Huyện Văn Chấn có 31 xã, thị trấn, trong đó có 16 xã đặc biệt khó khăn và 9 xã khó khăn khu vực II. Trên địa bàn huyện có 18 dân tộc sinh sống, trong đó dân tộc thiểu số là 9,7 vạn người, chiếm 65,7% dân số toàn huyện. Thực hiện chính sách đối với đồng bào dân tộc, huyện đã chỉ đạo Phòng Dân tộc cùng các ngành chức năng khắc phục mọi khó khăn, chủ động tham mưu thực hiện công tác dân tộc, giúp địa bàn ổn định và phát triển.

Thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao, Phòng Dân tộc huyện đã tham mưu cho chính quyền địa phương thực hiện các chính sách cho đồng bào dân tộc thiểu số, giúp huyện thu hút nguồn vốn đầu tư hỗ trợ do Chính phủ Phần Lan tài trợ. Từ nguồn vốn này, công trình thủy lợi Nà Nọi xã Sùng Đô và đường xã Suối Quyền đã hoàn thành với tổng vốn đầu tư 6 tỷ đồng. 

Năm 2011, Chương trình 135 giai đoạn II kết thúc, Phòng đã tập trung chỉ đạo công tác thanh quyết toán vốn năm trước, chủ động triển khai xây dựng kế hoạch năm 2012 và giai đoạn tiếp theo. Thực hiện dự án di dân định canh định cư theo Quyết định 33, huyện được giao kế hoạch và thực hiện hai điểm tại Táng Khờ 1, xã Cát Thịnh và Chiềng Pằng 1, xã Gia Hội. Phòng Dân tộc đã nắm bắt tình hình, tham mưu cho huyện thực hiện hỗ trợ di chuyển 45 hộ đồng bào Mông ở vùng sâu, vùng xa thôn Làng Lao, xã Cát Thịnh đến định cư, ổn định đời sống và sản xuất tại bản Táng Khờ 1.

Tại hai điểm định cư mới có 57 hộ đã được hỗ trợ làm nhà ở, thóc giống, ngô giống; được hỗ trợ 2 cán bộ phát triển cộng đồng về khuyến nông và y tế. Từ nguồn vốn xây dựng cơ sở hạ tầng, Văn Chấn đã thực hiện 4 công trình tại điểm định cư mới này, tổng mức đầu tư trên 8,6 tỷ đồng. Kết quả ba công trình đã hoàn thành kế hoạch. Riêng công trình thủy lợi Táng Khờ 1, năng lực tưới tiêu 20ha, do điều chỉnh kế hoạch nên tiến độ thực hiện trong năm đạt 60%. Bước đầu, đồng bào đã yên tâm ổn định cuộc sống mới.

Huyện đã thực hiện rà soát, thẩm định 6.765 học sinh con hộ nghèo để hỗ trợ với tổng số vốn trên 7,4 tỷ đồng. Đối với chính sách cấp thẻ bảo hiểm y tế, Văn Chấn đã triển khai cấp 94.398 thẻ cho các đối tượng thuộc người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số, cựu chiến binh, trẻ em dưới 6 tuổi đạt 100% kế hoạch. Phòng tiếp tục thực hiện tổng hợp nhu cầu cấp thẻ bảo hiểm y tế năm 2012 cho đối tượng là đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống tại vùng khó khăn và đặc biệt khó khăn của 25 xã, thị trấn với tổng số 76.010 thẻ đồng thời tham mưu cho huyện quyết định phê duyệt hợp đồng chuyển sang Bảo hiểm Xã hội huyện kịp thời in thẻ phát cho đồng bào.

Các chính sách đầu tư hỗ trợ khác theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ như: hỗ trợ dầu hỏa thắp sáng theo Quyết định 289, hỗ trợ trực tiếp cho người dân thuộc hộ nghèo ở vùng khó khăn theo Quyết định 102, hỗ trợ vay vốn cho đồng bào dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn theo Quyết định 32, cấp báo chí cho vùng dân tộc thiểu số, hỗ trợ hộ nghèo về nhà ở theo Quyết định 167, hỗ trợ gạo cứu đói… đã được huyện triển khai kịp thời, đúng đối tượng, đạt 100% kế hoạch.

Huyện đã chỉ đạo Phòng Dân tộc phối hợp với các ban, ngành nắm bắt chặt chẽ tình hình vùng đồng bào dân tộc, nắm rõ nguyên nhân các hộ di cư là 2 hộ ở Pín Pé, xã Cát Thịnh di cư vào Gia Lai, Đắc Nông ở cùng bố mẹ và đi làm thuê. Đồng thời, phát hiện và phối hợp triệt phá 3.000m2 diện tích tái trồng cây thuốc phiện nơi giáp ranh huyện Phù Yên (Sơn La) và phát hiện, triệt phá trên 14m2 diện tích tái trồng cây thuốc phiện tại xã Sơn Thịnh.

Mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng công tác dân tộc đã được Văn Chấn triển khai và thực hiện đồng bộ các giải pháp. Huyện đã tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến về các chính sách dân tộc; thường xuyên hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra và tổ chức thực hiện các văn bản qui phạm pháp luật, các chương trình, chính sách, dự án đã được phê duyệt.

Tình hình phát triển kinh tế - xã hội, đời sống văn hóa, phong tục tập quán và những vấn đề liên quan đến công tác dân tộc, các công trình xây dựng cơ bản trên địa bàn được các cấp, các ngành nắm bắt chặt chẽ từ việc triển khai đến tiến độ hoàn thành chương trình. Phòng Dân tộc đã thực hiện tốt chế độ thông tin báo cáo định kỳ và đột xuất về tình hình thực hiện nhiệm vụ được giao, thực hiện tốt vai trò là cơ quan thường trực công tác dân tộc.

Ngay trong tháng đầu của năm 2012 này, Phòng Dân tộc đã chủ động xây dựng kế hoạch thực hiện Chương trình 135 về phát triển cơ sở hạ tầng thiết yếu, hỗ trợ phát triển sản xuất, đào tạo nâng cao năng lực cộng đồng với tổng số vốn đầu tư trên 79 tỷ đồng. Phòng cũng đã lập kế hoạch triển khai 4 hạng mục khởi công mới và bổ sung vốn thanh toán 3 công trình đã hoàn thành tại hai điểm định cư xã ở Cát Thịnh và Gia Hội.

Các chương trình khác tiếp tục được đề nghị đầu tư mới đó là công trình cấp nước sinh hoạt tập trung, hỗ trợ trực tiếp cho người dân thuộc hộ nghèo, phối hợp thực hiện chính sách vay vốn, cấp thẻ bảo hiểm y tế… cho đồng bào dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn trên địa bàn.

Huy Văn