Liệt sỹ Nguyễn Văn Lễ sinh năm 1949 tại thôn Phúc Khánh, xã Hợp Minh, huyện Trấn Yên (nay là thành phố Yên Bái). Năm 1967, anh lên đường nhập ngũ và tham gia huấn luyện tại Đại đội 2, Tiểu đoàn Yên Ninh 1. Tháng 12 năm 1967, anh cùng đồng đội đi chiến đấu tại chiến trường Kon Tum. Hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao và có nhiều thành tích trong chiến đấu, anh đã vinh dự được đứng trong hàng ngũ của Đảng và được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Kháng chiến hạng Ba, Huân chương Chiến công Giải phóng hạng Ba.

Ngày 15.5.1972, trong một trận chiến ác liệt tại mặt trận tỉnh Kon Tum, thiếu úy Nguyễn Văn Lễ đã anh dũng hy sinh ở tuổi 23. Sau khi hy sinh, phần mộ của anh được đồng đội quy tập về Nghĩa trang Liệt sỹ huyện Hớn Quản (nay là Nghĩa trang Liệt sỹ huyện Bình Long, tỉnh Bình Phước).

Sau gần 40 năm, thể theo nguyện vọng của gia đình và với nhiều nỗ lực của các ngành chức năng tỉnh Yên Bái, tỉnh Bình Phước cùng gia đình, đến nay, phần mộ của liệt sỹ Lễ đã được gia đình, đồng đội đưa về quê hương. Ngày đón nhận hài cốt con trai mình về an táng tại quê nhà, cụ Nguyễn Thị Ngoan năm nay đã bước sang tuổi 103 không giấu được niềm xúc động.

Nước mắt người mẹ lăn dài trên gò má nhăn nheo… Mẹ không quên nói lời cảm ơn Đảng, Nhà nước và cảm ơn những người đồng đội đã không quản ngại khó khăn, tìm kiếm và đưa hài cốt của con trai mẹ về quê hương. Mẹ nghẹn ngào: “Tôi mừng lắm, xúc động lắm! Tôi không thể ngờ được rằng sau 39 năm lại tìm thấy hài cốt con trai mình. Từ nay, tôi có thể cùng anh em, con cháu ra mộ thắp hương cho em nó khi mùng một, ngày rằm được rồi. Cảm ơn Đảng và Nhà nước đã quan tâm, chăm lo cho chúng tôi rất nhiều!”.

Trong không khí trang nghiêm, Ban Tổ chức tang lễ xã Hợp Minh và gia đình đã tổ chức lễ truy điệu và an táng liệt sỹ Nguyễn Văn Lễ với sự có mặt đông đủ của lãnh đạo Thường trực Hội Cựu chiến binh tỉnh Yên Bái, Hội Cựu chiến binh Tiểu đoàn Yên Ninh 1, Phòng Lao động - Thương binh & Xã hội thành phố Yên Bái, UBND xã cùng toàn thể anh em, họ hàng, đồng đội và nhân dân thôn 5, xã Hợp Minh.

Ông Nguyễn Văn Tiến - anh trai liệt sỹ Lễ bày tỏ: “Gia đình chúng tôi rất phấn khởi khi đón được hài cốt em Lễ về an táng tại Nghĩa trang Liệt sỹ tỉnh Yên Bái. Các cơ quan chức năng trong tỉnh đã tạo mọi điều kiện giúp đỡ gia đình, chúng tôi xin trân trọng cảm ơn sự quan tâm, giúp đỡ của Đảng, Nhà nước, Đảng ủy, chính quyền địa phương và nhân dân!”.

Chia tay gia đình cụ Ngoan, chúng tôi đến thăm gia đình ông Cao Văn Hiên tại thôn 4, xã Hợp Minh là cán bộ tiền khởi nghĩa. Năm nay bước sang tuổi 83 song cụ Hiên vẫn còn khỏe và minh mẫn. Cụ kể cho chúng tôi nghe về những trận đánh, những thành tích, những chiến công rồi khi được đi điều dưỡng tại Quảng Ninh, Hải Phòng; lúc vinh dự được gặp Đại tướng Võ Nguyên Giáp và niềm vui gặp lại bao đồng đội cũ…

Cụ Hiên tâm sự: “So với những đồng đội khác, chúng tôi là những người may mắn khi được trở về, được sống trong hòa bình. Đảng và Nhà nước cũng  luôn quan tâm, chăm lo, bảo đảm cho chúng tôi có một cuộc sống tốt là chúng tôi mãn nguyện lắm”.

Cũng giống như gia đình cụ Ngoan, cụ Hiên, 78 gia đình chính sách của xã Hợp Minh đều được quan tâm, chăm lo, giúp đỡ về mọi mặt, tạo điều kiện vượt qua khó khăn, vươn lên trong cuộc sống. Ông Tống Xuân Toản - Chủ tịch UBND xã Hợp Minh cho biết, trong những năm qua, Đảng bộ, chính quyền xã thường xuyên chăm lo cho các gia đình chính sách, người có công; tổ chức gặp mặt, thăm hỏi, tặng quà, động viên vào dịp lễ, tết, ngày 27 - 7. Đặc biệt, Ngày Thương binh - Liệt sỹ năm nay, Đảng bộ, chính quyền địa phương đã huy động các tổ chức chính trị, ban, ngành, đoàn thể, các doanh nghiệp đóng trên địa bàn tham gia ngày công lao động, đóng góp trên 20 triệu đồng để tu sửa Nghĩa trang Liệt sỹ xã và trao 78 suất quà cho các gia đình chính sách.

Tháng 7 ở Hợp Minh là bầu không khí ấm tình đồng đội, đượm nghĩa tình quân dân và hơn hết là sự quan tâm của Đảng bộ, chính quyền địa phương đối với các gia đình chính sách, người có công đã tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong xã hội, củng cố vững chắc niềm tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.

Hà Anh