Sau hơn một năm thực hiện Đề án của tỉnh, đến nay 178/180 cán bộ chuyên trách dân số đã được điều chuyển về trạm y tế quản lý, điều hành. Riêng thị trấn Trạm Tấu và thị trấn Mù Cang Chải chưa thực hiện việc điều chuyển, cán bộ chuyên trách dân số chịu sự chỉ đạo trực tiếp của trưởng ban chỉ đạo công tác dân số của thị trấn. Thời điểm hiện tại, trong 180 cán bộ chuyên trách có 42 người có bằng trung cấp, đại học các chuyên ngành khác nhau, 11 người đang theo học các lớp trung cấp, đại học tại tỉnh; còn lại 36 người có trình độ văn hóa lớp 12 và 91 người không đủ chuẩn về trình độ chuyên môn và chưa tốt nghiệp phổ thông.

Từ những con số trên cho thấy, đội ngũ cán bộ chuyên trách (CBCT) hiện nay còn nhiều bất cập, trên 50% số CBCT chưa tốt nghiệp phổ thông trung học; 20% CBCT đã tốt nghiệp phổ thông nhưng chưa được đào tạo chuyên môn. Trong số CBCT đạt trình độ chuẩn có nhiều người đủ tuổi hoặc sắp đến tuổi nghỉ hưu. Từ khi thực hiện Đề án, có nhiều CBCT được thay mới. Song, số CBCT đủ tiêu chuẩn tăng không nhiều.

Việc bố trí người có trình độ trung cấp, đại học làm  CBCT  rất khó khăn và để có được đội ngũ luôn yên tâm, gắn bó lâu dài với công tác dân số-KHHGĐ còn khó hơn. Chế độ của CBCT hiện nay, được hưởng thù lao 200.000 đồng từ Chương trình mục tiêu Quốc gia DS-KHHGĐ và 730.000 đồng từ nguồn của tỉnh (từ tháng 5/2010), không có bảo hiểm xã hội. Bên cạnh đó, một số xã thiếu nguồn cán bộ thay thế trong khi đặc thù của công tác dân số phải bố trí người tại địa bàn đảm nhiệm. Do vậy, trong thời gian tới, vẫn phải sử dụng một số CBCT dù không đủ trình độ.

Để tạo điều kiện cho các địa phương củng cố kiện toàn đội ngũ CBCT, tháng 5/2010, Chính phủ đã có quyết định bổ sung kinh phí giải quyết chế độ đối với CBCT xã, phường, thị trấn phải nghỉ việc do sắp xếp lại tổ chức. Song với thực trạng trên, nếu những CBCT chưa đủ điều kiện tuyển dụng tiếp tục được công tác thì việc giải quyết chế độ theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ chưa thể dứt điểm trong thời gian trước mắt. Xuất phát từ tình hình thực tế của các địa phương, cũng như đặc thù của công tác dân số-KHHGĐ, thấy rằng để củng cố kiện toàn đội ngũ CBCT cần có chính sách phù hợp cho từng nhóm đối tượng:

Nhóm CBCT đủ điều kiện tuyển dụng xếp ngạch viên chức: đề nghị tỉnh có biên chế để tuyển dụng, xếp ngạch viên chức trạm y tế xã.

Nhóm CBCT vừa làm vừa đang theo học các lớp trung cấp, đại học tại tỉnh: đề nghị tỉnh có chính sách hỗ trợ đào tạo. Sau khi tốt nghiệp đề nghị được tuyển dụng xếp ngạch.

Nhóm CBCT chưa có trình độ về chuyên môn, nhưng đủ điều kiện cho đi đào tạo: đề nghị tỉnh hỗ trợ cho đào tạo theo hình thức vừa học vừa làm. Sau khi đạt trình độ chuẩn đề nghị tuyển dụng làm viên chức.

Nhóm CBCT không đủ điều kiện tuyển dụng, không đủ điều kiện cho đi đào tạo ở những xã chưa có cán bộ đủ trình độ thay thế, nếu vẫn hoàn thành nhiệm vụ, nhiệt tình công tác, tiếp tục bố trí làm CBCT và được hưởng chế độ thù lao; đến tuổi nghỉ lao động đề nghị tỉnh có chế độ cho thôi việc.

Nhóm CBCT không đủ điều kiện tuyển dụng, không đủ điều kiện cho đi đào tạo, xã đã có cán bộ đủ trình độ thay thế, được giải quyết chế độ nghỉ việc theo Quyết định số 612/QĐ-TTg ngày 06/5/2010 của Thủ tướng Chính phủ (nếu đủ điều kiện theo quy định).

Là những người trực tiếp tham gia thực hiện các hoạt động dân số-KHHGĐ tại cơ sở, đội ngũ CBCT đang rất cần được tỉnh quan tâm có chế độ, chính sách thích hợp để ổn định, giúp họ yên tâm gắn bó lâu dài với công tác dân số-KHHGĐ.

Hà Thị Bình - (Chi cục Dân số - KHHGĐ)