩn khí thải. Ngoài ra, sẽ hình thành mạng lưới cơ sở kiểm định khí thải xe mô tô, gắn máy với ít nhất 100 cơ sở tại Hà Nội và 150 cơ sở tại TP.HCM. Đồng thời phải đào tạo, tập huấn cho ít nhất 500 cán bộ về nghiệp vụ này tại hai thành phố.

Trong giai đoạn tiếp theo, từ năm 2013 - 2015 sẽ thực hiện kiểm định đạt tiêu chuẩn khí thải từ 80 - 90% số lượng xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông tại 2 thành phố trên. Đồng thời, mở rộng mạng lưới kiểm định để thực hiện kiểm định đạt tiêu chuẩn khí thải 60% số lượng xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông tại các thành phố, đô thị loại 1 và loại 2.   

Để triển khai các mục tiêu nói trên, Chính phủ giao Bộ GTVT chủ trì cùng các bộ, ngành hữu quan xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu, thông tin quốc gia về xe mô tô, xe gắn máy tham gia giao thông đáp ứng được yêu cầu quản lý; từng bước hình thành và phát triển mạng lưới cơ sở kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy chủ yếu dựa trên hệ thống các trung tâm đăng kiểm ô tô đang lưu hành và các đại lý được ủy quyền chính thức của các công ty sản xuất, lắp ráp xe mô tô, xe gắn máy.

Khuyến khích doanh nghiệp tham gia kiểm định

Hà Nội và TP.HCM hiện chiếm khoảng 1/4 số xe mô tô, gắn máy của cả nước, trong đó riêng TP.HCM có khoảng 4,1 triệu xe. Theo thống kê của Cục Đăng kiểm, vào cuối năm 2008, có tới 59% số xe tại Hà Nội và 52% tại TP.HCM không đạt tiêu chuẩn khí thải mức 1 theo quy định của Chính phủ.

Theo đề án trên, cơ chế tài chính đối với việc kiểm soát khí thải xe máy được thực hiện theo hướng cơ sở kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy được thu phí kiểm định khí thải và lệ phí cấp giấy chứng nhận. Ngoài kinh phí ngân sách nhà nước đầu tư, quy định của Chính phủ khuyến khích các đại lý được ủy quyền chính thức của các công ty sản xuất, lắp ráp xe mô tô, xe gắn máy; các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân đủ điều kiện tham gia thực hiện kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy.

Cũng theo quyết định của Chính phủ, kinh phí để thực hiện đề án được huy động từ nhiều nguồn khác nhau, trong đó ngân sách nhà nước dự kiến cấp khoảng 250 tỉ đồng trong giai đoạn từ 2010 đến 2015.

Theo Cục Đăng kiểm, việc kiểm định khí thải phương tiện đang lưu hành sẽ dựa theo "thâm niên" hoạt động. Thời gian đầu sẽ áp dụng bắt buộc đối với các loại phương tiện sử dụng mô tô, xe máy đã sử dụng trên 10 năm. Tiếp đó, thực hiện đối với xe trên 7 năm và tiến tới các mức thấp hơn. Các loại phương tiện không đạt tiêu chuẩn về khí thải sẽ không được lưu hành, nếu chủ phương tiện cố tình sử dụng sẽ bị phạt. Một số chuyên gia lo ngại điều này có thể dẫn đến tình trạng các xe cũ sẽ bị đẩy về nông thôn, những nơi chưa áp dụng các tiêu chuẩn về khí thải.

(Theo TNO)