Vì vậy, trong thời gian gần đây, cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể địa phương cùng nhân dân thị xã đã có nhiều nỗ lực, cố gắng trong việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, xây dựng đội ngũ làm công tác VSMT các cấp, phấn đấu cơ bản đạt tiêu chí này khi đề án kết thúc.

Với 3.434 hộ dân sản xuất nông nghiệp, vấn đề VSMT nông thôn được xem là việc đầu tiên cần giải quyết. Để làm được điều này, năm 2010, thị xã đã tranh thủ tối đa nguồn vốn từ chương trình mục tiêu quốc gia về nước sạch và VSMT nông thôn, tiến hành hỗ trợ gần 1.000 hộ gia đình xây dựng gần 1.000 nhà tiêu hợp vệ sinh với mức kinh phí hỗ trợ 1 triệu đồng/hộ nghèo, 800 nghìn đồng/hộ không thuộc diện hộ nghèo.

Trong giai đoạn đầu thực hiện chương trình này, do nhận thức của một bộ phận người dân còn hạn chế, tập quán sinh hoạt lạc hậu, ý thức về đảm bảo VSMT chưa cao nên địa phương gặp khó khăn trong công tác tuyên truyền, vận động.

Đến năm 2011 này, do nhận thấy lợi ích và tính tích cực của việc đảm bảo VSMT đối với bản thân, gia đình và xã hội, người dân Nghĩa Lộ, đặc biệt là đồng bào các dân tộc thiểu số sinh sống trên địa bàn nông thôn, ngoại thị đã có ý thức hơn trong công tác này, nhu cầu về đảm bảo VSMT tăng lên nhanh chóng. Đến đầu tháng 7/2011, đã có trên 700 hộ gia đình đăng ký nhận kinh phí hỗ trợ xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh (con số này được dự báo sẽ còn tăng lên rất nhiều trong thời gian tới với nhu cầu về kinh phí lên đến gần 1,5 tỉ đồng).

Khi công tác tuyên truyền, vận động của các cấp đã được làm rất tốt dưới hình thức lồng ghép vào các cuộc họp, hội nghị chuyên môn, được người dân ủng hộ và làm theo, nhu cầu của nhân dân lên cao thì một vấn đề khác lại nảy sinh, đó là nguồn kinh phí hỗ trợ lại không có nhiều. Đây là vướng mắc cần nhận được sự quan tâm của các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh Yên Bái để thị xã có thể tháo gỡ khó khăn, nhanh chóng hoàn thành nhiệm vụ thực hiện tiêu chí về VSMT của Đề án...

Bà Lò Thị Huân, Chủ tịch UBND thị xã cho biết: "Trước đây, khi một bộ phận không nhỏ người dân ở các cơ sở ngoại thị, các xã làm nông nghiệp chưa hiểu hết ý nghĩa của việc đảm bảo VSMT sống, chưa thấy tầm quan trọng trong sự tác động của môi trường xung quanh đến sức khỏe của bản thân thì nhu cầu về đầu tư cho VSMT chưa lớn. Đến nay, khi người dân thực sự đã có nhu cầu thì chúng tôi lại không có vốn để kích cầu, nguồn ngân sách của thị xã còn eo hẹp nên cũng không thể hỗ trợ được nhiều cho bà con.

Vấn đề hiện nay là nếu có nguồn vốn và thực hiện theo phương thức "Nhà nước và nhân dân cùng làm" với tỉ lệ hợp lý thì tôi tin rằng, việc thực hiện thành công chương trình xây dựng nhà tiêu hợp vệ sinh, đảm bảo môi trường sống của nhân dân thị xã sẽ nhanh chóng thực hiện thành công".

Trong vấn đề nước sạch, một khó khăn lớn đối với địa phương là hầu như toàn bộ các công trình, hệ thống cung cấp nước sạch của thị xã đã được xây dựng từ rất lâu, hiện đang ngày càng bị xuống cấp mà không có kinh phí đầu tư sửa chữa. Được biết, khi chưa có các công trình và hệ thống cung cấp nước sạch, người dân thị xã chủ yếu sử dụng nguồn nước giếng khoan hoặc giếng đào.

Qua thời gian, các nguồn nước giếng bị ô nhiễm, nhà máy nước sạch được xây dựng, cung cấp nước sạch cho trên 70% dân số Nghĩa Lộ sử dụng (thị xã phấn đấu sẽ đạt 87-90% dân số được sử dụng nước sạch vào năm 2011 này). Thế nhưng, nguồn kinh phí duy tu, bảo dưỡng hệ thống còn rất thiếu, dẫn đến sự ô nhiễm nguồn nước tại một số địa bàn dân cư, cơ sở của thị xã...

Mặt khác, sự vào cuộc của các đơn vị chức năng có liên quan còn chậm, đặc biệt là vẫn xảy ra tình trạng có ý kiến thắc mắc về cung cấp nước sạch cho thị xã của Công ty TNHH nước sạch Nghĩa Lộ.

Có môi trường sống trong sạch, lành mạnh thì mới có thể thực hiện thành công các tiêu chí khác của Đề án xây dựng thị xã văn hóa Nghĩa Lộ giai đoạn tiếp theo. Thị xã hiện đã phát động phong trào "Sạch đường, sạch ngõ, sạch nhà" gắn với xây dựng tổ, bản, gia đình văn hóa và được sự ủng hộ của người dân địa phương... Tuy nhiên, với những khó khăn đang gặp phải, Nghĩa Lộ rất cần sự quan tâm của các cấp lãnh đạo, sự giúp đỡ của các ban, ngành, đoàn thể, địa phương trong tỉnh, sự đồng thuận của nhân dân... chung tay làm tạo nên thị xã văn hóa với môi trường xanh, sạch, đẹp.

Tô Anh